I BERI CYSGU.

§ 807. Cymmer gorn gafr ag ysgrifenna enwau y saith gysgadur arni, a dod hi yn garn cyllell, a dechreu yr ysgrifen oddiwrth y llafn, a llyma eu henwau, Anaxeimeys, Malchws, Marsianws, Denys, Thon, Serapion, Constantynn; a gwedi ysgrifenu yr enwau dod y gyllell dan benn y claf heb yn wybod iddo, ag ef a gwsg.

Pro morbo kadendo, HYNNY YW Y CLEFYD CADARN, PAN DDEL

A CHWYMPO O DDYN. $ 808. Dyro dy feddwl at Dduw yn dda a dywed y geiriau

у hynn dair gwaith yn ei glust Anamzapta, a phan gotto'r dyn o'r llygfa dyro iddo fustl ci, a chrog ef yn y tŷ y bo'r claf yn preswylio, a dod ef lle y caffo wynt hyd ymhen y tridiau, yna * bwrw mewn chwart o gwrw hyn el yn beint, a dyro yfed i'r claf cyn y delo y clwyf eilwaith.

yr aent,

Llyma swyn a wnaeth yr Arglwydd Iesu Grist ei Hun, ag a ddangoses i'r tribrodyr gan ofyn iddynt pa le ni awn ebent hwy i fynydd yr Olifer i gasglu llyseuau i

i iachau brathau a dyrnodau, yna y dywad Ef ymhoelwch drachefn a chymmerwch eliw'r eliwydden, a gwynn wi, a gwlan du, a dodwch wrthynt gan ddwedyd fal hynn: Mi a'th dynghedaf di frath drwy rad a grymiant yr wyth archoll yr rhain a fuant yn y gwir Dduw a'r gwir Ddyn, ac au cymmerth yn y santeiddaf gorph er yn prynu ni, ac er yr hwn a ddymyneisti dy hun, ac er y blinder a gefeisti, ag er y bridwerth a bryneisti dy Hun, Iesu Grist, hyd na ddolurio ag na ddrewo, ag na ddrygroglo y brath hwn y mau, yn enw y Tad, a'r Mab, a'r Yspryd Glân; poet gwir. Amen.

y claf

RHAG Y MWYTH GRYD CYFERDDAWN. $ 809. Dod yr ysgrifen honn ar bwll calon yn grogedig am ei fwnwgl.

Pan weles ein Harglwydd Iesu Grist y grog a ddarparesid iddaw, Efe a grynes yn ddirfawr, a'r Iuddewon a ofynasant iddaw yn llynn, ai ofni ydd wyd o weled y grog honn, neu ynteu y mwyth gryd y sydd yn dy ddoluriaw, a'r Iesu au hattebes yn llyn, Myfi nid wyf yn ofni y grog honn, ag nim doluria'r mwyth gryd, eithr crynu ger bronn fy Nhad nefawl ydd wyf gan weled ei ddarpar Ef i'r rhai am crogant, ag wrthych yn lle gwir y dywedaf y neb o ddyn a glywo'r geiriau a ddywettwyf ag au cretto ag a wnelo yr hynn oll a ddodais yn orchymynedig ynddynt gann ymgrynu ger bron ei Dad nefawl, efe ni ddolurir fyth gan y mwyth gryd, ag ni ellir a bair iddaw ofnau. 'Ag yn awr o Arglwydd Iesu Grist poed o’th drugaredd na chaffed y mwyth gryd ddoluriaw a blinaw dy was hwnn a gwasanaethwr Duw Dad o'r nef, nag yn awr gyndrychol nag yn un amser arall ynghyffryd ei fywyd ai einioes yn y byd hwnn, yn enw y Tad, a'r Mab, a'r Yspryd Glân, a phoed felly y bo. Amen fyth.

a

I WYBOD PAN FO DYN YN GLAF PUN FYDD EF AI BYW AI

MARW. $ 810. Cymmer wi a ddydwer ddydd Iau yn y tŷ lle bo y claf, ag ysgrifenna y llythyrennau hynn arno, F.G.O.G. ¥. L. Q. ¥. . a dod hwnnw mewn lle safedig y maes o'r tŷ, a thrannoeth y bore torr y wi, ag o daw gwaed y maes marw fydd, ag oni ddaw gwaed byw fydd.

a

RHAG Y DYFRGLWYF, SEF YR IDROPS. $ 811. Ira wenholod bychain a saffar, a chyn nemmor o ennyd fe ddaw yr hen wenholod a maen iddynt hwy, ag a hwnny y lleshëir y claf o'r Idrops.

AM ELLWNG GWAED I YMDDIFFYN GOLWG DYN. $ 812. Pwy bynnag ag y gellyngir gwaed arno y ddeunawfed dydd o fis Mawrth yn y fraich ddeheu, ag ar yr ugeinfed dydd y fis Ebrill ar y fraich asswy ni bydd byth ddall, canys hyn a brified yn fynych.

RHAG DAFADENNAU.

$ 813. Golch y dafadennau a dwr o'r bedyddfaen lle y bedyddiwyd y seithfed fab i yr un gwr a gwraig o briod.

Y FFORDD Y CEIR GWELEN Y PETH NAS GALLO ARALL EI

WELED.

$ 814. Cymmer fustl cath a bloneg giar, a chymysgc hwynt ynghyd a dod ar dy lygaid ag di a gei weled y peth

у na chaiff arall ei weled.

MODD Y GEILL DYN DDALA TAN YN EI LAW.

а

yn

$

815. Cymmer y malw bendigaid, a gwynn dau wi, ag ira dy ddwylaw ag hwynt ynghymysg, a dod bylor elyf arno ar dy ddwylaw, ag felly di a elli deimlo tân yn ddi ddolur, a a dala tân a harn brwd yn dy law yn ddiofn.

. Llyma ddeuddeg cyffredinrwydd y sydd ar groen neidr y

у rhai a dystia Alphibam ei bod yn dda, ag a ddwad i fod wir ag yn ffrwythlawn i'r sawl a arferei o honynt, a minnau o'r iaith Arabaidd ai troes i'r Llading, ag o'r Llading i'r Gymraeg, nid amgen.

Pan fo y lleuad ar dyfiant cyntaf o'r arwydd a elwir Aries sef yr Hwrdd, ys sef yw hynny gwydyr yr arwydd, hwn a ddigwydd ynghylch hanner mis Mawrth, y trydydd

y dydd o Galan Ebrill yno y bydd yr had cyntaf i'r arwydd yn yr hwn ar yr amser hwnnw llosgwch groen neidr yr hwn a fwr hi oddiwrthi amser cynhauaf, a dwg y lludw hwn genit, a chadw ef yn dda o achos mawr werthfawrogaf yw ef or holl eliau, yr hwn ni ddichon tafod dyn i gyfarwyddo, y cyfarwyddyd cyntaf yw hwnn. Pwy bynnag y fai yndo frath newydd doded ychydig o'r lludw hwnnw yndo, a iach o fewn tridiau fydd.

a

Llyma bellach ddangos enwau y llysiau, a'r ffrwythau, a'r defnyddiau Llyseugael ag eraill a ddylai pob meddyg eu gwybod ag ymarfer a nhwy er iachau doluriau, a chlefydau ynghorph dyn.

A.

Amarista, amranwen, y torAgnus castus, y bendigaid, dail mwyth.

y twrch, dail fendigaid. Amarica, yr eliniawg. A sarabacca, llysiau'r cyfog, y Aliscandriwm,

Aliscandriwm, marchberllys y fflamgoed.

gerddi, alisantr. Anigrifoliwm, y pump dalen. Acrifoliwm, y clwt, yr egrai. Athemesia, y más.

Asblebion, tafod yr hydd. Agrimonia, y tryw.

Andram, y dorllwyd. Anibrotana, llysiau'r corph. Amatoria, ffrwt i wared. Absinthiwn, chwerwyn, chwer- Artemisia, y ganwraidd lwyd. wyn y twyn.

Agrium, y torwynt, llysiau CadAbrosianwm, chwerwlys yr

ammor.

Attramendwm, yspargam yr | Alga, gwimon, gwigmor. hesg, y gellesc.

Alwmen, elyf. Asparagws, y merllys, magwr- Andonica, gwrlys. llys, gwillan.

Argimonia, y dinllwyd. Aristologia, yr henllydan. Argentina, arianwen, y dinllwyd. Assafetida, baw diawi, y drewgi. Alcea, malwen Alis. Argilla, dail y clas.

Arbutus, mefynwydd, mewydd, Avalana, cnau'r gerddi.

mewydden. Amaranthws, ammorlys, blodau | Aquilegia, madwysc. Aletorolofws, arianllys.

B.
Acopus, drewgoed.
Abiga, y dorllwyd.

Bacca, gwyfon, gwyfonen, macAcorwm, gellesk, elestr.

cwn, maccynen, grawn coed, Argentaria, y dinwen, y din- greol, egroes, manaeron coed. llwyd.

Baccalina, bae, baewydd. Apios, clor, clorlys

Balania, greol gwin, grabon, Alicubi, ffiol y ffrith,

ffrwyth gwinwydd. Acetabwlwm, crynddail. Balsamwm, balmwydden. Acipitrina, gwlaeth y waun, Balsaminwm, balm. llaethygen y waun.

Bambata, morwynwyn. Aconitwm, llysiau'r blaidd, Betonica, cribau santfred, y bitbleiddan, bleiddlys.

tain, y bitton, y feddyges Anaglis, llysiau'r cryman.

lwyd, dannogen. Aptiaca, gwŷg, pys gwyllton. Betonica aquatica, dannogen y Apolinaris, y belai, llewyg y iar. dwr, y feddyges ddu. Aristologia, "llysiau'r galon, ys- | Barba aeron, pys y ceirw, pwys garllys.

y ceirw. Angelica, llysiau'r angel, y Barba sacti, y ganwraidd lwyd. wreiddber.

Buglosswm, tafod yr ych. Alsinc, gwlydd y perthi, llau’r Bursa pastoris, pwrs y bugail, perthi.

llysiau'r tryfal. Asphodelwm, y gilgain. Batinwm, mwyar y perthi. Anethwm, gwewyrllys. Buboniwm, y serlys, serenllys, Athanasia, tanclys, llysiau'r tanc, daily tenewyn, blodiau tanced, tancedlys.

gwydion. Antylys, palf y gath.

Botrus, gwinwyfor. Asplenwm, rhedyn y graig, Byglosa, glesyn y coed. rhedyn y gwelydd.

Beneria, grug, grel. Alliarwm, troed yr assen.

Bibilis, brwynen. Andrachne, troed y cyw,

y

Burneta, y rhwyddlwyn. Anti rhinwm, trwyn y llo, safn Borago, tafod yr ych, tafod y y llo, llwnc y trothwy. y