Principio sedes apibus statioque petenda, Quo neque sit ventis aditus nam pabula venti

Ferre domum prohibent neque oves haedique petulci 10
Floribus insultent, aut errans bucula campo

Decutiat rorem, et surgentes atterat herbas.
Absint et picti squalentia terga lacerti

Pinguibus a stabulis meropesque aliaeque volucres

Et manibus Procne pectus signata cruentis.
Omnia nam late vastant ipsasque volantes

15

Ore ferunt dulcem nidis immitibus escam.

At liquidi fontes et stagna virentia musco
Assint, et tenuis fugiens per gramina rivus,

Palmaque vestibulum aut ingens oleaster inumbret,
Ut, cum prima novi ducent examina reges
Vere suo, ludetque favis emissa iuventus,
Vicina invitet decedere ripa calori,

20

Obviaque hospitiis teneat frondentibus arbos.
In medium, seu stabit iners seu profluet humor,
Transversas salices et grandia coniice saxa
Pontibus ut crebris possint consistere et alas
Pandere ad aestivum solem, si forte morantes
Sparserit aut praeceps Neptuno immerserit Eurus.
Haec circum casiae virides et olentia late
Serpylla et graviter spirantis copia thymbrae
Floreat, irriguumque bibant violaria fontem.

ཟ

Ipsa autem, seu corticibus tibi suta cavatis Seu lento fuerint alvearia vimine texta, Angustos habeant aditus: nam frigore mella Cogit hiems eademque calor liquefacta remittit.

25

30

35.

Utraque vis apibus pariter metuenda; neque illae
Nequiquam in tectis certatim tenuia cera
Spiramenta linunt, fucoque et floribus oras
Explent, collectumque haec ipsa ad munera gluten
Et visco et Phrygiae servant pice lentius Idae.
Saepe etiam effossis, si vera est fama, latebris
Sub terra fovere larem, penitusque repertae
Pumicibusque cavis exesaeque arboris antro.
Tu tamen e levi rimosa cubilia limo

Ungue fovens circum, et raras super iniice frondes.
Neu propius tectis taxum sine, neve rubentes
Ure foco cancros, altae neu crede paludi,

Aut ubi odor caeni gravis, aut ubi concava pulsu
Saxa sonant vocisque offensa resultat imago.

4

Quod superest, ubi pulsam hiemem Sol aureus egit
Sub terras, caelumque aestiva luce reclusit,
Illae continuo saltus silvasque peragrant
Purpureosque metunt flores et flumina libant
Summa leves. Hinc nescio qua dulcedine laetae
Progeniem nidosque fovent, hinc arte recentes
Excudunt ceras et mella tenacia fingunt.
Hinc ubi iam emissum caveis ad sidera caeli
Nare per aestatem liquidam suspexeris agmen,
Obscuramque trahi vento mirabere nubem,
Contemplator: aquas dulces et frondea semper
Tecta petunt. Huc tu iussos asperge sapores,

40

45

50

55

60

50. vocis imago, d. i. Echo] 51. quod superest, bloße ueber: gangsformel ceterum] 52. reclusit, näml. den von Wolken bedeckten] 55. hinc, näml. von den Blüthen und Quellen] — fovent alunt, curant] 58. hinc, Zeit: partikel non multo post] 59. per aest. liqu., d. i. durch die

Trita melisphylla et cerinthae ignobile gramen,
Tinnitusque cie et Matris quate cymbala circum.
Ipsae consident medicatis sedibus, ipsae
Intima more suo sese in cunabula condent.

nam saepe duobus

Sin autem ad pugnam exierint
Regibus incessit magno discordia motu;
Continuoque animos vulgi et trepidantia bello
Corda licet longe praesciscere; namque morantes
Martius ille aeris rauci canor increpat, et vox
Auditur fractos sonitus imitata tubarum;

Tum trepidae inter se coëunt, pennisque coruscant,
Spiculaque exacuunt rostris aptantque lacertos,
Et circa regem atque ipsa ad praetoria densae
Miscentur, magnisque vocant clamoribus hostems
Ergo ubi ver nactae sudum camposque patentes,
Erumpunt portis, concurritur, aethere in alto

Fit sonitus, magnum mixtae glomerantur in orbem,
Praecipitesque cadunt; non densior aëre grando
Nec de concussa tantum pluit ilice glandis.
Ipsi per medias acies insignibus alis

65

70

75

80

Ingentes animos angusto in pectore versant,

Usque adeo obnixi non cedere, dum gravis aut hos
Aut hos versa fuga victor dare terga subegit.
Hi motus animorum atque haec certamina tanta
Pulveris exigui iactu compressa quiescunt.

85

Verum ubi ductores acie revocaveris ambo,
Deterior qui visus, eum, ne prodigus obsit,
Dede neci; melior vacua sine regnet in aula.
Alter erit maculis auro squalentibus ardens;
Nam duo sunt genera: hic melior insignis et ore
Et rutilis clarus squamis, ille horridus alter

flare Sommerluft] 64. Matris,
d. i. der Cybele] 69. trepidantia
bello, d. i. von Kriegeslust bewegt]

82. ipsi, näml. reges] sine (imperat.) regnet, f. A. 2, 669] 91. squalentibus, dicht.

=

Desidia latamque trahens inglorius alyum.

Ut binae regum facies, ita corpora plebis.
Namque aliae turpes horrent, ceu pulvere ab alto
Cum venit et sicco terram spuit ore viator
Aridus; elucent aliae et fulgore coruscant,
Ardentes auro et paribus lita corpora guttis.
Haec potior suboles; hinc caeli tempore certo
Dulcia mella premes, nec tantum dulcia, quantum
Et liquida et durum Bacchi domitura saporem.

At cum incerta volant caeloque examina ludunt,
Contemnuntque favos et frigida tecta relinquunt,
Instabiles animos ludo prohibebis inani.

Nec magnus prohibere labor: tu regibus alas
Eripe: non illis quisquam cunctantibus altum
Ire iter aut castris audebit vellere signa.
Invitent croceis halantes floribus horti,

95

100

105

Et custos furum atque avium cum falce saligna
Hellespontiaci servet tutela Priapi.

110

Ipse thymum pinosque ferens de montibus altis
Tecta serat late circum, cui talia curae;
Ipse labore manum duro terat, ipse feraces
Figat humo plantas et amicos irriget imbres.

Atque equidem, extremo ni iam sub fine laborum
Vela traham et terris festinem advertere proram,
Forsitan et, pingues hortos quae cura colendi
Ornaret, canerem, biferique rosaria Paesti,
Quoque modo potis gauderent, intuba rivis,
Et virides apio ripae, tortusque per herbam
Cresceret in ventrem cùcumis, nec sera comantem
Narcissum aut flexi tacuissem vimen acanthi,

fulgentibus] 100. caeli tempore
certo, d. i. im Frühling und Herbst]
108. es wird keine Biene wagen
zur Lust oder zum Angriff (vellere

115

120

113. tecta, 115, irriget

signa) auszufliegen]
d. i. den Bienenstock]
imbres, näml. plantis (den Schöß-
lingen)]

Pallentesque hederas et amantes litora myrtos.
Namque sub Oebaliae memini me turribus altis,
Qua niger humectat flaventia culta Galaesus,
Corycium vidisse senem, cui pauca relicti
lugera ruris erant, nec fertilis illa iuvencis,
Nec pecori opportuna seges, nec commoda Baccho.
Hic rarum tamen in dumis olus albaque circum
Lilia verbenasque premens vescumque papaver,
Regum aequabat opes animo, seraque revertens
Nocte domum dapibus mensas onerabat inemptis.
Primus vere rosam atque auctumno carpere poma,
Et, cum tristis hiems etiamnum frigore saxa
Rumperet et glacie cursus frenaret aquarum,
Ille comam mollis iam tondebat hyacinthi,

Aestatem increpitans seram Zephyrosque morantes.
Ergo apibus fetis idem atque examine multo
Primus abundare et spumantia cogere pressis
Mella favis; illi tiliae atque uberrima pinus;
Quotque in flore novo pomis se fertilis arbos
Induerat, totidem auctumno matura tenebat.
Ille etiam seras in versum distulit ulmos
Eduramque pirum et spinos iam pruna ferentes
Iamque ministrantem platanum potantibus umbras.
Verum haec ipse equidem, spatiis exclusus iniquis,
Praetereo atque aliis post me memoranda relinquo.

Nunc age, naturas apibus quas Iuppiter ipse
Addidit, expediam, pro qua mercede, canoros
Curetum sonitus crepitantiaque aera secutae,
Dictaeo caeli regem pavere sub antro.
Solae communes natos, consortia tecta

Urbis habent, magnisque agitant sub legibus aevum,

125

130

135

140

145

150

iuven- tonde bát, lang durch den Ictus, 134. vgl. A. 1, 308] - 139. apes fe 137. tae, dicht. v. Bienen, die geboren 7