Qua data porta, ruunt et terras turbine perflant.
Incubuere mari, totumque a sedibus imis

Una Eurusque Notusque ruunt creberque procellis
Africus, et vastos volvunt ad litora fluctus.
Insequitur clamorque virum stridorque rudentum.
Eripiunt subito nubes caelumque diemque
Teucrorum ex oculis; ponto nox incubat atra.
Intonuere poli et crebris micat ignibus aether,
Praesentemque viris intentant omnia mortem.
Extemplo Aeneae solvuntur frigore membra;
Ingemit, et duplices tendens ad sidera palmas
Talia voće refert: O terque quaterque beati,
Quis ante ora patrum Troiae sub moenibus altis
Contigit oppetere! o Danaum fortissime gentis
Tydide! mene Iliacis occumbere campis

Non potuisse, tuaque animam hanc effundere dextra?
Saevus ubi Aeacidae telo iacet Hector, ubi ingens
Sarpedon, ubi tot Simois correpta sub undis
Scuta virum galeasque et fortia corpora volvit.
Talia iactanti stridens Aquilone procella
Velum adversa ferit fluctusque ad sidera tollit.

cura, negotium] 83. Die auf cinanberfolgenden Dactylen und bie Háufung des r-Lautes (Alliteration) malen das rasche, tobende Heraus stürzen der Winde; so auch im Folg. 23.87] - 84. Mad Hom. Od. 5, 293 .: ξὺν δὲ νεφέεσσι κάλυψε Γαῖαν ὁμοῦ καὶ πόντον, ορώρει δ' οὐρανόθεν νύξ. Εν δ' Ευρός τε Νότος τ', ἔπεσε, Ζέφυροςτε δυσαής 2c.] 85. Eurus que Notus que, dicht. Häufung der Verbindungspartikel zu größerer Lebendigkeit, wie im Griech. Té... Té; so 1, 229; 2, 262 u. v. a.]-90. poli = caelum]

85

90

95

100

Franguntur remi; tum prora avertit et undis

Dat latus; insequitur cumulo praeruptus aquae mons.
Hi summo in fluctu pendent; his unda dehiscens
Terram inter fluctus aperit; furit aestus arenis.
Tres Notus abreptas in saxa latentia torquet
Saxa vocant Itali, mediis quae in fluctibus, Aras
Dorsum immane mari summo; tres Eurus ab alto
In brevia et Syrtes urget, miserabile visu,
Illiditque vadis atque aggere cingit arenae.
Unam, quae Lycios fidumque vehebat Oronten,
Ipsius ante oculos ingens a vertice pontus

1,05

110

In puppim ferit; excutitur pronusque magister

115

Volvitur in caput, ast illam ter fluctus ibidem

Torquet agens circum, et rapidus vorat aequore vertex.

Apparent rari nantes in gurgite vasto,

Arma virum tabulaeque et Troia gaza per undas.

lam validam Ilionei navem, iam fortis Achatae
Et qua vectus Abas, et qua grandaevus Aletes,
Vicit hiems; laxis laterum compagibus omnes
Accipiunt inimicum imbrem rimisque fatiscunt.

Interea magno misceri murmure pontum
Emissamque hiemem sensit Neptunus et imis
Stagna refusa vàdis, graviter commotus; et alto
Prospiciens summa placidum caput extulit unda.
Disiectam Aeneae toto videt aequore classem,
Fluctibus oppressos Troas caelique ruina;
Nec latuere doli fratrem Iunonis et irae.

120

125

130

versa a prora veniens, »von über gelegene Inselklippen im Mitvorn«] 105. insequitur cumulo (= mole suā), »mit seiner Waffermenge, Masse;« vgl. A. 2, 498] 106. hi, dicht. (per synĕsin) für horum naves] 109. Arae, zwei Karthago gegen=

telmeer] 119. arma, Schilde
aus Flechtwerk, lederne Helme; so
2. 183; 10, 80; vgl. 8, 5391
120. Ilionei, f. 2. 41]
hiems, (griech. xɛrμáv)
stas]

=

122.

tempe

129. caeli ruina = im

Eurum ad se Zephyrumque vocat, dehinc talia fatur:
Tantane vos generis tenuit fiducia vestri?

Iam caelum terramque meo sine numine, Venti,
Miscere et tantas audetis tollere moles?

Quos ego -! Sed motos praestat componere fluctus.
Post mihi non simili poena commissa luetis.
Maturate fugam regique haec dicite vestro:
Non illi imperium pelagi saevum que tridentem,
Sed mihi sorte datum. Tenet ille immania saxa,
Vestras, Eure, domos; illa se iactet in aula
Aeolus, et clauso ventorum carcere regnet.

Sic ait et dicto citius tumida aequora placat
Collectasque fugat nubes solemque reducit.
Cymothoë simul et Triton annixus acuto
Detrudunt naves scopulo; levat ipse tridenti,
Et vastas aperit Syrtes et temperat aequor,
Atque rotis summas levibas perlabitur undas.
Ac veluti magno in populo cum saepe coorta est
Seditio saevitque animis ignobile vulgus,

lamque faces et saxa volant, furor arma ministrat;
Tum, pietate gravem ac meritis si forte virum quem
Conspexere, silent arrectisque auribus astant;
Ille regit dictis animos et pectora mulcet:

Sic cunctus pelagi cecidit fragor, aequora postquam

bribus de caelo ruentibus] 131. dehinc, einfilbig, f. V. 41]—133. numine voluntate, f. V. 8; 6, 266] 135. quos ego! elliptische Dro hung, die zu einer Art Interjection geworden: »ich will euch!«] — 136. mihi, dativ. ethicus, (Z. §408); fo 261; 2, 601; B. 8, 6; 30 u. a.] non simili maiore, graviore]

140. Der Plur. vestras, beim Sing.

135

140

145

150

Eure, (gleichs. als Vertreter der übrigen Winde), vgl. A. 9, 525: Vos, o Calliope (= Musae), precor; fo 11, 686 u. 687] 145. tridenti, beim Virgil stets in dieser Ablativform] 146. Er bahnte für die Schiffe einen Weg durch die Sandtiefen] 148. Umkehrung des Bildes; sonst wird das aufgeregte Volk mit dem tobenden Meere verglichen,

Prospiciens genitor caeloque invectus aperto
Flectit equos curruque volans dat lora secundo.

Defessi Aeneadae, quae proxima litora, cursu
Contendunt petere, et Libyae vertuntur ad oras.
Est in secessu longo locus: insula portum
Efficit obiectu laterum, quibus, omnis ab alto
Frangitur inque sinus scindit sese unda reductos.
Hinc atque hinc vastae rupes geminique minantur
In caelum scopuli, quorum sub vertice late
Aequora tuta silent; tum silvis scena coruscis
Desuper horrentique atrum nemus imminet umbra,
Fronte sub adversa scopulis pendentibus antrum,
Intus aquae dulces vivoque sedilia saxo,
Nympharum domus.

Hic fessas non vincula naves
Ulla tenent, unco non alligat ancora morsu.
Huc septem Aeneas collectis navibus omni
Ex numero subit; ac magno telluris amore
Egressi optata potiuntur Troës arena,
Et sale tabentes artus in litore ponunt.
Ac primum silici scintillam excudit Achates,
Suscepitque ignem foliis atque arida circum
Nutrimenta dedit rapuitque in fomite flammam.
Tum Cererem corruptam undis Cerealiaque arma

. B. Hom. II. 2, 144 ff.] 155. genitor, dichter. Bezeichnung der Gottheit, wie pater auch in Prosa] 156. curru, dativ.; so V. 257; 3, 541; 9, 605; B. 5, 29] 160. omnis ab alto unda (gleichs. vom Meere herkommend); so ab für das Genitivverhältniß, B. 1, 8; G. 2, 243; 3, 33] 164. scena campus late prospiciens, »weiter Schauplaga] 166. frons adversa, die (den Heranschiffenden)

=

155

160

165

170

175

Expediunt fessi rerum, frugesque receptas
Et torrere parant flammis et frangere saxo.

Aeneas scopulum interea conscendit et omnem
Prospectum late pelago petit, Anthea si quem
lactatum vento videat Phrygiasque biremes,
Aut Capyn, aut celsis in puppibus arma Caici.
Navem in conspectu nullam, tres litore cervos
Prospicit errantes; hos tota armenta sequuntur
A tergo, et longum per valles pascitur agmen.
Constitit hic arcumque manu celeresque sagittas
Corripuit, fidus quae tela gerebat Achates,
Ductoresque ipsos primum, capita alta ferentes
Cornibus arboreis, sternit, tum vulgus, et omnem
Miscet agens telis nemora inter frondea turbam;
Nec prius absistit, quam septem ingentia victor
Corpora fundat humi et numerum cum navibus aequet.
Hinc portum petit, et socios partitur in omnes.
Vina bonus quae deinde cadis onerarat Acestes
Litore Trinacrio dederatque abeuntibus heros,
Dividit, et dictis maerentia pectora mulcet:

O socii! neque enim ignari sumus ante malorum,`-
O passi graviora! dabit deus his quoque finem.
Vos et Scyllaeam rabiem penitusque sonantes
Accestis scopulos, vos et Cyclopia saxa

178. fessi rerum; das Adjectiv dicht. häufig c. genit. (Z. § 437); »erschöpft von den Ereignissen;« so effetus veri, A. 7, 440; fortunatus laborum, 11, 416; ingratus salutis, 10, 666; laetus laborum, 11, 73; trepidus rerum, 12, 589; truncus pedum, G. 4, 310; vanus veri, A. 10,630]- receptas

ser

vatas] — 181. ob er etwa einen (der vermißten Freunde), den Antheus od.

Capys 2c., erblickte]

180

185

190

195

200

195. Constr.

-

deinde dividit vina quae] 198. Nach Hom. Od. 12, 208: pilot, ov yάo nó tɩ nanov άdańμovés eluev 2c.] ante malorum, dicht. Verbindung d. Pråposition mit einem Nomen (Hyphen) antiquorum malorum, griech. tāv noìv nanov]

201. accestis, Syncope aus accessistis; so direxti, A. 6, 57; exstinxti, 4, 682; exstinxem (f.