Wrth lewyrch hon y gwelir mai teml fawr yw y byd hwn, wedi ei chyssegru at wasanaeth yr uchel Ior, a'i chywreiniaw â cherfiadau tystiawl o'i fod a'i fawredd ef; fel na's gall y dyn ystyriawl lai na chanfod ei law NID oes unrhyw destyn mor deilwng o fyfyrdod y meddwl dynol, ag yw hanfod Duwdod a'i gymmeriad. Yma y cawn ollwng ein holl alluoedd i weithredu hyd eithafoedd ymegnïad, heb arswydo rhag dyhyspyddu y testyn byth; o herwydd mai môr anamgy-ef yn lluniad pob creadur, a chlywed ei ffrediadol o ryfeddodau hawddgar yw. Llawer foliant ef yn ddadseiniedig drwy holl anian, un a dreuliodd ei oes mewn dwys fyfyrdod nes y mae ei feddwl yn cael ei lenwi â pharch ar ddirgel brydferthion natur, gan drystiaw iddo. Mewn trefn i allu profi ý gwirionedd llawer gyda hwy yn ei ddydd; ond erbyn uchod o fod Duw, y mae yn anghenrhaid i nesu o nos angau, y cyfan a ddïangent o'i ni brofi yn gyntaf oll, fod rhyw beth yn y wydd, ac ef a adewid yn unig a digysur: byd heblaw a welir â llygaid y corph, yr hyn ond y neb a ymdreulio mewn myfyrdod ar er na's gwelwn yr ydym yn ei addef. Fel Dduw a'i brïodoliaethau, a fwynhâ yr hyfryd hyn y mae y gwynt yn fath o hylif anwelwch mwyaf o'i fyfyrdod yn ei fywyd, a gyf- edig, etto yr ydym yn deall, ac yn credu nerthir drwyddi yn wyneb angeu, ac a dy- wrth ei effeithiau, ei fod :—y tân ni's gwelwn, wysir ganddi i fwynhâd o wledd dragywyddol. etto yr ydym yn credu ei fod wedi ei wasY naill sydd yn debyg i blant yn gwario eu garu drwy holl naturiaeth yn y fath fodd, hamser i chwilio am gragen brydferthach nac fel y gellir gweled ei effeithiau, drwy guro', arall yn mysg mân gregin y môr; y llall sydd neu rwbio y naill ddefnydd wrth arall; megys cloddiwr medrus, mewn mwn-glawdd poen ni's gwelir, etto gwybyddir ei fod drwy aur goludog, yn ychwanegu at ei olud syl- deimlad; felly er na's gwelir Duw, gall weddol bob dydd. Y mae y greadigaeth pawb wybod ei fod wrth a wnaeth efe; ac y weledig, yn debyg i lyfr-gell lawn o lyfrau mae lluoedd oddiar brofiad yn gwybod ei fod. rhagorol, yn cynnwys ynddynt oludoedd o'r Y mae yn amlwg hefyd fod yr holl bethau wybodaeth odidoccaf; eithr y mae mòr dy- a welir, dan lywodraeth rhyw un Bod galluog well, na's gellir canfod i ddarllen un yn a doeth; yr hwn a fedda awdurdod ar bob gywir, heb gymhorth y llusern o ddadgudd- peth, i beri iddynt oll gydogwyddo, yn eu iad dwyfol. gwahanol weithrediadau, at yr unrhyw am B ! can; pe amgen gallasai y naill fod wedi gwrth-dynu a gwrth bwyso y llall, nes dyrysu a dystrywio naturiaeth cyn hyn y eyfryw Fod ni's gwelir à llygaid o gnawd; ac ni all rheswm anianol gael darluniad mor gymmwys o'r fath un yn un-man, na thrwy un cyfrwng, ag yn rhòl y datguddiad dwyfol. Y mae y fath gysson-drefn gynnit wedd drwy holl ansawdd y greadigaeth, fel na raid i neb ond a fyno fod yn ddall, am. mheu am Dduw. A ammheuir gan neb, ond ynfydion, pan welir tŷ ar y bryn, neu lestr ar y môr, na bu dan olygiad adeilydd medrus? felly gan hyny, onid ydyw anweledig bethau Duw er creadigaeth y byd, wrth eu hystyried yn y pethau a wnaed i'w gweled yn amlwg, sef ei dragywyddol allu ef a'i Dduwdod? Onid yw cydweithrediad yr amrafael olwynion mewn oriadur, er ei chysondeb a'i defnyddioldeb, yn dangos nad cydgyfarfod yn achlysurol neu yn ddamweiniol a wnaethant, eithr eu cyd-gyfleu yn eu sefyllfa bresennol gan ryw law gywrain? ac onid yw sidellau manylaidd y cyrph wybrenawl yn dangos doethder eu Perydd mor ddiwrthddadl ?— Ai am nas gwelsom Dduw yn creu y byd, yr ammheuwn ei greu gan Dduw? llawn mor synwyrol fyddai i ni ddadleu pan welom hen balas, neu hen fonachlog, na adeiladwyd mo honynt gan neb, am na's gwelsom ni hwy yn cael eu hadeiladu; eithr nid ydym mor ddisynwyr a gwadu yr olaf, pa ham gan hyny yr ammheuwn y blaenaf? Onid oes myrdd mwy o gywreinwaith yn ffurfiad a chyd-drefniad dosbeirth y greadigaeth, nac sydd mewn unrhyw adeilad? Ai am nas gwelwn ef yn eistedd ar ei orsedd ddyrchafedig, yn llywodraethu holl anian, o'r cerub gogoneddusaf i'r bywionyn distadlaf, o'r blaned fwyaf hyd fan-lwch y clorianau, yr ammheuwn ei lywodraeth ef? llawn mor rhesymol a fyddai i ni ammheu a oes Frenin yn Mrydain, am na's gwelsom ni ef mewn llawer parth o Gymmru: ond yr ydym yn casglu wrth y llywodraethiad sydd ar y dalaeth, bod llywodraethwr doeth a galluog arni; ae onid yw mor rhesymol i ni gasglu oddiwrth lywodraethiad amlwg y greadigaeth, fod iddi lywodraethwr doeth, yr hwn y mae calonau breninoedd daear yn ei law; ac nad yw penaduriaid uchelaf byd, namyn rhaglawiaid yn ei lywodraeth ef? Megys yr argraffa y celfyddwr medrus ei enw ar ei gelfydd-waith, heb fod cywilydd ganddo arddelwi y cyfryw fel ei waith; felly y mae Duwdod wedi ei gerfio drwy holl waith Duw. Ni wnaeth Duw erioed waith bychan; y mae pob darn o'i weithredoedd ef yn orchestion, o raian yr afonydd hyd yr Himmalayan gribawg; o'r bywion manaf hyd y cawr-filod cryfaf, ac o fan ronynau anian hyd y cyrff wybrenol mwyaf, gwelir gorchestwaith dwyfol yn dysglaerio.-Ymafael yn yr abwydyn distadlaf, a chynnyg ef i'r lluniedydd medrusaf, gan ofyn iddo wneuthur ei debyg heb ddefnydd ; rhaid iddo addef nad all, ac na faidd gynnyg y fath' beth: ie, a phe cenhadid iddò gymmeryd o holl ddefnyddiau anian ei gyfran wrth ei ewyllys at ei waith, er y gallai ei lunio a'i liwio yn debyg, etto byddai mor annhebyg í waith Duw ag y dichon' i beth marw fod i fywiolyn. Dyro un o gregin y môr i'r athronydd doethaf, a gofyn iddo wneud ei thebyg heb ddefnydd; pe treuliai ei oes yn yr ymgais, nid allai ond synnu yn y diwedd wedi methu; ac felly gorfyddai addef i ryw un' doethach nag ef ei chywreinniaw.-Yn gyffelyb y gellid ymresymmu yn helaeth ar ei waith fel Cynnalydd pob peth,-" Gan agoryd ei law, y mae yn diwallu pob peth byw â'i ewyllys da." O'i gigfa ef y mae bwystfilod y wig yn cael ymborth; yn ei ŷdlan ef y mae adar y nef yn cael eu digoni; yn ei ddyfroedd ef y mae pysg y mŷr yn chwarae eu hedyn; ar ei ddaear ef y mae anifeiliaid y maes yn cael eu diwallu; a dyn, er uched ei ffroen, ni fedd un da dymunol ond ei ddoniau ef; ei wlan a'i lin ef yw ein gwisgoedd, a gochelwn eu cam-arfer, rhag eu dwg oddi arnom, ac ein gwna yn noeth-lymmun fel y dydd ein ganed. Ei fwrdd sydd wedi ei hulio, pa le bynag y mae bywiolion mewn angen ymborth, â digonedd o'r ddarpariaeth | yn crafangu o fewn cylch ei eangrwydd yr gyfaddusaf iddynt ger eu llaw; a gwelir ei | holl greadigaeth ddefnyddiawl a deallawl. amser. Y mae yn ymëangu trwy anfeidroldeb, ac a belydra yn nygwyddiadau amdreiglaidd parhad tragywyddawl. Hon yw yr egwyddor rymusaf yn yr enaid; y mae yn gweithredu ymarweddiad moesawl myrddiynau. Arddengys prif lywodraethwr y bydysawd, yn mhob ysgogiad o'i weinyddiaeth ddirfawr a rhyfeddawl, yr amlygiadau arddunolaf aç uchelaf o ddwyfawl gariad. Darestynwn ein golygiad ar y grëadigaeth ddefnyddiawl; y mae ei gariad yn gorddysglaeriaw yn y planedau distawaidd sydd yn cyflawni eų cylchdröadau yn y gwagder uchawd, yu ddoethineb, ei olud, ei awdurdod, ei haelioni, &c., yn dysglaerio yn dra nodedig yn hyn: er cymmaint o amrywiaeth afrifol o greadur. iaid ydynt ddibynawl arno ef am gynnaliaeth, drwy gymaint amrywiaeth o lwybr au, nid yw yn esgeuluso un o honynt, nac yn camgymeryd y ffordd o'u cynnal un Fel Llywiawdr pob peth hefyd, y | mae yn ei amlygu ei hun yn nodedig: wrth amnaid o'i ewyllys, agorai môr dan wialen nes rhoddi ffordd i genedl ddewisedig Duw fyned drwodd; safaí natur yn ei gyrfa, heb í haul na lloer brysuro i fachludo ddiwrnod cyfan, fel y dïalai ei bobl ar eu gelynion.-ngolwg yr athronydd eresawg yn nghanol Yr amser a ballai i draethu am bethau a nos; y mae yu arlywiaw gwawr ymdoriad wnaed yn erbyn, ac uwchlaw natur, er am- awl y dydd â gorwychedd a gogoniant anlygiad o'i benarglwyddiaeth ef. hydraeth; ei gwelir yn y mynydd mawryddig a rhyfeddawl, yr hwn y mae ei ucheddau yn gladdedig yn y cymmylau, neu yn arwisgedig â mantell o gainwychedd tragy; wyddawl. : Y mae pob blodeuyn gwênedig Wrth ddiweddu, defnyddiaf eiriau anffaeledig y Salmydd ysbrydoledig," Mor llüosog yw dy weithredoedd O ARGLWYDD! gwnaethost hwynt oll mewn doethineb llawn yw y ddaear o'th gyfoeth: felly y mae y môr mawr llydan," &c. Salm civ. 24, 25. Y Salm hon sydd deilwng o'n darlleniad ys-sydd yn blaendarddu dan huan gwanwynawl, tyriol oll. Dyger ninnau i edrych ar waith ei fysedd ef nes synnu iddo gofio ai ddyn, a gosodo hóno ei serch ar y fath greaduriaid gwrth. ryfelgar a ni. A chofied ein darllenwyr hoff, mai ynfyd yw y neb a ddywedo yn ei galon nad oes Duw. Salm xiv. 1. VERITAS. MR. GOLYGWR, Cyfieithiais y Traethiadau canlynawl oddi ar y dybiaeth eu bod yn rhyglyddu hyny; os bernwch eu bod yn werth sylw eich darllenyddion, y maent at eich gwasanaeth: amgen, bydded eu rhan gyd a'r gwrthodedigion. ILLAUDATUS. TRAETHIADAU AR DDWYFOL CARIAD yw y testyn arddunolaf a chynnwys yn mlagur ei ieuenctyd yn dadgan hyfrydwch ei greawdydd, tra mae yr eginyn gwaelaf yn glas-wênu yn mhrydferthwch cariad dadguddiawl, Crëwyd y lloer a'r ser i rëol, eiddiaw y nos; y maent hefyd yn arlywiaw âg awdurdod nefolaidd y dyfn-for ëang, ac yn ariannu y tònau sydd yn lluchiaw ar y glenydd pellenicaf. Amlygir yn nghyfansoddiad creaduriaid didranc, ddoethineb a gallu, gweithrediadau pa rai à arlywir gan ddylanwad dwyfawl gariad. Pa fath olygiant ardderchawg ac ofnadwy sydd yn dadguddiaw ei hun i'r meddwl myfyriawl, yn llywodraeth foesawl y Bod annherfynawl hwnw sydd yn gorlenwi anfeidroldeb, ac yn byw yn dragyfyth! Pa fath amlygiadau o gariad a gofaledd annrhaethawl! Ystyriwch y bendithion cysylltiedig â'r cariad hwn-bod deallawl wedi ei gynnysgaeddu ág enaid yn tebygoli yn barhaus i natur y Duwdod, ac yn cyfranogi o'i berffeithderau. Mae yr egwyddor hon yn tragywyddawl dderchafu adsain y beror. |