Billeder på siden
PDF
ePub

ζαλωτὸς μὲν ἐμὶν ὁ τὸν ἄτροπον ὕπνον αύων Ενδυμίων, ζαλῶ δέ, φίλα γύναι, Ιασίωνα, ὃς τοσσὴν ἐκύρησεν, ὅσ ̓ οὐ πευσεῖσθε βέβαλοι.

[ocr errors]

Αλγέω τὴν κεφαλάν, τὴν δ ̓ οὐ μέλει. οὐκέτ ̓ ἀείδω, κεισεῦμαι δὲ πεσών, καὶ τοὶ λύκοι ὧδέ μ ̓ ἔδονται. ὡς μέλι τοι γλυκὺ τοῦτο κατὰ βρόχοιο γένοιτο.

von der Venus bei dem todten Adonis: πάχεας ἀμπετάσασα κινύρετο μεῖ νον Αδωνι, πανύστατον ώς σε κιχείω, ὥς σε περιπτύξω καὶ χείλεα χείλεσι μίξω. So, den Verblichenen umschlingend war nach dem Scholion Venus auf einem Bilde dargestellt (Bücheler, Rhein. Mus. 15 p. 454). Für μαζοίο, das nicht zu ändern, spricht Catull. 64, 18. Das Präsens bezieht sich entweder auf solche bildliche Darstellungen oder auf eine Schaustellung ähnlich der, die wir Id. 15, 128 flg. bei dem Feste der Wiederbelebung des Adonis beschrieben finden.

[blocks in formation]

50

Ev. Joh. 2, 4.

mich von sorgen. Theokr. 24, 86. 2, 132. 50-51. Ιασίωνα βέβαλοι. Odyss. 5, 125 Ἰασίωνι ευπλόκαμος Δημήτηρ ῷ θυμῷ εἴξασα μίγη φι λότητι καὶ εὐνῇ. Dem lasion vertraute Demeter ihre Mysterien an. Darauf beziehen sich die Worte őo' οὐ πευσεῖσθε βέβαλοι. Vgl. 26,

14. 51. πευσεῖσθε. S. Dor. $ 195 und v. 53 κεισεῦμαι.

52. ̓Αλγέω. Mit der Synize sis vgl. 4, 32. 12, 23. 4, 44. 5, 29. 5, 66. 5, 112, 5, 114. 8, 23. 8, 64. 2, 142.

53. ὧδε. S. Anm. 1, 13. Eben so singt der Jüngling bei Arist. Acharn 960 δεύρο δή, δεύρο δή, καὶ σύ μοι καταδραμοῦσα τὴν θύραν ἄνοιξον τήνδε· εἰ δὲ μή, καταπεσών κείσομαι.

54. κατὰ. Vgl. 1, 118. - γένοιτο ist Ausdruck des Wunsches: nun so möge dir dies wie Honig süss die Kehle hinabgleiten. Corpore at exanimi crudelia lumina pascas. Vgl. Ovid. Met. 14, 728.

[blocks in formation]

οὔκ, ἀλλ ̓ Αίγωνος βόσκειν δέ μοι αὐτὰς ἔδωκεν.

ΒΑΤΤΟΣ.

ἦ πά ψε κρύβδαν τὰ ποθέσπερα πάσας αμέλγες;

ΚΟΡΥΔΩΝ.

ἀλλ' ὁ γέρων ὑφίητι τὰ μοσχία κήμὲ φυλάσσει.

IV. Battus und Korydon. Wir haben hier ein Stück Hirtenleben, in dessen einfache Darstellung die Exegese nichts Fremdes hineinlegen darf. Die Scene ist in der Nähe von Kroton. Vgl. v. 17 flg. Dort weidet Korydon, ein guthmüthiger, aber beschränkter Kerl, eine Herde Kühe. Zu ihm kommt Battus, ein witziger Kopf, der über Herde und Hirten seine Spässchen macht, welche und das ist der Hauptspass Korydon nicht versteht. Im Verlaufe des Gespräches wird plötzlich in Battus die Erinnerung an seine verstorbene Geliebte geweckt und das charakterisirt den Naturmenschen die Heiterkeit weicht alsbald der lauten Klage über den Verlust der Theuren (v. 38). Der Andere sucht ihn zu trösten. Indess hatten die Kälber sich an die Oelbäume gemacht. Die Hirten laufen ihnen nach. Battus tritt sich dabei einen Dorn in den Fuss. Der andere zieht ihn heraus. Das Geplauder endet mit einem derben Spotte auf einen verliebten Alten. Man hat eine Menge abenteuerliche Phantastereien über dieses Gedicht vorgebracht, die sich von selbst widerlegen. Siehe gr. Ausg. p. 137.

[blocks in formation]

レー

=

12. Εἰπέ μοι κτλ. Virg. Eel. 3, 1 dic mihi, Damoeta, cuium pecus? an Meliboei? - Non: verum Aegonis: nuper mihi tradidit Aegon. Φι λώνδα. S. Dor. § 71. Φιλώνδας ist dor. oder aeol. Patronymicum Φιλωνίδας. Das bekannteste ist der Name des Feldherrn Epaminondas Επαμεινώνδας = Επαμεινωνίδας, Patron. von Επαμείνων). Vgl. Φαι· Savons, Plat. Phaed. p. 59, C., Kosovdas, Theokr. 16, 39.

2. οὔκ, ἀλλὰ, wie Soph. Oed. R. 1040 οὐκ, ἀλλὰ ποιμὴν ἄλλος ἐκδίδωσί μοι. Alyvos. S. Einl.

p. 12.

[ocr errors]

-

[ocr errors]

3. лα. S. Dor. § 31. ε, Dor. § 105. κρύβδαν. Dor. § 31. Virg. Ecl. 3, 3 ahmt dieses mit Uebertreibungen nach: infelix o semper, oves, pecus! Hic alienus oves custos bis mulget in hora, et sucus pecori et lac subducitur agnis. τὰ ποθε έoñɛqα, sub vesperum. Das zu 3, 3 Gesagte gilt auch von dem Neutr. plur. Vgl. 5, 113. — 5, 13 tờ đời tra zur guten Letzt.

[ocr errors]

4. o yέoov, der Vater des Aegon. Vgl. senex, der Alte, Ter. Andr. 1, 3, 4 nec quid agam certumst, Pamphilumne adiutem an auscultem seni. Th. 4, 58. ὑφίητι

6

=

ΒΑΤΤΟΣ.

αὐτὸς δ ̓ ἐς τίν' ἄφαντος ὁ βουκόλος ᾤχετο χώραν ;

ΚΟΡΥΔΩΝ.

οὐκ ἄκουσας; ἄγων νιν ἐπ ̓ ̓Αλφεὸν ᾤχετο Μίλων.

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

ipino, Dor. § 37. κἠμέ. Dieselbe Krasis von καὶ ἐμέ (attisch nάué, Aristoph. Plut. 16) ist Theokr. 2, 159. 4, 9. 5, 90. Vgl. 5, 96 nýyó (attisch xayo, Arist. Plut. 672), 11, 39 κημαυτόν, 1, 136 κήξ, 8, 92 und 11, 35 κήκ, 15, 86 κήν καὶ ἐν, 1, 103. 2, 100 κἠπεί, 15, 74 κἤπειτα. 4, 36. 1, 82. φυλάσσει. Vgl. 8, 15-16.

=

5. apavτos. Soph. Oed. R. 560 apavτos Eggel. Vgl. Odyss. 1, 242.

[ocr errors]

6. ἐπ' Αλφεόν. Der Fluss Alpheus in Elis wird oft genannt um das daran liegende Olympia und die olympischen Spiele zu bezeichnen, z. B. Pind. Ol. 1, 20. Dort wollte Aegon als Faustkämpfer auftreten. S. v. 33. Milov. Bei diesem Namen erinnern wir uns in diesem Zusammenhange zunächst an den berühmten Athleten aus Kroton, den Sohn des Diotimus, der sechsmal in den olympischen, siebenmal in den pythischen, zehnmal in den isthmischen, neunmal in den nemeischen Spielen gesiegt haben soll. Da die Scene unseres Gedichtes bei Kroton ist, so ist es noch viel natürlicher. gerade an diesen zu denken. Er lebte allerdings lange vor Theokrit, um 510 a. Chr. Aber wer verwehrte es dem Dichter die Scene des Gedichtes in die Vergangenheit zu verlegen und trotz dem Anspielungen auf seine Gegenwart einzuflechten? Ob Idylle 10 der Name Milon absichtlich gewählt sei um einen rüsti

5

10

gen oder gar unempfindlichen Mann (s. 10, 7) zu bezeichnen, und ob etwa 8, 47 derselbe Name einen hartherzigen Geliebten andeuten solle, mag ich nicht entscheiden.

-

7. xal, drückt die Verwunderung aus. Vgl. 5, 25. 39. Virg. Ecl. 1, 27 et quae tanta fuit Romam tibi causa videndi? Cic. pro Sest. §80.-zónα. Dor. § 38. ἔλαιον, Salb81, (vgl. 2, 156), dessen man sich in der Palästra bedient (Catull. 63, 64 decus olei). Aber in diesen ist doch Aegon nie gewesen! Es ist also sarkastisch, wie wenn wir von einem Maulhelden sagen: hat der Kerl Pulver gerochen? vog. wie Odyss. 8, 459 θαύμαζεν δ ̓ Ὀδυσῆα ἐν ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶσα. — ὀπώπει, s. Dor. § 16.

[ocr errors]
[blocks in formation]

ΒΑΤΤΟΣ.

πείσαι κεν Μίλων κατ τῷ λύκω ἀμνάδα λυσσῆν.

ΚΟΡΥΔΩΝ.

ταὶ δαμάλαι δ ̓ αὐτὸν μυκώμεναι αἵδε ποθεῦντι.

ΒΑΤΤΟΣ.

δειλαῖαι δ' αὗται· τὸν βουκόλον ὡς κακὸν εὗρον.

ΚΟΡΥΔΩΝ.

ἢ μὲν δειλαῖαι γε, καὶ οὐκέτι λῶντι νέμεσθαι.

ΒΑΤΤΟΣ.

τήνας μὲν δή τοι τᾶς πόρτιος αὐτὰ λέλειπται τὤστια. μὴ πρώκας σιτίζεται ὥσπερ ὁ τέττιξ;

ΚΟΡΥΔΩΝ.

οὐ Δᾶν, ἀλλ' ὁκὰ μέν νιν ἐπ ̓ Αἰσάροιο νομεύω

[ocr errors]

S. Dor. § 37. μᾶλα, oves, nicht poma wie der Scholiast cod. k bei Ziegler p. 33 will.

11. λυσσῆν, Dor. § 58. Korydon hatte den Vers vorher gesagt, Aegon sei auf Veranlassung des Milon mit zu den olympischen Kämpfen gezogen, ausgerüstet mit allem Zubehör (ν. 10). Wenn Milon den Wicht Aegon dazu bewegen konnte, so ist das ein Kunststück nicht geringer, als wenn man einem Lamme Courage macht. Battus spöttelt also: was doch der Milon Alles kann! der könnte selbst ein Lämmlein bereden über den Wolf wüthend herzufallen (λυσσῆν). Το fasse ich jetzt diese viel besprochene Stelle, indem ich κατ τῷ λύκω ἀμνάδα mit Auratus u. A. lese statt καὶ τὰς λύκος αὐτίκα. tere gr. Ausg. p. 141-142.

[ocr errors][merged small]

15

13. δειλαῖαι δ', sunt autem revera miserae. Vgl. mit δέ 3, 10. 13, 23.

τὸν β., den Hirten, welchen sie jetzt haben. Das versteht freilich Korydon nicht und bezieht es auf den, welcher ihr eigentlicher Hirt ist, auf Aegon. ὡς ist Ausruf.

14. οὐκέτι λ. v., pasci nolunt scil. prae desiderio domini. Virg. Eel. 5, 25 nulla neque amnem libavit quadrupes nec graminis attigit herbam. Nachahmung Mosch. 3, 24. - λῶντι. S. Dor. § 61.

15. αὐτὰ κτλ. S. 2, 89-90 und zu 5, 85. Virg. Eel. 3, 102 vix ossibus haerent.

=

16. τώστια τὰ ὄστια, Id. 2, 90. Mit der Krasis vgl. 21, 31.

1

πρῶκας – τέττιξ Anacr. 42, S. das weiμακαρίζομέν σε, τέττιξ, ὅτι δενδρέων ἐπ ̓ ἄκρων ὀλίγην δρόσον πεπωκὼς βασιλεὺς ὅπως ἀείδεις. Virgil Ecl. 5, 77 dumque thymo pascentur oves, dum rore cicadae.

[ocr errors]

12. ταί — αΐδε, die Fährsen hier. Vgl. 4, 48. Die Wörter ταὶ αΐδε im ersten und fünften Fusse entsprechen sich ähnlich wie ἄρχετε — ἄρχετε 1, 64. Vgl. 5, 41-42 und 25, 125. Virg. Ecl. 5, 36. Catull. 64, 7. Virg. Ecl. 4, 29 incultisque rubens pendebit sentibus uva. Hor. Sat. 2, 4, 51 Massica si coelo suppones vina sereno. Ibid. 2, 2, 136 fortia - pectora. Hor. Epod. 16, 55. Ovid. Met. 2, 413 vitta alba. Tibull. 4, 1, 117 libera Romanae subiecit colla ca

[ocr errors]

17. ov Av, non, per lovem! S. Dor. § 81 und gr. Ausg. p. 143. 17-19. ὁκα ἄλλοκα, modomodo. Ilias 11, 64 ὁτὲ μὲν — ἄλλοτε δέ κ. a. Vgl. 1, 36-37.

17. ἐπ ̓ Αἰσάροιο. Αἴσαρος ποταμός, διὰ μέσης τῆς πόλεως τῶν Κροτωνιατῶν ῥέων εἰς τὴν θάλασ σαν. Schol. Vgl. Liv. 24. 3. Ovid. Met. 15, 54-55.

καὶ μαλακῶ χόρτοιο καλὰν κώμυθα δίδωμι, ἄλλοκα δὲ σκαίρει τὸ βαθύσκιον ἀμφὶ Λάτυμνον.

[ocr errors]

ΒΑΤΤΟΣ.

λεπτὸς μὲν χώ ταῦρος ὁ πυρρίχος. αἴθε λάχοιεν
τοὶ τῶ Λαμπριάδα, τοὶ δαμόται ὅκκα θύωντι
τα Ἥρα, τοιόνδε· κακοφράσμων γὰρ ὁ δῆμος.

ΚΟΡΥΔΩΝ.

καὶ μὲν ἐς Στομάλιμνον ἐλαύνεται ἔς τε τὰ Φύσκων, καὶ ποτὶ τὸν Νήαιθον, ὅπα καλὰ πάντα φύοντι, αἰγίπυρος καὶ κνύζα καὶ εὐώδης μελίτεια.

[blocks in formation]

20-22. αἴθε λάχοι εν κτλ. Opferthiere müssen fett und ohne Wandel sein. Levit. 22, 20-21. Plutarch. de def. orac. 49. Nur filzige Knauser speisen die Götter mit einem dürren Schlachtthiere ab. Der dürre Rothfuchs, auf welchen Battus hinzeigt, wäre also so ein Schlachstückchen für ein geiziges Volk. Die Stelle ist corrupt. Der Zusammenhang verlangt: αἶθε λάχοιεν τοῖον Λαμπριάδαν τοὶ δαμόται, ὅκκα θύωνται τὰ Ἥρα· τοῖόν τι κακὸν καὶ πρᾶν ποκ

[ocr errors]

voav, oder doch Aehnliches (siehe zu Vers 22), wenn doch deine Stammgenossen SO einen Dürrländer", so einen dürren Stier, hätten, wenn sie der Hera Lacinia (v. 22) opfern, wie sie früher ja Aehnliches thaten. Entweder waren die Дaμñqıάdαι wirklich Sippen irgend eines Mannes Lamprias in Kroton, denen Battus hier eines anhängen will (s. Einl. p. 11 Note 28), weil sie verkommene Gesellen waren, oder - was ich glaube

der Name ist spöttisch gewählt als Patron. von launoós, gleichsam Fulgentius. Vgl. 26, 26. Andere. Ansichten s. gr. Ausg. p. 144–145. 21. önnα. S. Anm. zu 1, 87. 22. ta "Hoα. Berühmt ist der Tempel der Juno Lacinia in der

20

25

Nähe von Kroton. S. Anm. zu v. 33.

κακοφράσμων γὰρ ὁ δᾶμος. Diese Worte sind in alter Zeit zur Ergänzung der Lücke, die hier früh war, hinzugefügt. Das lehrt die schon im Scholion des cod. k (Ziegler p. 34) erwähnte Variante tavoos für δᾶμος. Auch κακοφράσμων, wie ich jetzt mit Mein. schreibe, ist keineswegs sichere Lesart des cod. Harl., wie die Variante κακοσχράμων für vulg. nanozoάoμov (Ziegler u. A.) lehrt. Quod Ahrensius voluit xaxoγράσμων [= κακοφάγος] ipse sine dubio nunc improbabit." Meineke.

[ocr errors]

23. nai μàv, ac profecto, und doch wahrhaftig. Vgl. 10, 23. 30, 17. 7, 120. Στομαλιμνον, in,, die Lache", oder „, die Niederung", aestuarium (Caes. B. G. 2, 28 3, 9). Vgl. gr. Ausg. p. 145.

τὰ Φύσκων, Triften früherer Bewohner der Gegend um Kroton, die wahrscheinlich später Gemeindeplätze waren. [Vulg. Píono.]

24. Nýαidov, Fluss in der Nähe von Kroton (Strabo 6 p. 262), jetzt Neeto oder Nieto. Diesen Flussnamen adoptirt Gessner im Anfange seines,,Daphnis“. — qúovtı. S. Dor. § 126.

25. alyin voos ist nach der Beschreibung des Schol. die auch im nördlichen Deutschland besonders an den Seeküsten wachsende Mannstreue, eryngium maritimum L., wie Fraas p. 138 mit vieler Wahrscheinlichkeit vermuthet. Abbildung: Flora Dan. Taf. 875. Dictionn. Végét. Dicotyl. No. 112. Du Molin p. 137 überzeugt mich nicht davon, dass es ononis antiquorum xvúca ist dieselbe Pflanze,

sei.

« ForrigeFortsæt »