66

ὡς μαλακὸν τὸ γένειον ἔχεις, ὡς ἁδέα χαίταν.
χείλεα του νοσέοντι, χέρες δέ τοι ἐντὶ μέλαιναι,
καὶ κακὸν ἐξόσδεις. ἀπ' ἐμεῦ φύγε, μή με μολύνῃς.
τοιάδε μυθίζοισα τρὶς εἰς ἑὸν ἔπτυσε κόλπον,
καί μ ̓ ἀπὸ τᾶς κεφαλᾶς ποτὶ τω πόδε συνεχὲς εἶδε
χείλεσι μυχθίζοισα καὶ ὄμμασι λοξὰ βλέποισα,
καὶ πολὺ τὰ μορφᾷ θηλύνετο, και τι σεσαρός
καὶ σοβαρόν μ' ἐγέλασσεν. ἐμοὶ δ ̓ ἄφαρ ἔξεσεν αἷμα,
καὶ χρόα φοινίχθην ὑπὸ τὤλγεος ὡς ῥόδον ἕρσα.
χὰ μὲν ἔβα με λιποῖσα· φέρω δ ̓ ὑποκάρδιον ὀργάν
ὅττι με τον χαρίεντα κακὰ μωμήσαθ ̓ ἑταίρα.

ποιμένες, εἴπατέ μοι τὸ κρήγυον· οὐ καλὸς ἐμμί;
ἆρά τις ἐξαπίνας με θεὸς βροτὸν ἄλλον ἔτευξε;
καὶ γὰρ ἐμοὶ τὸ πάροιθεν ἐπάνθεεν ἁδύ τι κάλλος
ὡς κισσὸς ποτὶ πρέμνον, ἐμὰν δ ̓ ἐπύκαζεν ὑπήναν,
χαῖται δ ̓ οἷα σέλινα περὶ κροτάφοισι κέχυντο,
καὶ λευκὸν τὸ μέτωπον ἐπ ̓ ὀφρύσι λάμπε μελαίναις ̇
ὄμματά μοι γλαυκᾶς χαροπώτερα πολλὸν ̓Αθάνας,
τὸ στόμα καὶ πακτᾶς γλυκερώτερον, ἐκ στομάτων δέ

Dagegen finden sich, wie hier und v. 13, bei Bion und Mosch. Beispiele dieses Gebrauches, Bion 3, 17. 12, 3. Mosch. 3, 112. παίσδεις, ν.7 φράσδεις, ν. 10 ἐξόσδεις, ν. 28 με λίσδω. S. Dor. § 117.

8. μαλακὸν ist ein Spott auf den struppigen Zottelbart des Hirἁδέα. Krüger II, I § 22, 6 Α. 1. Theokrit 1, 148. 7, 81 sagt ἁδεῖαν. Vgl. unten v. 44.

ten.

10

15

20

25

abhorrere ab elegantia poeseos Theocriteae, dixi de poet. buc. 40.

19. τὸ κρήγυον muss hier

heissen verum. Dieses Wort braucht
Theokr. Epigr. 21, 3 in dem Sinne
von probus, wie es auch Ilias 1, 106
steht. Die Bedeutung von verus
findet sich sonst nirgends ausser in
Angaben der Grammatiker. Wahr-
scheinlich folgt der Verfasser dieses
Gedichtes einer falschen Erklärung
der genannten Stelle des Homer.
Vgl. Buttmann, Lexilog. 1 p. 26.
· ἐμμί. S. Dor. § 110.

21. καί γάρ κτλ. Das nun folgende Lob der eigenen Schönheit erinnert an das Lob, welches Polyphem seiner Schönheit bei Theokr. 6, 34 spendet. Vgl. v. 31.

21-22. ἐπάνω. Vgl. Th. 5, 131.

23. σέλινα. Das krause Haar ist mit dem Sellerieblatte (s. Anm. zu 3, 23) verglichen wie Anth. Pal. 5, 121. 24. λευκ. Vgl. Theokr. 6, 38. 25. χαροπ. Vgl. 12, 35.

26. παντᾶς. Aehnlich Th. 11, 20. · στομάτων. Diesen Plural ânden wir nicht bei Theokrit, aber z. B. Soph. Oed. R. 1220. Mosch. 2, 96.

ἔρρεέ μοι φωνὰ γλυκερωτέρα ἢ μέλι κηρῶ.
ἡδὺ δέ μοι τὸ μέλισμα, καὶ ἢν σύριγγι μελίσδω,
κὴν αὐλῷ δονέω, κἢν δώνακι, κἢν πλαγιαύλῳ.
καὶ πᾶσαι καλόν με κατ ̓ ὤρεα φαντὶ γυναῖκες,

καὶ πᾶσαί με φιλεῦντι· τὰ δ ̓ ἀστικά μ' οὐκ ἐφίλασεν,
ἀλλ ̓, ὅτι βουκόλος ἐμμί, παρέδραμε, κοὔποτ ̓ ἀκούει
,,χω καλὸς Διόνυσος ἐν ἀγκεσι πόρτιν ἐλαύνει 6
οὐκ ἔγνω δ ̓ ὅτι Κύπρις ἐπ ̓ ἀνέρι μήνατο βούτα
καὶ Φρυγίοις ἐνόμευσεν ἐν ὥρεσιν, αὐτὸν "Αδωνιν
ἐν δρυμοῖσι φίλασε καὶ ἐν δρυμοῖσιν ἔκλαυσεν.
Ενδυμίων δὲ τίς ἦν; οὐ βουκόλος; ὅν γε Σελάνα
βουκολέοντα φίλασεν, ἀπ' Ουλύμπω δὲ μολοῖσα
λάθριον ἂν νάπος ἦλθε καὶ εἰς ἕνα παιδὶ κάθευδε.
καὶ τύ, Ῥέα, κλαίεις τὸν βουκόλον. οὐχὶ δὲ καὶ τύ,
ὦ Κρονίδα, διὰ παῖδα βοηνόμον ὄρνις ἐπλάγχθης;
Εὐνείκα δὲ μόνον τὸν βουκόλον οὐκ ἐφίλασεν,
& Κυβέλας κρέσσων καὶ Κύπριδος ἠδὲ Σελάνας.
μηκέτι μηδ', ω Κύπρι, τὸν ἁδέα μήτε κατ ̓ ἄστυ
μήτ' ἐν ὄρει φιλέοις, μούνη δ ̓ ἀνὰ νύκτα καθεύδοις.

und 1, 105 flg. entnommen. Selbst der Ausdruck ἐπὶ ἀνέρι ἐμαίνετο streift an Theokr. 2, 48 - 49. 2, 40. 37. Ἐνδυμίων κτλ. ist Nachahmung von Theokr. 3, 19-50.

40. Ῥέα- · βουκ. Diess scheint auf den Mythus von Rhea Cybele, v. 43, und ihrer Liebe zu Attis zu gehen, wie sie Diod. Sic. 3, 59 erzählt.

41. βοηνόμον, propter Ganymedem. Als Hirt erscheint Ganymed auch auf uns noch erhaltenen Kunstdenkmälern. Zeus verwandelt sich auch z. B. in der Erzählung bei Ovid. Met. 10, 158 in einen Adler. Anders ist die Darstellung bei Theokr. 15, 124, was ich aber nicht als einen Beweis von der Unächtheit des Gedichtes angeführt haben will.

44. Κύπρι, So nennt der Hirt mit Hohne die stolze Städterin. τὸν ἁδέα, pupulum tuum, amasium tuum, istum, qui tibi dulcis videtur, mit bitterem Hinblicke auf v. 8.

-

45. μούνη κτλ. fast ganz wie Bion 2, 28. ἀνὰ νύκτα wie Bion 1, 73. So temporell hat Theokrit ává nicht. S. gr. Ausg. p. 107.

*XXI.

ΑΛΙΕΙΣ.

Α πενία, Διόφαντε, μόνα τὰς τέχνας ἐγείρει, αὐτὰ τῶ μόχθοιο διδάσκαλος· οὐδὲ γὰρ εὕδειν ἀνδράσιν ἐργατίναισι κακαὶ παρέχοντι μέριμναι· κἂν ὀλίγον νυκτός τις ἐπιμύσσῃσι, τὸν ὕπνον αἰφνίδιον θορυβεῦσιν ἐφιστάμεναι μελεδώναι.

Ιχθύος ἀγρευτῆρες ὁμῶς δύο κεῖντο γέροντες, στρωσάμενοι βρύον αὖν ὑπὸ πλεκταῖς καλύβαισι, κεκλιμένοι τοίχῳ τῷ φυλλίνῳ· ἐγγύθι δ ̓ αὐτοῖν κεῖτο τὰ ταῖν χειροῖν ἀθλήματα, τοὶ καλαθίσκοι, τοὶ κάλαμοι, τἄγκιστρα, τὰ φυκιόεντά τε λαίφη, ὁρμιαί, κύρτοι τε καὶ ἐκ σχοίνων λαβύρινθοι, μήρινθοι, κώπα τε γέρων τ ̓ ἐπ ̓ ἐρείσμασι λέμβος νέρθεν τας κεφαλᾶς φορμὸς βραχύς, εἵματα πυσοι. οὗτος τοῖς ἁλιεῦσιν ὁ πᾶς πόρος, οὗτος ὁ πλοῦτος.

Er

XXI. Die Fischer. Zwei alte, arme Fischer liegen des Nachts in ihrer elenden Hütte. Sie erwachen vor Tage. Der Eine erzählt dem Anderen den Traum, den er gehabt und der ihm Sorge macht. träumte, dass er einen goldenen Fisch fing und schwur nie wieder das Meer zu befahren. Der Schwur ängstigt ihn. Der Andere beweiset ihm, dass er sich kein Gewissen zu machen brauche, da er ja den goldenen Fisch nicht habe. Er räth ihm, lieber an dem Orte, von dem er geträumt, dem Fischfange obzuliegen, damit er nicht sterbe vor Hunger und goldenen Träumen. Mit Unrecht hat Stephanus dieses Gedicht als Nr. 21 gegeben, während es in den ältesten Ausgaben einen ganz anderen Platz hat. Seine unverkennbare moralische Tendenz ist der charakteristische Unterschied von den bukol. und mimischen Gedichten Theokrits und nach meiner Ueberzeugung der sicherste Beweis von der Unächtheit. Dazu kommt die studirte Breite, mit welcher der

5

10

Dichter das Elend der Fischer ausmalt und einen Katalog ihrer Utensilien giebt. Vgl. gr. Ausg. p. 112 flg. Zu den dort angegebenen Monographien kommt jetzt die von Ed. Doehler, Brandenburg 1869, 4.

1. & πενία. Bei Aristoph. Plut. 533 sagt die Πενία: ἐγὼ τὸν χειροτέχνην, ὥσπερ δέσποιν', ἐπαναγκάζουσα κάθημαι διὰ τὴν χρείαν καὶ τὴν πενίαν ζητεῖν ὁπόθεν βίον ἕξει.

4. ἐπιμ. Oppian. Hal. 2, 110 ὄμματ ̓ ἐπιμύει. [ἐπιμ. ist auch von Ziegler und Doehler aufgenommene Emendation Ahrens's für Vulg. ἐπιψαύσῃσι].

9. τ. χειρ. nicht Dat., wie Mabl. wegen 22, 42 wollte. 10.

λαίφη ist Conjectur von Haupt für λῆγα oder λῆδα.

13. εἵματα πῦσοι. So steht in den Handschriften. Das unbekannte Wort πῦσοι ist dem Leben entlehnt. Ameis und Ahr. vermuthen εἷμα τάπης ἦν. Vulg. εἵματα πίλοι.

14. πόρος. Ovid. Μet. 3, 588 von einem armen Fischer: ars illi sua

οὐδὸς δ ̓ οὐχὶ θύραν εἶχ ̓, οὐ κύνα· πάντα περισσά, πάντ ̓ ἐδόκει τήνοις· ἡ γὰρ πενία σφας ἐτήρει. οὐδεὶς δ ̓ ἐν μέσσῳ γείτων πέλεν. ὁ δὲ παρ ̓ αὐτάν θλιβομέναν καλύβαν τρυφερὸν προσέναχε θάλασσα. κοὔπω τὸν μέσατον δρόμον ἄνυεν ἅρμα Σελάνας, τοὺς δ ̓ ἁλιεῖς ἤγειρε φίλος πόνος, ἐκ βλεφάρων δέ ὕπνον ἀπωσάμενοί σφετέραις φρεσὶν ἤρεθον αὐδάν.

ΑΣΦΑΛΙΩΝ.

Ψεύδοντ ̓ ὦ φίλε πάντες, ὅσοι τὰς νύκτας ἔφασκον τω θέρεος μινύθειν, ὅτε τἄματα μακρὰ φέρει Ζεύς. ἤδη μυρί ̓ ἐσεῖδον ὀνείρατα, κοὐδέπω ἀώς.

μὴ λαθόμην; τί τὸ χρῆμα; χρόνον ταὶ νύκτες ἔχοντι.

ΕΤΑΙΡΟΣ.

Ασφαλίων, μέμφῃ τὸ καλὸν θέρος; οὐ γὰρ ὁ καιρός αυτομάτως παρέβα τὸν ἑὸν δρόμον· ἀλλὰ τὸν ὕπνον ἡ φροντὶς κόπτοισα μακρὰν τὴν νύκτα ποιεῖ τοι.

ΑΣΦΑΛΙΩΝ.

ἆρ ̓ ἔμαθες κρίνειν ποκ ̓ ἐνύπνια; χρηστὰ γὰρ εἶδον.
οὔ σ ̓ ἐθέλω τώμῷ φαντάσματος μεν ἄμοιρον.
ὡς καὶ τὰν ἄγραν, τὠνείρατα πάντα μερίζει.
οὐ γὰρ νυστάξῃ κατὰ τὸν νόον· οὗτος ἄριστος
ἐστὶν ὀνειροκρίτας, ὁ διδάσκαλός ἐστι παρ ̓ ᾧ νοῦς.
ἄλλως καὶ σχολά ἐστι. τί γὰρ ποιεῖν ἂν ἔχοι τις
κείμενος ἐν φύλλοις ποτὶ κύματι, μηδὲ καθεύδων,
ἀλλ ̓ ὄνος ἐν φάμνῳ τό τε λύχνιον ἐν πρυτανείῳ·

census erat. πόρος hatte ich langst für πόνος, wie die Codd. haben, conjicirt, als ich dieselbe Vermuthung schon bei Köhler fand. Die Wörter πόνος und πόρος sind oft in den Handschriften verwechselt. S. Steph. Thes. Döhler und Ahr. schreiben e coni στόλος.

19. μέσατον. Vgl. 7, 10.

26. μέμφη —; οὐ γάρ. Der Zwischengedanke ist: ita mirabundus quaero oder non recte agis: nam -. Vgl. v. 29, 5, 109 und 21, 63. Hor. Epist. 1, 1-4, wo Obbarius u. A. mit Recht v. 3 Fragezeichen hinter ludo setzen. Εr. Marc. 4, 41. Luc. 11, 18. 32. νυσταξῇ ist Conjectur von mir und Am. für νικάξῃ.

15

20

25

30

35

32-33. ἄριστος κτλ. Eur. frgm. 963 p. 365. Dind. poet. scen. μάντις δ ̓ ἄριστος, ὅστις εικάζει καλῶς. S. gr. Ausg. p. 117.

36. ἄλλ ̓ ὄνος ἐν ῥάμνῳ ist sprüchwörtlich er Ausdruck von Einem, der sich in seiner Lage nicht wohl fühlt. Wörtlich so sagen noch jetzt die Neugriechen in demselben Sinne: γάδαρος εἰς τὰ γομαραγκά θια. [ἀλλ ̓ ὄνος ἐν δάμνῳ lieset Boiss. für ἄλλονος ἐν ῥάμω, Codd.] - τό τε λύχν. κτλ., und die wachsame Lampe leibhaftig. Im Prytaneum wurde eine immerwährende heilige Flamme unterhalten. S. Casaub. animadv. ad Athen. pag. 992. [τε ist Conj. Haupt's für δέ.]

φαντὶ γὰρ ἀγρυπνίαν τόδ ̓ ἔχειν.

ΕΤΑΙΡΟΣ.

λέγε μοί ποτε νυκτός

ὄψιν, τὴν ἔσιδες σύ· λέγ ̓ ὦν, μάνυσον ἑταίρῳ.

ΑΣΦΑΛΙΩΝ.

δειλινὸν ὡς κατέδαρθον ἐν εἰναλίοισι πόνοισιν
οὐκ ἦν μὰν πολύσιτος, ἐπεὶ δειπνεῦντες ἐν ὥρᾳ,
εἰ μέμνῃ, τᾶς γαστρὸς ἐφειδόμεθ' εἶδον ἐμαυτόν
ἐν πέτρα μεμαῶτα, καθεζόμενος δ ̓ ἐδόκευον
ἐχθύας, ἐκ καλάμων δὲ πλάνον κατέσειον ἐδωδάν.
καί τις τῶν τραφερῶν ὠρέξατο· καὶ γὰρ ἐν ὕπνοις
πᾶσα κύων ἄρτον μαντεύεται, ιχθύα κηγών.
χὼ μὲν ταγκίστρῳ ποτεφύετο, καὶ ῥέεν αἷμα
τὸν κάλαμον δ ̓ ὑπὸ τι κινήματος ἀγκύλον εἶχον.
τα χέρε τεινόμενος περικλώμενος εὗρον ἀγῶνα
πῶς μὲν ἕλω μέγαν ἰχθὺν ἀφαυροτέροισι σιδάροις;
εἶν ̓ ὑπομιμνάσκων τῶ τρώματος ἠρέμ ̓ ἔνυξα,
καὶ νύξας ἐχάλαξα, καὶ οὐ φεύγοντος ἔτεινα.
ἤνυσα δ ̓ ὧν τὸν ἄεθλον, ἀνείλκυσα χρύσεον ιχθυν,
παντῷ τῷ χρυσῷ πεπυκασμένον· εἶχε δὲ δεῖμα,
μήτι Ποσειδάωνι πέλοι πεφιλημένος ἰχθύς
ἢ τάχα τᾶς γλαυκᾶς κειμήλιον ̓Αμφιτρίτας.
ἠρέμα δ ̓ αὐτὸν ἐγὼν ἐκ τὠγκίστρω ἀπέλυσα,
μή ποτε τῷ στόματος τἀγκίστρια χρυσὸν ἔχοιεν.
καὶ τὸν μὲν σπεύσας ὅκ ̓ ἀνάγαγον ήπειρόνδε,

ων

40

45

50

55

δαλον für περικλ. Ahrens schreibt e coni. τω χέρε τεινομένω περικλῶν νέμον εὐρὺν ἀγῶνα.]

49. ἕλω. Vgl. Soph. Εl. 1175 ποι ἔλθω; Aken, gr. Gr. 3 504.

50. ἠρέμ. ἔνυξα. Vgl. Oppian. Hal. 3, 524 ἔνθεν ἔπειτ ̓ ἄκροισι διακνίζει͵ (ὁ ἰχθύς) στομάτεσσι δαῖτα περιξύων, άλιεὺς δὲ μιν αὐτίκα χαλκῷ πειρεν ἀνακρούων, ὥστε θρασὺν ἵππον ἐέργων ἡνίοχος κτλ.

51. οὐ φεύγ. ἔτεινα, quum non fugeret, intendi scil. τὸν κάλαμον. Kiessl.

58-59. Ich gebe diese Verse theilweise nach der Emendation von Brunck und Ahrens (dieser άváyaγον εὐσπείρατον). Codd. 18 und e haben καὶ τὸν μὲν πιστεύσασα και