ὅσσον ἐλαφροτέρη μόσχου νεβρός, ὅσσον ἀηδών τόσσον ἔμ ̓ εὐφρηνας σὺ φανείς, σκιερὴν δ ̓ ὑπὸ φηγόν 7. ἀοιδοτάτη. Ueber die Form vgl. Krüger II, I § 23, 5 A. 1, über das Genus I, II § 47, 28, 6. Matthiae § 459, 1. 8. σκιερὴν δ ̓ ὑπὸ φηγόν scil. ἔδραμον. Vgl. 5, 28 und gr. Ausg. p. 383. Ueber pnyós s. zu 9, 20. Virg. Ecl. 1, 1, tu patulae recubans sul tegmine fagi. Ilias 5, 693 ὑπ ̓ αἰγιόχοιο Διὸς περικαλλέϊ φηγῷ. 9. ἠελ. φρ. Virg. Εcl. 2, 13 und Catull 63, 355. 11. ἀοιδή. Theogn. 251 πᾶσι γάρ, οἷσι μέμηλε, καὶ ἐσσομένοισιν ἀοι δὴ ἔσσῃ. Odyss. 8, 580. Virg. Ecl. 10, 33 o mihi tum quam molliter ossa quiescant, vestra meos olim si fistula dicat amores. 12. τώδε. Vgl. Odyss. 4, 26. Mit diesen Worten soll man einst auf das unsrer Freundschaft geweihete Standbild hinweisen. 13. εἴσπνιλος, amator, ist so Viel als εἴσπνηλος oder εἰσπνήλας bei Callim. frg. 169. Der Dichter schrieb aber absichtlich εἴσπνιλος, wie auch in den Schol. steht, weil die Leute in Amyklae das n wie aussprachen. So berichtet Plato Cratyl. p. 418, C dass die Alten ἱμέρα für ἡμέρα gesagt hätten. ὡμυκλαϊάζων, der, welcher den Dialekt der Einwohner von Amyclae 66 66 10 15 20 in Lakonien redet. Vgl. 15, 92-93. Uebrigens vgl. Becker, Charikl. 2 p. 223 ed. II. 14. Tov. ἀΐταν, delicias, den Liebling. Curt. Etym. p. 346. Es sind hier zwei Ausdrucksweisen vermischt: ὁ δὲ ἕτερος, ὡς ἂν ὁ Θεσσαλὸς εἴποι, ἀΐτας, und τὸν δὲ ἕτερον ὁ Θεσσαλὸς εἴποι ἂν ἀΐταν. Vgl. gr. Ausg. p. 384. 15. ἰσω ζύγω,,,iugum pariter ferentes" (Hor. Od. 1, 35, 28. vgl. Od. 3, 9, 18). Das Bild ist von den Zugstieren hergenommen. Vgl. Plut. de am. mult. 2 κατὰ ζεύγος φιλίας λέγονται Θησεὺς καὶ Πειρί τους, ̓Αχιλλεὺς καὶ Πάτροκλος. Plin. Epist. 3, 9, 8. 16. χρ. πάλιν. „redierant in aurum tempora priscum" (Hor. Od. 4, 2, 39). Diog. L. 4, 4, 21 Κράτης ἀκροατής ἅμα καὶ ἐρώμενος ἦν Πολέμωνος. ἔνθεν καὶ Αρκεσίλαον πρὸς αὐτοὺς λέγειν, ὡς εἶεν θεοί τινες ἢ λείψανα χρυσοῦ γένους. ἀλλ ̓ ἤτοι τούτων μὲν ὑπέρτεροι Οὐρανίωνες ἔσσονθ ̓ ὡς ἐθέλουσιν· ἐγὼ δὲ σὲ τὸν καλὸν αἰνέων ψεύδει ῥινὸς ὕπερθεν ἀραιῆς οὐκ ἀναφύσω. ἢν γὰρ καί τι δάκῃς, τὸ μὲν ἀβλαβὲς εὐθὺς ἔθηκας, 5 ἢ που τὸν χαροπὸν Γανυμήδεα πόλλ ̓ ἐπιβῶται Legg. 1, 2. Lael. 1.) Luc. Peregr. 18. Vgl. 14, 27 δι' ώτός. 22. τούτων μ. ὑπέρτεροι, horum domini, arbitri, gubernatores, procuratores, victores (Hor. Epist. 1, 13, 11) erunt coelicolae: coelicolarum in potestate erit eventus. S. gr. Ausg. p. 386. 24. ψεύδεα, Zeichen der Lüge, weisse Bläschen oder weisse Flecke, will ich nicht auf meiner Nase entstehen lassen. Zweifelt der Neugrieche an der Wahrheit dessen, was ein Anderer zu ihm gesagt hat, so spricht er: lege einmal deinen Finger an die Nase. Hat der Andere dies in der üblichen Weise gethan, so sagt der Erstere: βλέπω τὸ ἀσπράδι εἰς τὴν μύτην σου, ich sehe die weisse Farbe auf deiner Nase. Zu einem, der über ein Bläschen auf der Zunge klagt, hören wir sagen: du hast doch gelogen. Vgl. 9, 30. ῥινὸς ἀραιῆς, auf der Nasenspitze. Ovid. Art. am. 1, 520 cava naris Nasenloch. Siehe gr. Ausg. p. 387. = 25 30 35 renser im eigentlichen Griechenland zum Unterschiede von denen in Sicilien. Vgl. Pind. Pyth. 9, 91 Νίσου λόφος. Durch das nun folgende Lob der Megarenser will der Dichter den Geliebten zur Erfüllung des v. 10 ausgesprochenen Wunsches bestimmen. 29. Διοκλέα. Διοκλῆς ̓Αθήνηδεν φεύγων εἰς Μέγαρα, φιλόπαις ὑπερφυῶς ὤν, ἔν τινι μάχῃ ἠρίστευσε. καὶ ὑπερασπίζων τινὸς ἐρωμένου ἐκεῖνον μὲν ἔσωσεν, αὐτὸς δὲ ἐτελεύτησεν. ὅθεν τοὺς Μεγαρεῖς θάψαι αὐτὸν καὶ τιμᾶν ὡς ἥρωα, ἀγῶνα τε αὐτῷ ποιεῖν, ἐν ᾧ τοὺς καλοὺς περὶ φιλημάτων άγωνίζεσθαι. Schol. Vgl. schol. Arist. Ach. 774. In Διοκλέα ist die Ultima kurz wie in Ηρακλέα, Callim. Epigr. 65, 5, während Soph. Antig. 23, 194 Ετεοκλέα. Vgl. jedoch das kurze a in εὐκλέα Soph. Oed. R. 161. Dazu Theokr. 12, 35 Γανυμηδέα und 8, 87 αμολγέα. 33. ἐς. Krüger II, II § 68, 21 Α. 3. Theokr. 18, 53, 1, 5. Vgl. 5, 123. 34. ὄλβιος ohne ἐστί wie τρισμάκαρες ohne εἰσί Odyss. 6, 154-155. Cic. pro Deiot. 10, 29 felix ista domus, quae . Hor. Epod. 2, 1 bgatus ille, qui 35. ἐπιβῶται, ion. = ἐπιβοᾶται. Vgl. 17, 60. 25, 263. Λυδίῃ ἶσον ἔχειν πέτρῃ στόμα, χρυσὸν ὁποίῃ πεύθονται μὴ φαυλόσ ̓ ἐτήτυμον ἀργυραμοιβοί. 36. Λυδίῃ. Bacchylid. frg. 22 Λυδία μὲν γὰρ λίθος μανύει χρυσόν, ἀνδρῶν δ ̓ ἀρετὴν σοφία τε παγκρατής τ ̓ ἐλέγχει ἀλάθεια. 37. μὴ φαυλόσ' scil. ἀποβάλωσι, damit sie das ächte Gold nicht nach dem Schlechten hin, d. h. auf den Haufen werfen, wo unächtes ist. Für φαῦλος in cod. k schreibe ich φαυλόσ'. Andere Ansichten s. gr. Ausg. p. 390-391. XIII. ΥΛΑΣ. Οὐχ ἡμῖν τὸν Ἔρωτα μόνοις ἔτεχ', ὡς ἐδοκεύμες, XIII. Hylas. Die Sage von Hylas, dem schönen Knaben, welchen die Nymphen zu sich in das Wasser zogen, ist wiederholt von den Alten besungen worden. Auf sie deutet u. A. auch Virg. Ecl. 6, 43. Georg. 3, 6 hin. Ausführlicher, jedoch mit einigen Abweichungen, wird sie behandelt von Apollon. Rhod. 1, 1207 flg., ziemlich in Uebereinstimmung mit Theokrit von Prop. 1, 20, 17 flg. Antonin. Liberalis Metam. 26. Vgl. ausserdem Apollodor. 1, 9, 19. Valer. Flacc. Arg. 3, 549 flg. Orph. Arg. 646 flg. Die lateinische Nachbildung des Flaminius (Einl. p. 24) siehe gr. Ausg. II p. 1 flg. 1. ὡς ἐδοκεῦμες (Dor. § 125) ut putabamus quoties de hac re cogitabamus. Hor. Od. 3, 5, 1. 2. Νικία. Vgl. 11, 2. 5 10 ωτινι. ἀμφιβάλλουσι τίνος υἱὸς ὁ Ἔρως. 5. ὡμφιτρ. S. Anm. zu 5, 82. 7. "Υλα. Herkules tödtete den König der Dryoper Theiodamas und nahm dessen Sohn Hylas zu sich. Apoll. Rhod. 1', 1213. 9. ὅσσαμαθών. Vgl. 24, 1031g. 10. ής wie 2, 90. άμαρ. Vgl. 2, 86. ὄροιτο. Ueber den Optativ vgl. Anm. zu 7, 108. οὔθ ̓ ὁπόχ ̓ ἁ λεύκιππος ἀνατρέχοι ἐς Διὸς 'Δώς, 11. λεύκιππος. Die Rosse der Eos heissen Odyss. 23, 246 Λάμπος und Φαέθων. Vgl. Aesch. Pers. 384 λευκόπωλος ἡμέρα. Vgl. Iliad 2, 48. ἐς Διός. 15 20 lectus bei Cic. pro Deiot. 10, 28, selectus, Cic. N. D. 1, 30. 19. Ιωλκόν. S. Anm. zu 22, 79. 20. Μιδεάτ. ήρ. Vgl. 24, 1. 21. σὺν κτλ. Apoll. Rhod. 1, 131 σὺν καί οἱ "Υλας κίεν, ἐσθλὸς ὀπάων, πρωθήβης, τῶν τε φορεὺς φύλακος τε βιοίο. πεποεύεδρον. transtris bonis insignem. S. gr. Ausg. p. 7. 14. κατὰ θυμὸν wie 14, 57 κατὰ νῶν τεόν. 15, 38 κατὰ γνώμαν, ex animi sententia. ναμένος. Εur. Iph. Αul. 209 ̓Αχιλλέα Χείρων ἐξεπόνασεν. Xen. Mem. 1, 4, 13. Ovid. art. am. 1,11 Phillyrides puerum cithara perfecit Achillem. 15. αὑτῷ δ ̓ εὐ ἕλκων, in gleichem Schritt und Tritt, wie gut gelehrte Zugthiere. Siehe gr. Ausg; [Vulg. αὐτῷ]. Mit dem Hiatus εὖ ἕλκων vgl. 7, 7. Iliad 10, 438. 17. Αίσον. Aeson, Sohn des Kretheus, des Gründers von Iolkos (v. 19. Anm. zu 22, 79), dessen sich Aeson's Stiefbruder Pelias bemächtigte. Pelias befiehlt dem Iason das goldene Widderfell zu holen. Apollod. 1, 9, 16. Apoll. Rhod. 1, 3 flg. Ovid. Met. 7, 1 fig. u. a. ἀρι στῆες. Quint. Smyrn. 12, 267 οἷον ὅτ' Αἴσονος υἱὸς ἔσω νεὸς ὠκυπόροιο Αργώης καλέεσκεν ἀριστέας, ὁππότ ̓ ἔγωγε πρῶτος ἀριστήων καταβήμεναι ὁρμαίνεσκον. Vgl. Theokr. 13, 21. 18. προλελεγ. Catull. 64, 4 quum lecti iuvenes, Argivae robora pubis, auratam optantes Colchis avertere pellem, ausi sunt vada salsa cita decurrere puppi. Vgl. praelectus bei Apulei. Met. 7, 11 p. 192 558, de = 22. Κυανεάν κτλ. Am Eingange des Pontus Euxinus aus dem thracischen Bosporus liegen die berüchtigten Felsen, Κυάνεαι ἀκται oder αἱ συμπληγάδες πέτραι oder πλαγ κταί, die nach der Fabel zusammenschlugen, sobald ein Schiff hindurch fahren wollte. Sie standen erst fest, seitdem die Argo unter dem Beistande der Athene glücklich hindurch gefahren war. Apoll. Rhod. 2, 596 Ag. Apollod. 1, 9, 22. Der Dichter erwähnt diese hochberühmte Begebenheit aus der Argonautenfahrt als charakteristisch für das Schiff, obwohl dieselbe sich erst nach dem Tode des Hylas ereignete. Denn die Scene unserer Dichtung ist nach Theokrit in Bithynien an der Propontis noch vor der Ankunft bei den Symplegaden. Vgl. v. 30. -. 23. βαθύν δ' εἰσ., und sie kam auch wirklich Mit der Parenthes. vgl. Hor. Sat. 2, 1, 45, gr. Ausg. Φᾶσιν, als Ziel der Fahrt. Ovid. Met. 7, 6 multaque perpessi claro sub Iasone tandem contigerant rapidas limosi Phasidos undas. p. 7. αἰετὸς ὡς μέγα λαϊτμα· ἀφ ̓ ὦ τότε χοιράδες ἔσταν. 24. λαΐτμα. Ueber den Hiatus s. Anm. zu 22, 116. ἀφ ̓ ᾧ (2, 4). τότε, ex quo tune tempore. Vgl. Arist. Pac. 340. ἔσταν = ἔστη σαν wie Iliad. 6, 106. Ovid. Met. 15, 337 Symplegades, quae nunc immotae perstant ventisque resistunt. σχατιαί τῆμος ἀντέλ 25-27. ἀμος τᾶμος wie 24, 11-13. Vgl. Iliad. 23, 226-228 ἦμος δ ̓ ἑωσφόρος εἶσι πυρκαϊὴ ἐμαραίνετο. λοντι, ν. 26 βόσκοντι, ν. 31 εὐρύνοντι, s. Dor. § 126. Πελειάδες. Pleiadum ortus matutino tempore incidebat in extremum Aprilem et in Maii initium, et serenam tempestatem portendere putabatur. Wüstem. - Athen. 11 p. 490. Plin. H. N. 18, 69. 25-26. βόσκ., wenn die im Frühjahr geborenen Lämmer schon so gross sind, dass sie abgesetzt und auf einer entlegenen Trift abgesondert von den Mutterschafen geweidet werden können. νέον. S. 8, 42. Die idyllische Färbung ist auch in diesem Gedichte nicht zu verkennen. Vgl. v. 10 flg. v. 40 flg. Stoll. gr. Anth. - τετραμμένω. Vgl. 22, 43. 27. μιμνάσκετο. Vgl. 24, 62. ἄωτος,,,flos ac robur " (Cic. 2 Cat. 11, 24). 28. ἡρώων. Im Anfange des Verses wie z. B. Hom. Ilias 1, 4. Odyss. 1, 101. 29. Νότῳ ἀ έντι. Man kann nicht mit Kühner, gr. Gr. 3 669 kurzweg sagen, dass diese Dative Dativi absoluti analog dem Genetiv. 25 30 35 absol. sind. Man muss die locale Bedeutung des Dativus fest halten. Wörtlich übersetzt heissen die Worte: beim Südwinde, da wo er wehte, was zunächst örtlich genommen ist, dann aber in eine zeitliche Bedeutung übergeht. Vgl. Soph. Ant. 335 χειμερίῳ νότῳ, bei Süd, d. h. da, wo Süd weht. Theokrit 17, 127. Xen. Hell. 3, 2, 25. Thue. 1, 30. Bei Xen. Ages. 1, 2 heisst τοῖς προγόνοις ὀνομαζομένοις durch namentliche Aufzählung der Vorfahren, wie Sauppe richtig erklärt. 30. ὅρμον ἔθεντο, sie machten sich, wählten sich ihren Landungsplatz. Vgl. 7, 62. Herodot. 7, 193 ὅρμον ἐποιεῦντο. Quint. Smyrn. 6, 161 Δαναοὶ δὲ πρὸ ἄστεος αὖλιν ἔθεντο. Κιανῶν. Κιανοί sind die Einwohner der Stadt Kios im südwestlichen Bithynien am κόλπος Κιανός innerhalb der Propontis. Vgl. Apoll. Rhod. 1, 1354. 31. αὔλακας κτλ. Dionys. Perieg. 418 ἀγχοῦ δ ̓ Αργείων ἄροσις καὶ γαῖα Λακώνων. 33. δειελ. Vgl. Anm. zu 25, 56. πολλοὶ δὲ μίαν. Vgl. die Wortstellung 38. 22, 30. Cic. 4 Cat. 4, 8. 34. μέγα ὄν. Vgl. 17, 35. 35. βούτομον, zweifelsohne dieselbe Pflanze, welche Theophr. H. Ρ1. 1, 10, 5 βούτομος nennt, wie hier Theokr. in Verbindung mit κύπει· ρος erwähnt und 4, 10, 4 beschreibt, halte ich mit Fraas p. 269 für die Blumenbinse, Wasserlisch, butomus umbellatus, die auch bei |