DZIEŁA JÓZEFA SZUJSKIEGO WYDANIE ZBIOROWE. Serya II. Tom VII. OPOWIADANIA i ROZTRZĄSANIA. TOM III. W KRAKOWIE, W DRUKARNI «CZASU» FR. KLUCZYCKIEGO I SPÓŁKI 1888. Z WYKŁADÓW O DZIEJACH CYWILIZACYI POLSKIEJ '). Prelekcja I. Przedmiotem naszego kursu ma być rys dziejów cywilizacyi polskiej od początku XIV do końca XVI wieku, a więc w granicach odpowiadających przestrzeni dziejów politycznych od restauracyi państwa i królestwa w Polsce za Władysława Łokietka, aż do rezultatów politycznych pierwszych trzech elekcyi. Oczywiście dzieje cywilizacyi i dzieje polityczne, nigdy się w zupełności nie pokrywają dzieje polityczne dadzą się odgraniczyć na epoki większemi wypadkami, dzieje cywilizacyi, pomimo, że w przebiegu swoim skutki polityczne wywołują i nawzajem od wypadków politycznych zależą, nie dają się przyciąć wedle tych wypadków, a i tutaj będziemy musieli sięgnąć wstecz i przesunąć się poza termin, aby dać zaokrąglony obraz. Porozumieć się musimy naprzód co do pojęcia dziejów cywilizacyi. Historya jako nauka jest jedną, ogarniającą wszystkie objawy życia ludzkości lub narodu w przeszłości. Obchodzą ją i tłumaczyć ona winna zarówno przyczyny, przebieg i skutki wypadków politycznych, jak fakta całego życia społeczeństwa, a więc fakta religijne, naukowe i artystyczne, odnoszące się do jego duchowej pracy i duchowego życia, fakta jego istnienia społecznego a więc jego urządzenia polityczne, administracyjne, sądowe, fakta istnienia jego ekonomicznego, a więc fakta 1) W półroczu zimowem r. sz. 1877/8 wykładał Szujski na Uniwersytecie: Historyą cywilizacyi w Polsce od XIV do schyłku XVI w. Pomiędzy rękopisami Szujskiego znalazły się skrypta tych wykładów; pierwsze prelekeye są zupełnie wykończone, następne tylko szkicowane, tak że do ogłoszenia zupełnie się nie nadają. P. W. Dzieła J. Szujskiego. Ser. II. Tom VII. 1 |
