Billeder på siden
PDF
ePub

Veste super fulvique insternor pelle leonis,
Succedoque oneri: dextrae se parvus Iulus
Implicuit, sequiturque patrem non passibus aequis ;
Pone subit conjux. Ferimur per opaca locorum:
Et me, quem dudum non ulla injecta movebant
Tela, neque adverso glomerati ex agmine Graii,
Nunc omnes terrent aurne, sonus excitat omnis
Suspensum, et pariter comitique onerique timentem.

Jamque propinquabam portis, omnemque videbar
Evasisse vicem; subitò quum creber ad aures 730
Visus adesse pedum sonitus: genitorque per umbram
Prospiciens, Nate, exclamat, fuge, nate; propinquant:
Ardentes clypeos atque aera micantia cerno.
Híc mihi nescio quod trepido male numen amicum
Confusam eripuit mentem: namque avia cursu
Dum sequor, et nota excedo regione viarum,
Heu! misero conjux fatone ereptà Creüsa
Substitit, erravitne via, seu lassa resedit,
Incertum; nec post oculis est reddita nostris.
Nec priùs amissam respexi, animumve reflexi, 740
Quàm tumulum antiquae Cereris sedemque sacratam
Venimus: hîc demum collectis omnibus una
Defuit; et comites, natumque, virumque, fefellit.
Quem non incusavi amens hominumque deorumque?
Aut quid in eversa vidi crudelius urbe?
Ascanium, Anchisenque patrem, Teucrosque Penates,
Commendo sociis, et curva valle recondo:
Ipse urbem repeto, et cingor fulgentibus armis.

720
Di velluto lion gran pelle imposta ,
M'appresto al carco: a questa destra attiensi
Giulo, e a seguirmi i minor passi affretta;
Vien poi Creusa. Ermi vo'i calli e scuri:
E ah! me, che or or nulla movean nè mille
Strali al fischiar, nè mille Greci a fronte,
Or scuote ogn'aura, ora ogni suon perturba:
Tanto e pel carco, e pe' due socj io tremo.

Eram presso alla porta, e già de’rischi
Me fuor credea; quando udir parmi un fitto
Guerrier pestio: guata per l'ombra il padre,
E, Oh! fuggi, esclama, o figlio mio ; son presso:
Gli ardenti scudi e i fulgid' elmi io scerno.
Me in quel timor non so qual Genio infesto
Svolse, acceco: mentre affannoso un scampo
Cerco, e dal noto a stranio calle io torco,
Creusa, oh dio!, la donna mia, se al fato
Cesse nel corso, o uscì di traccia, o lassa
Sedè, nol so; più non m'apparve al guardo.
Nè l'occhio o il cuor lei sospetto smarrita,
Che al prisco avello e al Cereal delubro
Già tratto il piè: tutti quì accolti, sola
Manco; tradì figlio, e famigli, e sposo.
Qual uom qual dio non rampognai deliro?
Che di più fier Troja m'offri distrutta?
Ascanio, e il padre, e i Teucri Numi a' servi
Gli affido e in sen d'erma valléa gli ascondo.
L'armi poi cingo, e alla città men riedo.

Stat casus renovare omnes, omnemque réverti
Per Trojam, et rursus caput objectare periclis. 750
Principio muros obscuraque limina portae
Qua gressum exluleram repeto; et vestigia retro
Observata sequor per noctem, et lumine lustro:
Horror ubique animos, simul ipsa silentia terrent.
Inde domum, si fortè pedem, si fortè tulisset,
Me refero: irruerant Danai, et tectum omne tenebant.
Ilicet ignis edax summa ad fastigia vento
Volvitur; exsuperant flammae; furit aestus ad auras.
Procedo, et Priami sedes arcemque reviso.
Et jam porticibus vacuis Junonis asylo 760
Custodes lecti Phønix et dirus Uly xes
Praedam asservabant: huc undique Troia gaza
Incensis erepta adytis, mensaeque deorum,
Crateresque auro solidi, captivaque vestis
Congeritur: pueri et payidae longo ordine matres
Stant circum.
Ausus quin etiam voces jactare per umbram,
Implevi clamore vias, maestusque Creüsam
Nequidquam ingeminans iterumque iterumque vocavi.
Quaerenti et tectis urbis sine fine furenti 770
Infelix simulacrum atque ipsius umbra Creusae
Visa mihi ante oculos, et nota major imago.
Obstupui, steteruntque comae, et vox faucibus haesit.
Tum sic affari, et curas his demere dictis:
Quid tantùm insano juvat indulgere dolori,
O dulcis conjux? non haec sine numine divúm

[ocr errors]

Troja, quant'è, vo'ricalcar, vo’i casi
Tutti iterar, nuovi affrontar perigli.
Tosto alle mura e alla negletta io tendo
Porta onde uscii; l'orme fuggendo impresse
Rileggo anco notturne, e intorno guato:
L'orror per tutto, e anche il tacer spaventa.
Passo all'ostel, s'ita colà mai fosse:
L'invase il Greco, e vi ridonda. Intanto
L'edace ardor ruota col vento al colmo;
Soverchia il vampo; e va furente all'aure.
M'avanzo, e il forte e la regal riveggo
Magion. Negli atrj, ampio Giunonio asilo,
Stan le prede a guardar scelti custodi
Fenice e Ulisse: all'arse chiostre il tolto
Frigio tesor, tazze di solid'oro,
Mense di dei, barbare vesti, il tutto
Quà si trae d'ogni parte: in ordin lungo
Stansi i fanciulli e l’egre madri intorno.
Anzi gran voce oso levar per l'ombre,
Empiei d'urli ogni trebbio, e invan dolente
Mille volte qua e là chiamai Creusa.
Mentr'io la cerco irrequieto insano,
L'egro a' miei rai squallido spettro e l'ombra
Sua stessa appar, di qual vivea, più grande.
Stupii, rizzossi il crin, ghiaccið la voce.
Ella il mio duol volta a temprar: Che tanto,
Dice, ti val l'infuriar d'affanno,
Mio dolce Enea? ciò non avvien senz'alto
VIRGIL. Eneid. Tom. I.

P

.

[ocr errors]

Eveniunt: nec te hinc comitem asportare Creüsam
Fas, aut ille sinit superi regnator. olympi.
Longa tibi exsilia, et vastum maris aequor

arandum:
Et terram Hesperiam venies, ubi Lydius, arva 780
Inter opima virúm, leni fluit agmine Thybris.
Illic res laetae, regnumque, et regia conjux
Parta tibi: lacrymas dilectae pelle Creüsae.
Non ego Myrmidonum sedes Dolopumve superbas
Adspiciam, aut Graiis servitum matribus ibo,
Dardanis, et divae Veneris nurus:
Sed me magna deúm genetrix his detinet oris.
Jamque vale: et nati serya communis amorem.
Haec ubi dicta dedit, lacrymantem et multa volentem
Dicere deseruit, tenuesque recessit in auras. 790
Ter conatus ibi collo dare brachia circum;
Ter frustra comprensa manus effugit imago,
Par levibus ventis, volucrique simillima somno.

Sic demum socios, consumpta nocte, reviso: Atque hîc ingentem comitum affluxisse novorum Invenio admirans numerum; matresque, virosque, Collectam exsilio pubem, miserabile vulgus. Undique convenere, animis opibusque parati, In quascumque velim pelago deducere terras. Jamque jugis summae surgebat Lucifer Idae, 800 Ducebatque diem; Danaique obsessä tenebant Limina portarum; nec spes opis ulla dabatur. Cessi, et sublato montem genitore petiyi.

[ocr errors]
« ForrigeFortsæt »