259 Exportant tectis, et tristia funera ducunt; Aut illæ pedibus connexæ ad limina pendent, Aut intus clausis cunctantur in ædibus, omnes Ignavæque fame, et contracto frigore pigræ. Tum sonus auditur gravior, tractimque susurrant; Frigidus ut quondam silvis immurmurat Auster; Ut mare sollicitum stridit refluentibus undis; Estuat ut clausis rapidus fornacibus ignis. Hic jam galbaneos suadebo incendere odores, Mellaque arundineis inferre canalibus, ultro Hortantem, et fessas ad pabula nota vocantem. Proderit et túnsum gallæ admiscere saporem, Arentesque rosas, aut igni pinguia multo Defruta, vel psithiâ passos de vite racemos, 269 Cecropiumque thymum, et grave olentia centaurea. Est etiam flos in pratis, cui nomen amello Fecêre agricolæ, facilis quærentibus herba; Namque uno ingentem tollit de cæspite silvam, Aureus ipse; sed in foliis, quæ plurima circum Funduntur, violæ sublucet purpura nigræ; Sæpe Deûm nexis ornatæ torquibus aræ; Asper in ore sapor; tonsis in vallibus illum Pastores et curva legunt prope flumina Mellæ. Hujus odorato radices incoque Baccho, Pabulaque in foribus plenis appone canistris. Sed, si quem proles subito defecerit omnis, Nec, genus unde novæ stirpis revocetur, habebit; Tempus et Arcadii memoranda inventa magistri Pandere, quoque modo cæsis jam sæpe juvencis Insincerus apes tulerit cruor. Altius omnem Expediam primâ repetens ab origine famam. Nam quâ Pellæi gens fortunata Canopi Accolit effuso stagnantem flumine Nilum, Et circum pictis vehitur sua rura faselis; Quâque pharetratæ vicinia Persidis urget, [Et viridem Ægyptum nigrâ fecundat arenâ, Et diversa ruens septem discurrit in ora] Usque coloratis amnis devexus ab Indis; 280 290 300 Omnis in hac certam regio jacit arte salutem. Trunca pedum primo, mox et stridentia pennis 310 321 Quis Deus hanc, Musæ, quis nobis extudit artem? Unde nova ingressus hominum experientia cepit ? Pastor Aristæus, fugiens Peneïa Tempe, Amissis, ut fama, apibus morboque fameque, Tristis ad extremi sacrum caput adstitit amnis, Multa querens, atque hac affatus voce parentem : Mater Cyrene, mater, quæ gurgitis hujus Ima tenes, quid me præclarâ stirpe deorum (Simodo, quem perhibes, pater est Thymbræus Apollo) Invisum fatis genuisti? aut quo tibi nostri Pulsus amor? quid me cœlum sperare jubebas? En etiam hunc ipsum vitæ mortalis honorem, Quem mihi vix frugum et pecudum custodia sollers Omnia tentanti extuderat, te matre, relinquo. Quin age, et ipsa manu felices erue silvas; Fer stabulis inimicum ignem, atque interfice messes; Ure sata, et validam in vites molire bipennem; 329 Tanta meæ si te ceperunt tædia laudis. 340 350 At mater sonitum thalamo sub fluminis alti Sensit: eam circum Milesia vellera Nymphæ Carpebant, hyali saturo fucata colore; Drymoque, Xanthoque, Ligeaque, Phyllodoceque, Cæsariem effusæ nitidam per candida colla; [Nesæe, Spioque, Thaliaque, Cymodoceque], Cydippeque, et flava Lycorias; altera virgo, Altera tum primos Lucinæ experta labores; Clioque et Beroë soror, Oceanitides ambæ, Ambæ auro, pictis incinctæ pellibus ambæ ; Atque Ephyre, atque Opis, et Asia Deïopea; Et tandem positis velox Arethusa sagittis. Inter quas curam Clymene narrabat inanem Vulcani, Martisque dolos et dulcia furta; Aque Chao densos Divûm numerabat amores. Carmine quo captæ dum fusis mollia pensa Devolvunt, iterum maternas impulit aures Luctus Aristai, vitreisque sedilibus omnes Obstupuêre; sed ante alias Arethusa sorores Prospiciens, summâ flavum caput extulit undâ ; Et procul: O gemitu non frustra exterrita tanto, Cyrene soror, ipse tibi, tua maxima cura, Tristis Aristaus Penei genitoris ad undam Stat lacrymans, et te crudelem nomine dicit. Huic percussa novâ mentem formidine mater, Duc, age, duc ad nos; fas illi limina Divûm Tangere, ait; simul alta jubet discedere late Flumina, quâ juvenis gressus inferret. At illum Curvata in montis faciem circumstetit unda, Accepitque sinu vasto, misitque sub amnem. Jamque domum mirans genitricis, et humida regna, Speluncisque lacus clausos, lucosque sonantes, Ibat, et, ingenti motu stupefactus aquarum, Omnia sub magnâ labentia flumina terrâ Spectabat diversa locis, Phasimque, Lycumque, Et caput, unde altus primum se erumpit Enipeus, Unde pater Tiberinus, et unde Aniena fluenta, 361 371 Saxosumque sonans Hypanis, Mysusque Caïcus, 380 390 Est in Carpathio Neptuni gurgite vates Coeruleus Proteus, magnum qui piscibus æquor Et juncto bipedum curru metitur equorum. Hic nunc Emathiæ portus patriamque revisit Pallenen; hunc et Nymphæ veneramur, et ipse Grandævus Nereus; novit namque omnia vates, Quæ sint, quæ fuerint, quæ mox ventura trahantur. Quippe ita Neptuno visum est; immania cujus Armenta et turpes pascit sub gurgite phocas. Hic tibi, nate, prius vinclis capiendus, ut omnem Expediat morbi causam, eventusque secundet. Nam sine vi non ulla dabit præcepta, neque illum Orando flectes; vim duram et vincula capto 399 Tende; doli circum hæc demum frangentur inanes. Ipsa ego te, medios cum sol accenderit æstus, Cum sitiunt herbæ, et pecori jam gratior umbra est, In secreta senis ducam, quo fessus ab undis Se recipit; facile ut somno aggrediare jacentem. Verum, ubi correptum manibus vinclisque tenebis, Tum variæ eludent species atque ora ferarum: Fiet enim subito sus horridus, atraque tigris, Squamosusque draco, et fulvâ cervice leæna ; Atque habilis membris venit vigor. Est specus ingens Cogitur, inque sinus scindit sese unda reductos ; Intus se vasti Proteus tegit objice saxi. 421 430 Hic juvenem in latebris aversum a lumine Nympha Ignemque, horribilemque feram, fluviumque liquen tem. Verum, ubi nulla fugam reperit pellacia, victus |