Billeder på siden
PDF
ePub

ECLOGUE V.

IN form, this is an expansion of the first Idyl of Theocritus, which sings the death of the shepherd Daphnis. In meaning, however, it has been held (though perhaps on too slight grounds) to be allegorical, celebrating the apotheosis of Julius Cæsar, which was confirmed by a solemn act passed B.C. 42. In the former part of the poem, the shepherd Mopsus bewails the death of Daphnis; in the latter, Menalcas (representing Virgil) recounts Daphnis' welcome among the gods, and the rites paid to him as a divinity.

MENALCAS. MOPSUS.

UR non, Mopse, boni quoniam convenimus ambo,

CURE

tu calamos inflare levis, ego dicere versus,

hic corylis mixtas inter consedimus ulmos?

Mo. Tu maior; tibi me est aequum parere, Menalca, sive sub incertas zephyris motantibus umbras,

sive antro potius succedimus: aspice, ut antrum
silvestris raris sparsit labrusca racemis.

Me. Montibus in nostris solus tibi certat Amyntas.
Mo. Quid, si idem certet Phoebum superare canendo?
Me. Incipe, Mopse, prior, si quos aut Phyllidis ignes,
aut Alconis habes laudes, aut iurgia Codri :
incipe, pascentis servabit Tityrus haedos.

Mo. Immo haec, in viridi nuper quae cortice fagi
carmina descripsi et modulans alterna notavi,
experiar, tu deinde iubeto ut certet Amyntas.
Me. Lenta salix quantum pallenti cedit olivae,
puniceis humilis quantum saliunca rosetis,
iudicio nostro tantum tibi cedit Amyntas.
Sed tu desine plura, puer; successimus antro.
Mo. Extinctum nymphae crudeli funere Daphnim
flebant; vos coryli testes et flumina nymphis ;
cum, complexa sui corpus miserabile nati,
atque deos atque astra vocat crudelia mater.

5

ΙΟ

15

20

8 considimus. H.

5 sephyris. R.

5 mutantibus. H.

Non ulli pastos illis egere diebus

frigida, Daphni, boves ad flumina; nulla neque amnem
libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam.
Daphni, tuum Poenos etiam ingemuisse leones.
interitum montesque feri silvaeque loquuntur.
Daphnis et Armenias curru subiungere tigres
instituit; Daphnis thiasos inducere Bacchi,
et foliis lentas intexere mollibus hastas.

Vitis ut arboribus decori est, ut vitibus uvae,
ut gregibus tauri, segetes ut pinguibus arvis,
tu decus omne tuis! Postquam te fata tulerunt,
ipsa Pales agros atque ipse reliquit Apollo.
Grandia saepe quibus mandavimus hordea sulcis,
infelix lolium et steriles nascuntur avenae ;
pro molli viola, pro purpureo narcisso,
carduus et spinis surgit paliurus acutis.

3

25

35

Spargite humum foliis, inducite fontibus umbras,

40

pastores, mandat fieri sibi talia Daphnis ;

et tumulum facite, et tumulo superaddite carmen :

DAPHNIS EGO IN SILVIS HINC VSQUE AD SIDERA NOTVS

FORMONSI PECORIS CVSTOS FORMONSIOR IPSE.

Me. Tale tuum carmen nobis, divine poëta,

quale sopor fessis in gramine, quale per aestum

dulcis aquae saliente sitim restinguere rivo:

nec calamis solum aequiparas, sed voce magistrum.

[Fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo.]

45

nos tamen haec quocumque modo tibi nostra vicissim
dicemus, Daphnimque tuum tollemus ad astra ;
Daphnin ad astra feremus: amavit nos quoque Daphnis.
Mo. An quicquam nobis tali sit munere maius?
Et puer ipse fuit cantari dignus, et ista
iam pridem Stimichon laudavit carmina nobis.
Me. Candidus insuetum miratur limen Olympi,

28 locuntur. R. 38 purpurea. R.
44 formosi. H.
45 nobis carmen. R.

39 carduos. R.

49 omitted. R.

42 super addite. R. 52 Daphnim. R.

50

55

sub pedibusque videt nubes et sidera Daphnis.
Ergo alacris silvas et cetera rura voluptas
Panaque pastoresque tenet, Dryadasque puellas;
nec lupus insidias pecori, nec retia cervis

ulla dolum meditantur: amat bonus otia Daphnis.
Ipsi laetitia voces ad sidera iactant
intonsi montes; ipsae iam carmina rupes,
ipsa sonant arbusta: Deus, deus ille, Menalca!

Sis bonus O felixque tuis! En quattuor aras :
ecce duas tibi, Daphni, duas altaria Phoebo.
Pocula bina novo spumantia lacte quotannis,
craterasque duo statuam tibi pinguis olivi,
et multo in primis hilarans convivia Baccho,·
ante focum, si frigus erit, si messis, in umbra,
vina novum fundam calathis Ariusia nectar.
Cantabunt mihi Damoetas et Lyctius Aegon;
saltantis satyros imitabitur Alphesiboeus.

Haec tibi semper erunt, et cum solemnia vota
reddemus Nymphis, et cum lustrabimus agros.
Dum iuga montis aper, fluvios dum piscis amabit,
dumque thymo pascentur apes, dum rore cicadae,
semper honos nomenque tuum laudesque manebunt ;
ut Baccho Cererique, tibi sic vota quotannis
agricolae facient: damnabis tu quoque votis.

Mo. Quae tibi, quae tali reddam pro carmine dona?
Nam neque me tantum venientis sibilus austri,
nec percussa iuvant fluctu tam litora, nec quae
saxosas inter decurrunt flumina valles.

Me. Hac te nos fragili donabimus ante cicuta:
haec nos, Formosum Corydon ardebat Alexim,
haec eadem docuit, Cuium pecus, an Meliboei ?
Mo. At tu sume pedum, quod, me cum saepe rogaret,
non tulit Antigenes et erat tum dignus amari

formosum paribus nodis atque aere, Menalca.

[blocks in formation]

67 79 quodannis. R. 71 novom. R.

73 saturos. R.

89 tunc. R.

ECLOGUE VI.

He

IN B.C. 40, a new distribution of lands took place in North Italy, and Alfenus Varus, with the poet Cornelius Gallus, was appointed to carry it out (compare introduction to Ecl. ix.). At his request that the poet would sing some epic strain, Virgil sent him the following verses. would fain, he says, have sung the heroic deeds of Varus; but Apollo checks his flight, and he introduces Silenus instead, who recounts a cycle of the old Greek myths, beginning with a materialistic view of the origin of things, - a favorite speculation with many at this period, Varus among the rest, as well as a favorite subject for poetical treatment with the ancients (cf. Æ. I., 740 et seq.).

RIMA Syracosio dignata est ludere versu,

PRIMA

nostra nec erubuit silvas habitare Thalia. Cum canerem reges et proelia, Cynthius aurem vellit, et admonuit: Pastorem, Tityre, pinguis pascere oportet ovis, deductum dicere carmen.'

5

Nunc ego namque super tibi erunt, qui dicere laudes, Vare, tuas cupiant, et tristia condere bella -

agrestem tenui meditabor arundine Musam.

Non iniussa cano: si quis tamen haec quoque, si quis captus amore leget, te nostrae, Vare, myricae,

10

te nemus omne canet; nec Phoebo gratior ulla est,
quam sibi quae Vari praescripsit pagina nomen.
Pergite, Pierides! Chromis et Mnasyllos in antro
Silenum pueri somno videre iacentem,
inflatum hesterno venas, ut semper, Iaccho:
serta procul tantum capiti delapsa iacebant,
et gravis attrita pendebat cantharus ansa.

Adgressi— nam saepe senex spe carminis amb
luserat iniciunt ipsis ex vincula sertis :
addit se sociam, timidisque supervenit Aegle, ---
Aegle, Naïadum pulcherrima, iamque videnti
sanguineis frontem moris et tempora pingit.
Ille dolum ridens, Quo vincula nectitis?' inquit ;

2 Thalea.

8 harundine, R.

11 ullast. R.

15

2.1

'solvite me, pueri; satis est potuisse videri:
carmina, quae voltis, cognoscite; carmina vobis,
huic aliud mercedis erit: simul incipit ipse.
Tum vero in numerum Faunosque ferasque videres
ludere, tum rigidas motare cacumina quercus ;
nec tantum Phoebo gaudet Parnasia rupes,
nec tantum Rhodope miratur et Ismarus Orphea.

Namque canebat, uti magnum per inane coacta
semina terrarumque animaeque marisque fuissent,
et liquidi simul ignis; ut his exordia primis
omnia et ipse tener mundi concreverit orbis ;
tum durare solum et discludere Nerea ponto
coeperit, et rerum paulatim sumere formas;
iamque novum terrae stupeant lucescere solem,
altius atque cadant submotis nubibus imbres ;
incipiant silvae cum primum surgere, cumque
rara per ignaros errent animalia montis.

Hinc lapides Pyrrhae iactos, Saturnia regna, Caucasiasque refert volucres, furtumque Promethei: his adiungit, Hylan nautae quo fonte relictum clamassent, ut litus Hyla, Hyla! omne sonaret.

Et fortunatam, si numquam armenta fuissent, Pasiphaen nivei solatur amore iuvenci.

virgo infelix, quae te dementia cepit ! betides inplerunt falsis mugitibus agros :

non tam turpis pecudum tamen ulla secuta est ncubitus, quamvis collo timuisset aratrum, saepe in levi quaesisset cornua fronte.

, virgo infelix, tu nunc in montibus erras : latus niveum molli fultus hyacintho,

e sub nigra pallentis ruminat herbas,
aquam in

sequitur grege.
[Claudite, nymphae,

25

30

35

40

45

50

55

49 est omitted. R.

37 novom. R.

47 a. R.

« ForrigeFortsæt »