TE quoque, magna Pales, et te memorande canemus Pastor ab Amphryso; vos, silvæ amnesque Lycæi. Cetera, quæ vacuas tenuissent carmine mentis, Omnia jam volgata; quis aut Eurysthea durum, Aut inlaudati nescit Busiridis aras?
Cui non dictus Hylas puer? et Latonia Delos?
Hippodameque, humeroque Pelops insignis eburno, Acer equis? Tentanda via est, qua me quoque possim Tollere humo, victorque virum volitare per ora. Primus ego in patriam mecum, modo vita supersit, Aonio rediens deducam vertice Musas ;
Primus Idumæas referam tibi, Mantua, palmas;
Et viridi in campo templum de marmore ponam Propter aquam, tardis ingens ubi flexibus errat Mincius et tenera prætexit arundine ripas. In medio mihi Cæsar erit, templumque tenebit. Illi victor ego, et Tyrio conspectus in ostro, Centum quadrijugos agitabo ad flumina currus. Cuncta mihi, Alpheum linquens lucosque Molorchi, Cursibus et crudo decernet Græcia cestu.
Ipse, caput tonsæ foliis ornatus olivæ,
Dona feram. Jam nunc sollemnis ducere pompas Ad delubra juvat, cæsosque videre juvencos; Vel scena ut versis discedat frontibus, utque Purpurea intexti tollant aulæa Britanni.
In foribus pugnam ex auro solidoque elephanto Gangaridum faciam, victorisque arma Quirini; Atque hic undantem bello magnumque fluentem Nilum, ac navali surgentis ære columnas. Addam urbis Asiæ domitas, pulsumque Niphaten, Fidentemque fuga Parthum versisque sagittis, Et duo rapta manu diverso ex hoste tropæa, Bisque triumphatas utroque ab litore gentis. Stabunt et Parii lapides, spirantia signa, Assaraci proles, demissæque ab Jove gentis
Nomina, Trosque parens, et Troja Cynthius auctor. Invidia infelix Furias amnemque severum
Cocyti metuet, tortosque Ixionis anguis
Inmanemque rotam, et non exsuperabile saxum.
Interea Dryadum silvas saltusque sequamur
Intactos, tua, Mæcenas, haud mollia jussa.
Te sine nil altum mens inchoat. En, age, segnis Rumpe moras; vocat ingenti clamore Citharon, Taygetique canes, domitrixque Epidaurus equorum ; Et vox adsensu nemorum ingeminata remugit. Mox tamen ardentis adcingar dicere pugnas Cæsaris, et nomen fama tot ferre per annos, Tithoni prima quot abest ab origine Cæsar.
Seu quis, Olympiacæ miratus præmia palmæ, Pascit equos; seu quis fortis ad aratṛa juvencos: Corpora præcipue matrum legat. Optuma torvæ Forma bovis, cui turpe caput, cui plurima cervix, Et crurum tenus a mento palearia pendent; Tum longo nullus lateri modus; omnia magna, Pes etiam; et camuris hirtæ sub cornibus aures. Nec mihi displiceat maculis insignis et albo, Aut juga detrectans; interdumque aspera cornu, Et faciem tauro propior; quæque ardua tota, Et gradiens ima verrit vestigia cauda. Ætas Lucinam justosque pati hymenæos Desinit ante decem, post quatuor incipit annos : Cetera nec feturæ habilis, nec fortis aratris. Interea, superat gregibus dum læta juventas, Solve mares; mitte in Venerem pecuaria primus, Atque aliam ex alia generando suffice prolem. Optuma quæque dies miseris mortalibus ævi Prima fugit; subeunt morbi, tristisque senectus; Et labor et duræ rapit inclementia mortis. Semper erunt, quarum mutari corpora malis : Semper enim refice; ac, ne post amissa requiras,
Anteveni, et subolem armento sortire quotannis. Nec non et pecori est idem dilectus equino. Tu modo, quos in spem statues submittere gentis, Præcipuum jam inde a teneris inpende laborem. Continuo pecoris generosi pullus in arvis Altius ingreditur, et mollia crura reponit. Primus et ire viam, et fluvios tentare minaces Audet, et ignoto sese conmittere ponti; Nec vanos horret strepitus. Illi ardua cervix, Argutumque caput, brevis alvus, obesaque terga; Luxuriatque toris animosum pectus. Honesti Spadices, glaucique; color deterrimus albis, Et gilvo. Tum, si qua sonum procul arma dedere, Stare loco nescit; micat auribus, et tremit artus ; Conlectumque fremens volvit sub naribus ignem. Densa juba; et dextro jactata recumbit in armo. At duplex agitur per lumbos spina; cavatque Tellurem, et solido graviter sonat ungula cornu. Talis Amyclæi domitus Pollucis habenis Cyllarus, et, quorum Graii meminere poetæ, Martis equi bijuges, et magni currus Achilli. Talis et ipse jubam cervice effudit equina Conjugis adventu pernix Saturnus, et altum Pelion hinnitu fugiens inplevit acuto.
Hunc quoque, ubi aut morbo gravis, aut jam segnior annis
Deficit, abde domo ; nec turpi ignosce senectæ. Frigidus in Venerem senior, frustraque laborem Ingratum trahit; et, si quando ad prælia ventum est, Ut quondam in stipulis magnus sine viribus ignis,
Incassum furit. Ergo animos ævumque notabis Præcipue; hinc alias artis, prolemque parentum, Et quis cuique dolor victo, quæ gloria palmæ. Nonne vides, quum præcipiti certamine campum Conripuere, ruuntque effusi carcere currus; Quum spes adrectæ juvenum, exsultantiaque haurit Corda pavor pulsans: illi instant verbere torto, Et proni dant lora: volat vi fervidus axis; Jamque humiles, jamque elati sublime videntur Aera per vacuum ferri, atque adsurgere in auras ; Nec mora, nec requies; at fulvæ nimbus arenæ Tollitur; humescunt spumis flatuque sequentum : Tantus amor laudum, tantæ est victoria curæ. Primus Erichthonius currus et quatuor ausus Jungere equos, rapidusque rotis insistere victor. Frena Pelethronii Lapithæ gyrosque dedere Inpositi dorso, atque equitem docuere sub armis Insultare solo, et gressus glomerare superbos. Equus uterque labor; æque juvenemque magistri Exquirunt, calidumque animis, et cursibus acrem ; Quamvis sæpe fuga versos ille egerit hostis, Et patriam Epirum referat, fortisque Mycenas, Neptunique ipsa deducat origine gentem.
His animadversis instant sub tempus, et omnis Inpendunt curas denso distendere pingui, Quem legere ducem, et pecori dixere maritum ; Pubentesque secant herbas, fluviosque ministrant, Farraque; ne blando nequeat superesse labori; Invalidique patrum referant jejunia nati.
« ForrigeFortsæt » |