Billeder på siden
PDF
ePub

ἐς Σπάρταν, ἅπερ ὅλλοι ἀριστέες, ὡς ἀνύσαιο.
μοῦνος ἐν ἠιθέοις Κρονίδαν Δία πενθερὸν ἑξεῖς.
Ζανός τοι θυγάτηρ ὑπὸ τὴν μίαν ἵκετο χλαίναν,
οΐα Αχαιίδα γᾶν πατέει γυνὰ οὐδεμί ̓ ἄλλα.
ἦ μέγα κέν τι τέκοιτ ̓ εἰ ματέρι τίκτοι ὁμοῖον.
ἄμμες δ' αἱ πᾶσαι συνομάλικες, αἷς δρόμος αυτός
χρισαμέναις ἀνδριστὲ παρ ̓ Εὐρώταο λοετροῖς,
τετράκις ἑξήκοντα κόραι, θῆλυς νεολαία.
τᾶν οὔτις πανάμωμος, ἐπεί χ ̓ Ἑλένα παρισωθῇ
ἀλλ ̓ ὡς ἀντέλλοισα καλὸν διέφανε πρόσωπον
πότνια νύξ, ἅτε λευκὸν ἔαρ χειμῶνος ἀνέντος,
ὧδε καὶ ἁ χρυσέα Ελένα διαφαίνετ ̓ ἐν ἁμῖν.
πιείρᾳ δ ̓ ἅτε λᾷον ἀνέδραμε κόσμος ἀρούρᾳ

20

25

18. ἠιθέοις Bücheler] ἡμιθέοις 20. γᾶν πατέει γυνὰ Köchly] γαῖαν πατεῖ 25. οὔτις πανάμωμος Bücheler] οὐδ ̓ ἄν τις ἄμωμος 26. ἀλλ ̓ ὡς Bücheler] ἀὡς διέφανε Ahrens] διέφαινε 29. δ ̓ ἅτε λᾷον Eichstädt u. Bücheler] μεγάλη ἅτ ̓

trefflichen Menschen wird hier als ein ganz besonders gutes Omen bezeichnet.

17. ἐς Σπάρταν. Sonst wird Amyklä als Sitz des Tyndareos und Ort der Brautwerbung genannt. Nach der Darstellung Theokrits ist Menelaos aus Mykenä gekommen und bleibt, nachdem er die Helena gewonnen, in Sparta: vgl. v. 1. Die folgenden Worte sind grammatisch nicht zu erklären und ohne Zweifel corrupt. Vielleicht sind zwei Verse zu einem verschmolzen, etwa ἅπερ ἄλλοι ἀριστέες οὐκ ἀνύσαντο (Meineke), ω-ω ὡς ἀνύσαιο. (Η.)

19. τὰν μίαν κτλ., sub unum illud, quo iam communiter tegimini, stragulum tibi venit. Vgl. 17, 133. Die wollene χλαίνα dient hier als Zudecke wie 24, 61. Odyss. 14, 520. 11, 189. Soph. Trach. 539. Zu tàv μίαν vgl. Ilias 11, 174. Schneider zu Kallim. Hymn. 4, 75.

20. Αχαιίδα γᾶν. Mit dem Ausdrucke vgl. Odyss. 21, 107 oïn võv οὐκ ἔστι γυνὴ κατ' Αχαιίδα γαίαν. Soph. Αi. 819. 984.

22-23. δρόμος κτλ. Plut. Lykurg 14: Λυκούργος τὰ μὲν σώματα τῶν παρθένων δρόμοις καὶ πάλαις καὶ βολαῖς δίσκων διεπόνησεν. Am Eurotas hielten die spartanischen

Jungfrauen einen öffentlichen Wettlauf. Arist. Lysistr. 1308 ᾆτε πῶλοι δ ̓ αἱ κόραι πὰρ τὸν Εὐρώταν ἀμπάλλοντι πυκνὰ ποδοῖν ἐγκονιῶσαι· ταὶ δὲ κόμαι σείονθ ̓ ἅπερ Βακχάν κτλ. ωυτός. 26, 23. Vgl. Ilias 5, 396. Pind. Οl. 1, 45.

24. θῆλυς. Vgl. Odyss. 5, 467. Krüger I § 22, 8, 1.

26. Unter dem καλὸν πρόσω· πον der Nacht hat man, wenn die aufgenommene Lesart richtig ist, den Mond zu verstehen.

27. λευκὸν ἔαρ, ver candidum, sagt auch Kallim. Hymn. in Cer. 123 zur Bezeichnung der hell und heiter strahlenden Schönheit, wofür Verg. Georg. 2, 319 ver rubens sagt. Odyss. 10, 94 λευκὴ γαλήνη. Soph. Ai. 709 λευκὸν εὐάμερον φάος. Catull 8, 3 fulsere quondam candidi tibi soles. χειμ. ἀνέντος, postquam cessavit hiems, postquam hiems soluta est. Herod. 4, 152 ἀνίει τὸ πνεῦμα.

28. χρυσέα. Bei Homer Beiwort der Aphrodite.

[blocks in formation]

ἢ κάπῳ κυπάρισσος ἢ ἅρματι Θεσσαλὸς ἵππος,
ὧδε καὶ ἡ ῥοδόχρως Ελένα Λακεδαίμονι κόσμος.
οὔτε τις ἐκ ταλάρω πανίσδεται ἔργα τοιαῦτα,
οὔτ ̓ ἐνὶ δαιδαλέῳ πυκινώτερον ἄτριον ἱστῷ
κερκίδι συμπλέξασα μακρῶν ἔταμ ̓ ἐκ κελεόντων·
οὐ μὴν οὐδὲ λύραν τις ἐπίσταται ὧδε κροτῆσαι
Αρτεμιν ἀείδοισα καὶ εὐρύστερνον ̓Αθάναν,

ὡς Ἑλένα, τᾶς πάντες ἐπ ̓ ὄμμασιν ἵμεροι ἐντί.
ὦ καλὰ ὦ χαρίεσσα κόρα, τὺ μὲν οἰκέτις ἤδη
ἄμμες δ' ἐς δρόμον ἦρι καὶ ἐς λειμώνια φύλλα
ἑρψοῦμες στεφάνως δρεψούμεναι ἡδὺ πνέοντας,
πολλὰ τεοῦς, Ἑλένα, μεμναμέναι ὡς γαλαθηναί
ἄρνες γειναμένας ὄιος μαστὸν ποθέοισαι.
πράτα του στέφανον λωτῶ χαμαὶ αὐξομένοιο
πλέξασαι σκιερὰν καταθήσομεν ἐς πλατάνιστον,
πράτα δ ̓ ἀργυρέας ἐξ ἔλπιδος ὑγρὸν ἄλειφαρ
λαζύμεναι σταξε μες ὑπὸ σκιερὰν πλατάνιστον·
γράμματα δ ̓ ἐν φλοιῷ γεγράψεται, ὡς παριών τις

[ocr errors]

30. κυπάρισσος. Als hoher und schlank gewachsener Baum wird die Cypresse wiederholt_erwähnt. Vgl. 11, 45. 22, 41. Verg. Ecl. 1, 25. Martial 12, 50 aëriae cupressi. Pausan. 8, 24, 4. - ἢ verkürzt wie 22, 11. S. zu 25, 170. Θεσσαλός. Nach Lacan Phars. 6, 397 hatte Poseidon in Thessalien das Rofs entstehen lassen. Vgl. den Vers: ἵππον Θεσσαλικήν, Λακεδαιμονίην δὲ γυναῖκα, Athen. 7 p. 278 E. Anm. zu 14, 49. ἵππος ist wohl von der schönen Gestalt des Rosses zu verstehen. Zetzsche bezieht es auf die Schnelligkeit desselben.

36. εὐρύστερνον. Die breite Brust deutet auf die Stärke. Orph. Lith. 542 εὐρύστερνος Ατρυτώνη. Ilias 2, 479. 3, 194.

38. In dem Ausdruck οἰκέτις liegt, wie es scheint, etwas Neckisches:,,du gehörst nun ins Haus, nicht mehr in die Rennbahn."

39. δρόμον, auf die Rennbahn, wo du bisher mit uns gewesen bist. – φύλλα. Vgl. 11, 26.

40. Mit δρέψ. στεφάνως vgl. Athen. 15 p. 676 Ε στεφάνους τε

30

35

40

45

μόντες, ἀγγέλους εὐφημίας. - ἡδὺ πν. Odyss. 4, 446.

41. τεούς wie 11, 25.

42. μαστόν. μαστός dorisch = μαζός. Vgl. Morsbach in Curtius Studien 10 p. 37.,

43. λωτός ist hier Steinklee, melilotus, κροκίζων καὶ εὐώδης, wie Dioskor. 3, 41 sagt. Vgl. Gerhard, auserl. gr. Vasengem. 1 p. 129. Der λωτὸς heifst χαμαί αὐξ. im Gegensatz zu dem 24, 45 (s. Anm.) erwähnten λωτός.

45. ὑγρὸν. Vgl. 15, 117.

46. λαζόμεναι λαζόμεναι (8, 84) wie Eurip. Bakch. 503 u. a. σταξευμες, stillabimus. ρὰν πλατάν. Vgl. Anm. zu 25, 20.

[ocr errors]

σκιε

47. γράμματα κτλ. Kallim. beim Schol. zu Arist. Ach. 144 άλλ ἐνὶ δὴ φλοιοῖσι κεκομμένα τόσσα φέροιτε γράμματα, Κυδίππην ὅσσ ̓ ἐρέουσι καλήν. Vgl. Schneider, Callim. II p. 358. Ovid Her. 5, 21 incisae servant a te mea nomina fagi, et legor Oenone falce notata tua. Prop. 1, 18, 22 scribitur et vestris Cynthia corticibus.

ἀννείμῃ, Δωριστί· σέβου μ'· Ἑλένας φυτὸν εἰμί.
χαίροις ὦ νύμφα, χαίροις εὐπένθερε γαμβρέ.
Λατὼ μὲν δοίη, Λατὼ κουροτρόφος, ἔμμιν
εὐτεκνίαν, Κύπρις δέ, θεὰ Κύπρις, ἶσον ἔρασθαι
ἀλλάλων, Ζεὺς δέ, Κρονίδας Ζεύς, ἄφθιτον ὄλβον,
ὡς ἐξ εὐπατριδᾶν εἰς εὐπατρίδας πάλιν ἔνθῃ.
εὕδετ ̓ ἐς ἀλλάλων στέρνον φιλότητα πνέοντες
καὶ πόθον, ἔγρεσθαι δὲ πρὸς ἀπ μήπιλάθησθε.
νεύμεθα κἄμμες ἐς ὄρθρον, ἐπεί κα πρᾶτος ἀοιδός
ἐξ εὐνᾶς κελαδήσῃ ἀνασχών εὔτριχα δειράν.
Ὑμὴν ὦ Υμέναιε, γάμῳ ἐπὶ τῶδε χαρείης.

48. Δωριστί, nach dorischer Art, d. h. mit dorischer Kürze. Über diese vgl. O. Müller, die Dorier II p. 377 flg. Kürzer konnte die Inschrift in der That kaum sein. (H.) Vgl. 13, 56. 14, 46. 15, 48.

49. χαίροις κτλ. In einem Brautlied der Sappho hiefs es: χαῖρε, νύμφα, χαῖρε, τίμιε γαμβρέ, πολλά. Bergk, poet. lyr. p. 911 fr. 105.

50. Λατώ. Mit der Wiederholung des Wortes vgl. Verg. Aen. 8, 71 Nymphae, Laurentes Nymphae. Ecl. 6, 55-56. Cic. pro Sest. 12, 29.

50

55

52. ὄλβον. Οdyss. 4, 207. 6, 188. 56. νεύμεθα. Vgl. Ilias 18, 136 νεῦμαι. Dor. § 20.

57. εὔτριχα. Vgl. Plut. advers. Stoic. 19 πτερὰ ποικιλοτρίχων οἰωνῶν. Anth. Pal. 9, 136 δασύτριχα μᾶλα νομεύειν.

58. Ὑμὴν ὦ Ὑμ. ist der stehende Ruf bei dem Brautgesange. Vgl. Arist. Av. 1736. Catull 62, 5 Hymen, o Hymenace, Hymen ades, o HymeCatull 61, 4. Ovid Her. 12, 143. — γάμῳ ἐπὶ. Mit dem Hiatus vgl. z. B. Ilias 6, 15.

naee.

* ΧΙΧ.

ΚΗΡΙΟΚΛΕΠΤΗΣ.

Τὸν κλέπταν πότ' Ἔρωτα κακὰ κέντασε μέλισσα
κηρίον ἐκ σίμβλων συλεύμενον, ἄκρα δὲ χειρῶν
δάκτυλα πάνθ ̓ ὑπένυξεν. ὁ δ ̓ ἄλγεε καὶ χέρ ̓ ἐφύση
καὶ τὰν γᾶν ἐπάταξε καὶ ἅλατο, τῷ δ ̓ Αφροδίτα
δειξέ τε τὴν ὀδύναν και μέμφετο, ὅττι γε τυτθόν
θηρίον ἐστὶ μέλισσα καὶ ἁλίκα τραύματα ποιεῖ.
χὰ μάτηρ γελάσασα· τί δ ̓; οὐκ ἴσος ἐσσὶ μελίσσαις,
ὃς τυτθὸς μὲν ἔφυς, τὰ δὲ τραύματα ταλίκα ποιεῖς;

5

5. δεῖξέ τε Reiske] δεῖξε 8. ὃς Valckenaer] χ ̓ ὡς ἔφυς Meineke] ἔης ταλίκα Porson] ἁλίκα

XIX. Der Honig dieb. Die Gedichte 19, 20, 21, 23, 27 können, wie sich aus der Prüfung derselben ergibt, unmöglich von Theokrit herrühren. Auch werden sie ihm

durch keine für uns in Betracht kommende Überlieferung beigelegt; vgl. Ahrens im Philol. 33 p. 595 flg. Das 19. Ged. schrieb Valckenaer dem Bion zu. Nachahmung Anacr. 35.

* ΧΧ.

ΒΟΥΚΟΛΙΣΚΟΣ.

Εὐνείκα μ ̓ ἐγέλασσε θέλοντά μιν ἡδὺ φιλᾶσαι,
καί μ ̓ ἐπικερτομέοισα τάδ ̓ ἔννεπεν· ἔρρ ̓ ἀπ ̓ ἐμεῖο.
βουκόλος ὢν ἐθέλεις με κύσαι, τάλαν; οὐ μεμάθηκα

XX. Der verschmähte Liebhaber. Ein Rinderhirt macht seinem Grolle Luft, den er in sich trägt, weil er von einer stolzen Städterin, welche er hatte küssen wollen, spöttisch abgefertigt worden ist. Um zu zeigen, wie unrecht diese Spröde ihm gethan habe, schildert er seine nicht zu bezweifelnde Schönheit und thut aus der Mythologie dar, dafs der Hirt gar nicht so verachtet sei. S. Einl. zu Id. 19. Der ganze Ton und Stil ist ver

schieden von dem der Poesie Theokrits, von dessen Sprachgebrauch das Gedicht auch im einzelnen wesentliche Abweichungen zeigt. Vielfach ist Th. stark nachgeahmt; manches erinnert auch an Bion. Ahrens schreibt das Idyll einem Dichter Kyros zur Zeit Theodosius II. zu.

1. Εὖν. Name wie 13, 45. 2. ἐπικερτομέοισα. Vgl. v. 11 μυθίζοισα. 13 μυχθίζοισα u. βλέποισα. 17. 38. Anm. zu 18, 7.

ἀγροίκως φιλέειν, ἀλλ ̓ ἀστικὰ χείλεα θλίβειν.

μὴ τύ γέ μευ κύσσῃς τὸ καλὸν στόμα μηδ' ἐν ὀνείροις.
οἷα βλέπεις, ὁπποῖα λαλεῖς, ὡς ἄγρια παίσδεις·
[ὡς τρυφερὸν καλέεις, ὡς κωτίλα ῥήματα φράσδεις·]
ὡς μαλακὸν τὸ γένειον ἔχεις, ὡς ἁδέα χαίταν
χείλεά του νοσέοντι, χέρες δέ τοι ἐντὶ μέλαιναι,
καὶ κακὸν ἐξόσδεις. ἀπ ̓ ἐμεῦ φύγε, μή με μολύνῃς.
τοιάδε μυθίζοισα τρὶς εἰς ἑὸν ἔπτυσε κόλπον,
καί μ' ἀπο τᾶς κεφαλᾶς ποτὶ τω πόδε συνεχὲς εἶδε
χείλεσι μυχθίζοισα καὶ ὄμμασι λοξὰ βλέποισα,
καὶ πολὺ τὰ μορφᾷ θηλύνετο, και τι σεσαρός
καὶ σοβαρόν μ' ἐγέλασσεν. ἐμοὶ δ ̓ ἄφαρ ἔζεσεν αἷμα,
καὶ χρόα φοινίχθην ὑπὸ τὤλγεος ὡς ῥόδον ἕρσα.
χὰ μὲν ἔβα με λιποῖσα· φέρω δ ̓ ὑποκάρδιον ὀργάν,
ὅττι με τον χαρίεντα κακὰ μωμήσαθ ̓ ἑταίρα.
ποιμένες, εἴπατέ μοι τὸ κρήγυον· οὐ καλὸς ἐμμί;
11. ξὺν *] τεὸν 13. μυχθίζοισα *] μυθίζοισα
γεος *] τωγεος
4. ἀγροίκως. S. Dor. § 50 (nicht
rustice).

5. τὸ κ. στ. 2, 126. 1, 146.

6. οἷα βλέπεις. Nach der Beobachtung von Meineke hat Theokrit die Anwendung des kurz bleibenden Vocales vor ß und yλ in den bukolischen und mimischen Gedichten vermieden und blofs einmal im epischen Gedichte 17, 136 sich erlaubt. Dagegen finden sich, wie hier und v. 13, bei Bion und Moschos Beispiele dieses Gebrauches: Bion 3, 17. 12, 3. Moschos 3, 112. παίσδεις, ν. 7 φρασδεις, ν. 10 ἐξόσδεις, ν. 28 μελίσδω.

7. Der Vers fehlt in einer wichtigen Hds. (c) und ist wahrscheinlich ein späterer Zusatz. ὡς τρυφερὸν καλέεις soll wohl bedeuten: wie süfslich (läppisch) deine Anrede ist. (H.)

[blocks in formation]

5

10

15

15. μ' ἐγέλαξεν *] μέγ ̓ ἔλεξεν 16. τολ nicht ,,pallent labra“, wie Kiefsling erklärt.

10. κακ. ἐξόσδ. Theokr. 5, 52. 11. τρὶς κτλ. Nachahmung von Theokr. 6, 39.

12. συνεχές wie Odyss. 9, 74. 14. καί τι σεσαρός ist Reminiscenz aus Theokr. 5, 116 καὶ τὸ σε σαρώς. Vgl. Lucian Philopatr. 26 σεσηρὸς ὑπομειδιώντες.

17. ὑποκάρδιον ist Anklang an Theokr. 11, 15. Vgl. Bion 1, 17.

18. τὸν χ. Vgl. 8, 1. ἑταίρα, mala ista meretricula.

19. τὸ κρήγυον mula hier heifsen verum. Dieses Wort braucht Theokr. Epigr. 21, 3 in dem Sinne von probus, wie es auch Ilias 1, 106 steht. Die Bedeutung von verus findet sich sonst nirgends aufser in Angaben der Grammatiker. Offenbar folgt der Verfasser dieses Gedichtes einer falschen Erklärung der genannten Stelle des Homer. Vgl. Buttmann, Lexilog. 14 p. 25. Cobet, Mnemos. n. s. 7 p. 31 flg. Curtius in den Leipz. Stud. 3 p. 200 flg. — ¿ μμì, wie v. 32 und Bion 1, 53, nirgends bei Theokrit. Die Form ist äolisch. Sappho 2, 15. Ahrens de dial. Aeol. p. 51.

« ForrigeFortsæt »