Lord-Luitenant van Ierland. Tusschen die Regeering en de Parnellieten heerschte bij voortduring de beste verstandhouding. De dwangwet werd dadelijk stilzwijgend buiten werking gesteld, de vrijheid aan vele gevangenen terug gegeven en de uitdrijvingen gestaakt, daar men stelselmatig aan onverzoenlijke landheeren de hulp weigerde van politie en leger. En zonder de bescherming der gewapende macht was het hun natuurlijk onmogelijk hun helsch werk voort te zetten. Voor een poosje ademde Ierland weer vrij; orde en kalmte werden als bij tooverslag hersteld; van agrarische misdaden was er geen spoor meer, en de Lord-Luitenant, die overal goed onthaald werd, mocht zich op straat en op den buiten moederziel alleen vertoonen en met stedelingen en boeren gemeenzaam omgaan, terwijl zijne voorgangers geenen voet buiten de muren hunner woning durfden zetten, tenzij onder de hoede van eene talrijke afdeeling soldaten. Eindelijk liet het Ministerie zonder verwijl de Ashbourne Act stemmen, die voor doel had het verkoopen van het land aan de pachters aan te moedigen en dus een eerste en gewichtige stap was ter verwezenlijking van het programma der Land League. Toen kort daarna het Parlement ontbonden werd, bekampten Nationalisten en Conservatieven elkander ten heftigste in Ierland; maar in Engeland, Schotland en Wallis togen zij vereenigd tegen den gemeenschappelijken vijand, de Liberalen. In de nijverheidsdistricten, waar kiezers van Ierschen oorsprong zeer talrijk waren, had menige Gladstoniaansche candidaat zijne nederlaag aan de stemmen der Ieren te danken. Men heeft destijds aan PARNELL dat verbond met de Tories bitter verweten. Maar hoe anders kon hij handelen? Voor hem was het verkrijgen van Home Rule de hoofdzaak; wie Home Rule zou vergunnen, eene bijzaak. Te vergeefs had men die hervorming aan de Liberalen gevraagd. Zou men ze weigeren indien de Conservatieven haar wilden doordrijven? En waarom zouden zij niet? Hadden WELLINGTON en PEEL de door hen zoo lang en zoo hardnekkig bestredene Emancipatie der Katholieken niet eindelijk toegestaan? Welke verbintenissen de conservatieve leiders tegenover PARNELL hadden aangegaan, is echter in 't onzekere gebleven en levert trouwens niet veel belang op, want de uitslag der verkiezingen bracht mede dat het bondgenootschap moest verbroken worden. « Niettegenstaande den bijstand der Iersche kiezers mochten de Conservatieven maar een klein getal zetels veroveren (1). In het ontbonden Parlement waren zij 238; nu was hun getal tot 251 gestegen. De Liberalen daarentegen waren 333 in stede van 351. Van den anderen kant, hadden de Parnellieten Ierland letterlijk schoongeveegd. » Liberalen en nominale Home-Rulers WILLIAM SHAW en zijne aanhangers waren verdwenen; niet één werd herkozen. Op 103 zetels hadden de Conservatieven er slechts 18 (waaronder de twee der Dublinsche Universiteit) kunnen behouden in de 85 overige omschrijvingen hadden de Nationalisten gezegepraald, doorgaans met eene verpletterende meerderheid. Zelfs in Engeland hadden zij te Liverpool (in eene door Iersche werklieden bewoonde wijk) hunnen candidaat doen benoe : (1) Bij het nazien van die cijfers dient men in 't oog te houden dat de kieshervorming van 1884 het getal Parlementsleden met 12 had vermeerderd en van 658 tot 670 gebracht. De 12 nieuwe zetels werden aan Schotland gegeven. men. De overwinning was prachtig, was afdoende (1). Maar dat belette niet dat Parnellieten en Conservatieven in het Huis der Gemeenten te zamen slechts over 337 stemmen beschikten en de Liberalen over 333. Eene meerderheid van vier stemmen volstond niet om te regeeren, laat staan om zulk eene omwenteling als Home Rule te verwezenlijken. Lord RANDOLPH CHURCHILL bekende zulks met ietwat cynische openhartigheid: « Ik heb voor u mijn best gedaan, zei hij; 't is mislukt, en thans zal ik natuurlijk mijn best doen tegen u. » (1) Vooral merkwaardig is het feit dat de Parnellieten in Ulster 17 zetels op 33 veroverden, hetgeen een einde maakte aan de legende dat Ulster anti-nationalistisch zou zijn. Niet minder stichtend is het feit dat er zich onder de 86 gekozenen bevonden: een veroordeelde van 1848, een veroordeelde van 1867, een verdachte van 1867 en 26 verdachten van 1880, waaronder 22 werkelijk werden gevangen gehouden. |