Hinc atque hinc glomerantur Oreades: illa pharetram
Fert humero, gradiensque Deas supereminet omnes:
Latona tacitum pertentant gaudia pectus.
Talis erat Dido, talem se læta ferebat

Per medios, instans operi regnisque futuris.
Tùm foribus Divæ, mediâ testudine templi,
Septa armis, solioque altè subnixa resedit.
Jura dabat legesque viris, operumque laborem
Partibus æquabat justis, aut sorte trahebat :

Non metus officio ne te certâsse priorem
Pœniteat. Sunt et siculis regionibus urbes,
Arvaque, trojanoque à sanguine clarus Acestes.
Quassatam ventis liceat subducere classem,
Et silvis aptare trabes, et stringere remos;
Si datur Italiam, sociis et rege recepto,
Tendere, ut Italiam læti Latiumque pelamus :
Sin absumpta salus, et te, pater optime Teucrum,
Pontus habet Libyæ, nec spes jam restat Iuli;
At freta Sicaniæ saltem, sedesque paratas,
Unde huc advecti, regemque petamus Acesten. »
Talibus Ilioneus: cuncti simui ore fremebant
Dardanidæ.

Tùm breviter Dido, voltum demissa, profatur:
« Solvite corde metum, Teucri, secludite curas.
Res dura, et regni novitas me talia cogunt
Moliri, et latè fines custode tueri.

Quis genus Eneadûm, quis Troja nescial urbem,
Virtutesque, virosque, aut tanti incendia belli ?
Non oblusa adeò gestamus pectora Pœni,
Nec tam aversus equos tyriâ sol jungit ab urbe.
Seu vos Hesperiam magnam saturniaque arva,
Sive Erycis fines regenique optatis Acesten,
Auxilio tutos dimittam, opibusque juvabo.
Vultus et his mecum pariter considere regnis?
Urbem quam statuo, vestra est: subducite naves :
Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur.
Atque utinam rex ipse, Nolo compulsus eodem,
Afforet Æneas! Equidem per littora certos
Dimittam, et Lybiæ lustrare extrema jubebo,
Si quibus ejectus silvis aut urbibus errat. >>

His animum arrecti dictis, et fortis Achates
Et pater Encas jamdudum erumpere nubem
Ardebant. Prior Æneam compellat Achates :
« Nate Deâ, quæ nunc animo sententia surgit?
Omnia tuta vides, classem sociosque receptos.
Unus abest, medio in fluctu quem vidimus ipsi
Submersum dictis respondent cætera matris. >>
Vix ea fatus erat, quùm circumfusa repentè

Scindit se nubes, et in æthera purgat apertum.
Restitit Æneas, clarâque in luce refulsit,

Os humerosque Deo similis : namque ipsa decoram
Cæsariem nato genitrix, lumenque juvente
Purpuream, et lætos oculis afflårat honores.
Quale manus addunt ebori decus, aut ubi flavo.
Argentum Pariusve lapis circumdatur auro.
Tùm sic reginam alloquitur, cunctisque repentè
Improvisus, ait : « Coràm, quem quæritis, adsum
Troius Æneas, libycis ereptus ab undis.

O sola infandos Troja miserata labores!
Quæ nos, relliquias Danaûm, terræque marisque
Omnibus exhaustos jam casibus, omnium egenos,
Urbe, domo socias. Grates persolvere dignas
Non opis est nostræ, Dido, nec quidquid ubique est
Gentis dardaniæ, magnum quæ sparsa per orbem.
Di tibi (si qua pios respectant Numina, si quid
Usquàm justitiæ est ) et mens sibi conscia recti,
Præmia digna ferant. Quæ te tam læta tulerunt
Sæcula? qui tanti talem genuêre parentes?

In freta dùm fluvii current, dùn montibus umbræ
Lustrabunt convexa, polus dùm sidera pascet,
Semper honos, nomenque tuum, laudesque manebunt,
Quæ me cumque vocant terræ. » Sic fatus, amicum
Ilionea petit dextrâ, lævâque Serestum ;
Post alios, fortemque Gyan, fortemque Cloanthum.
Obstupuit primò aspectu Sidonia Dido,
Casu deindè viri tanto, et sic ore locuta est:
«Quis te, nate Deâ, per tanta pericula casus
Insequitur? quæ vis immanibus applicat oris?
Tunc ille Æneas quem Dardanio Anchisæ

Alma Venus Phrygii genuit Simoentis ad undam?
Atque equidem Teucrum memini Sidona venire,
Finibus expulsum patriis, nova regna petentem
Auxilio Beli. Genitor tùm Belus opimam
Vastabat Cyprum, et victor ditione tenebat.
Tempore jam ex illo casus mihi cognitus urbis
Trojanæ, nomenque tuum, regesque Pelasgi.
Ipse hostis Teucros insigni laude ferebat,

Seque ortum antiquâ Teucrorum à stirpe volebat.
Quarè agite, ô, tectis, juvenes, succedite nostris.
Me quoque per multos similis fortuna labores
Jactatam hâc demùm voluit consistere terrâ :
Non ignara mali, miseris succurrere disco. >>>
Sic memorat: simul Enean in regia ducit
Tecta; simul Divûm templis indicit honorem.
Nee minùs intereà sociis ad littora mittit
Viginti tauros, magnorum horrentia centum
Terga suum, pingues centum cum matribus agnos,
Munera lætitiamque Dei.

At domus interior regali splendida luxu
Instruitur, mediisque parant convivia tectis.
Arte laboratæ vestes, ostroque superbo;
Ingens argentum mensis, cælataque in auro
Fortia facta patrum, series longissima rerum,
Per tot ducta viros antiquæ ab origine gentis.
Eneas (neque enim patrius consistere mentem
Passus amor) rapidum ad naves præmittit Achaten,
Ascanio ferat hæc, ipsumque ad moenia ducat.
Omnis in Ascanio cari stat cura parentis.
Munera prætereà, iliacis erepta ruinis,
Ferre jubet, pallam signis auroque rigentem,
Et circumtextum croceo velamen acantho,
Ornatus Argivæ Helenæ, quos illa Mycenis,
Pergama quùm peteret inconcessosque hymen æ os,
Extulerat, matris Ledæ mirabile donum;
Prætereà sceptrum, Ilione quod gesserat olim,
Maxima natarum Priami, colloque monile
Baccatum, et duplicem gemmis auroque coronam.
Hæc celerans, iter ad naves tendebat Achates.
At Cytherea novas artes, nova pectore versat
Consilia, ut faciem mutatus et ora Cupido
Pro dulci Ascanio veniat, donisque furentem
Incendat reginam, atque ossibus implicet ignem.
Quippè domum timet ambiguam, Tyriosque bilingues;
Urit atrox Juno, et sub noctem cura recursat,
Ergò his aligerum dictis affatur Amorem :

<< Nate, meæ vires, mea magna potenția, solus,