Billeder på siden
PDF
ePub

Et quamvis Boreas jactatis insonet alis,
Fluctus in obsesso gurgite nullus erit;
Inclusæque gelu stabunt, ut marmore, puppes,
Nec poterit rigidas findere remus aquas.
Vidimus in glacie pisces hærere ligatos :
Et pars ex illis tum quoque viva fuit.
Sive igitur1 nimii Boreæ vis sæva marinas,
Sive redundatas flumine cogit aquas,
Protinus, æquato siccis Aquilonibus Istro,
Invehitur celeri barbarus hostis equo.
Hostis equo pollens, longeque volante sagitta,
Vicinam late depopulatur humum.
Diffugiunt alii; nullisque tuentibus agros,
Incustodita diripiuntur opes;

Ruris opes parvæ, pecus et stridentia plaustra,
Et quas divitias incola pauper habet.

Pars agitur vinctis post tergum capta lacertis,

Respiciens frustra rura laremque suum. Pars cadit hamatis misere confixa sagittis ;

Nam volucri ferro tinctile virus inest.

Quæ nequeunt secum ferre aut abducere, perdunt,

Et cremat insontes hostica flamma casas.

[blocks in formation]

Tum quoque, cum pax est, trepidant formidine belli, 65 Nec quisquam presso vomere sulcat humum.

Aut videt, aut metuit locus hic, quem non videt, hostem : Cessat iners rigido terra relicta situ.

1. Sive igitur : après une description diffuse, Ovide reprend ici, pour le continuer jus

qu'à la fin, le développement interrompu au vers 37.

2. Pars, opposé à alii duv. 55.

Non hic pampinea dulcis latet uva sub umbra;
Nec cumulant altos fervida musta lacus.
Poma negat regio, nec haberet Acontius1 in quo

Scriberet hic dominæ verba legenda suæ.
Adspiceres nudos sine fronde, sine arbore campos;
Heu loca felici non adeunda viro!

Ergo, tam late pateat cum maximus orbis,
Hæc est in pœnam terra reperta meam!

70

75

ÉLÉGIE XII (Tr., III, x).

Tristes réflexions du poète à l'occasion de l'anniversaire de sa naissance

Ecce supervacuus (quid enim fuit utile gigni?)
Ad sua natalis tempora noster adest.
Dure, quid ad miseros veniebas exsulis annos?
Debueras illis imposuisse modum3.

1. Acontius, héros de roman, qui, étant tombé amoureux d'une jeune fille athénienne nommée Cydippe, jeta à ses pieds, dans le temple d'Artémis à Délos, une pomme où elle lut ces mots écrits: « Je jure par Artémis d'épouser Acontius. » Après diverses péripéties, elle dut tenir ce sin

gulier serment. Cette fable, ra contée par Callimaque, nous est parvenue en prose dans les écrits d'un épistolographe byzantin du VIe siècle, Aristénète, et a fourni à Ovide l'occasion d'une lettre des Héroïdes, dont l'authenticité est d'ailleurs fort contestée.

2. Modum, une fin.

[ocr errors]

Si tibi cura mei, vel si pudor ullus adesset,

Non ultra patriam me sequerere meam;

Quoque loco primum tibi sum male cognitus infans,
Illo tentasses ultimus esse mihi;

Jamque relinquenda (quod idem fecere sodales,)
Tu quoque dixisses tristis in Urbe vale!

Quid tibi cum Ponto? Num te quoque Cæsaris ira
Extremam gelidi misit in orbis humum?
Scilicet exspectas solitum tibi moris honorem?
Pendeat ex humeris vestis ut alba meis?
Fumida cingatur florentibus ara coronis?
Micaque sollemni turis in igne sonet?
Libaque dem pro te, genitale notantia tempus?
Concipiamque bonas ore favente preces?
Non ita sum positus, nec sunt ea tempora nobis,
Adventu possim lætus ut esse tuo.
Funeris ara mihi, ferali cincta cupresso,

Convenit, et structis flamma parata rogis.
Nec dare tura libet nihil exorantia divos;
In tantis subeunt nec bona verba malis.
Si tamen est aliquid nobis hac luce petendum,
In loca ne redeas amplius ista, precor,

Dum me, terrarum pars pæne novissima, Pontus,
Euxinus falso nomine dictus, habet.

1. Loco, à Sulmone.

2. Male, par malheur : Ovide considère que le jour de sa naissance fut un jour malheureux.

3. Euxinus. Strabon (VII, III) raconte que le Pont s'appelait primitivement "Atevos, à cause

1)

15

23

des tempêtes que provoquait l'a. gitation de ses flots, et des mœurs sauvages des peuples voisins, surtout des Scythes qui tuaient les étrangers. Ce sont les Ioniens qui l'appelèrent Eʊğervos, quand ils eurent fondé des villes sur

25

ÉLÉGIE XIII (Tr., V, vi).

Ovide dépeint les mœurs des habitants de Tomes

Quam legis, ex illa tibi venit epistola terra,
Latus ubi æquoreis jungitur Ister aquis.
Si tibi contingit cum dulci vita salute,
Candida Fortunæ pars manet una meæ.
Scilicet, ut semper, quid agam, carissime, quæris
(Quamvis hoc vel me scire tacente potes):

Sum miser. Hæc brevis est nostrorum summa malorum :

Quisquis et offenso Cæsare vivet, erit.

Turba Tomitanæ quæ sit regionis, et inter

Quos habitem mores, discere cura tibi est?

Mista sit hæc quamvis inter Græcosque Getasque,
A male pacatis plus trahit ora Getis.
Sarmaticæ major Geticæque frequentia gentis
Per medias in equis itque reditque vias;
In quibus est nemo, qui non coryton et arcum
Telaque vipereo lurida felle gerat.

Vox fera, trux vultus, verissima Martis imago :
Non coma, non ulla barba resecta manu.
Dextera non segnis stricto dare vulnera cultro,
Quem vinctum lateri barbarus omnis habet.

ces rivages. Ovide dit lui-même dans une autre élégie, Tr., IV, IV, 55:

Frigida me cohibent Euxini litora [Ponti:

Dictus ab antiquis Axenus ille [fuit.

5

10

15

20

Nam neque jactantur moderatis [æquora ventis,

Nec placidos portus hospita navi [adit.

Sunt circa gentes quæ prædam san[guine quærant;

Nec minus infida terra timetur [aqua.

Vivit in his, eheu! tenerorum oblitus amorum,
Hos videt, hos vates audit, amice, tuus!
Atque utinam vivat, non et moriatur in illis,

Absit ab invisis et tamen1 umbra locis!
Carmina quod pleno saltari2 nostra theatro,

Versibus et plaudi scribis, amice, meis, Nil equidem feci (tu scis hoc ipse) theatris,

Musa nec in plausus ambitiosa mea est.

Non tamen ingratum est quodcunque oblivia nostri
Impedit, et profugi nomen in ora refert :
Quamvis interdum, quæ me læsisse recordor,
Carmina devoveo Pieridasque meas.

Cum bene devovi, nequeo tamen esse sine illis;
Vulneribusque meis tela cruenta sequor3:
Quæque modo Euboicis lacerata est fluctibus, audet
Graia Capharea currere puppis aqua.

Nec tamen, ut lauder, vigilo, curamque futuri
Nominis, utilius quod latuisset, ago;
Detineo studiis animum, falloque labores ;
Experior curis et dare verba meis.
Quid potius faciam desertis solus in oris,

Quamve malis aliam quærere coner opem?
Sive locum specto, locus est inamabilis, et quo
Esse nihil toto tristius orbe potest;

1. Et tamen: que, même n'étant plus qu'une ombre vaine, il soit cependant encore assez éloigné, c.-à-d. que son ombre elle-même soit éloignée.

2. Saltari: mes vers sont récités avec accompagnement de danses.

25

30

35

40

3. Sequor: Je m'attache aux traits ensanglantés par mes blessures, c.-à-d. j'aime encore la poésie qui a causé tous mes malheurs.

:

4. Capharea, du mont Capharée en Eubée; c'est donc un synonyme de Euboïca.

« ForrigeFortsæt »