fynych åg ef, a gwybod llawer | oedd am fod yn fawr gyda ei o'i feddwl ef. Peth a'i lestr mewn enbydrwydd mawr Yr oedd Captain llong unwaith ol ac ymlaen, plymio, llywio, llayn y dymestl, yntau yn rhedeg yn furio a hwylio, yn drafferthus hynod. Gofynodd un iddo paham yr oedd mor llafurus? Ei atteb bwrdd! Pa faint mwy y dylai oedd, Y mae genyf eneidiau ar y pregethu fod felly. Dduw yn y dirgel; a thrwyddo ef Nid yw llwydd nac aflwydd y darostyngwyd y bobl. gweinidog yn un prawf ynddo ei mawr yw blodeuo yn y cysegr. hun, o anfoniad, na'i ddiffyg; Bod yn llafurus ac yn ymdrechoblegid gall yr Arglwydd ddef-gar yn y dirgel gyda Duw a roddnyddio dynion diras i wneud ai sirioldeb cyhoedd i ni yn y pethau mawrion yn y weinidog- gwaith; ac a dueddai at bob aeth a'r eglwys, a'u heneidiau gweddeidd-dra sanctaidd ynom, hwy eu hunain yn hollol ddieithr i'r triniaethau a'r pethau y ffordd, ac hefyd ymhob ymddiyn y pulputau, yn y tai, ac ar hyd ysprydol sydd yn perthyn i'r ddan a chyfeillach. gwaith. Hefyd, gall fod cenadwri un anfonedig lawer tymhor yn aflwyddiannus. Cawn fod cenadwri y prophwydi, &c. yn aflwyddiannus ; ond amser i grynu ac arswydo ydyw amser felly. Barn 0 wrthodiad ar y genedl am 70 o flynyddoedd oedd yn agos yn amser aflwyddiannus Esaiah a Ieremiah: a gwrthod hyd heddyw ar yr Iuddewon yn amser Crist a'r Apostolion. Felly, pan fyddo y genadwri yn aflwyddiannus, y wlad yn caledu, yr eglwysi yn cysgu y mae yn amser o arswydau, ac yn amser peryglus i'r cenhadon i ymddiofalhau. Oh, fel yr oedd Esaiah yn cwynfan; Ieremi yntau hefyd yr un modd, pan oedd y wlad felly; a Iesu mawr ei hun yn wylo' yn yr olwg ar Ierusalem. Byddai y prophwydi hefyd yn wasgedig iawn am gael wyneb a nerth eu Duw gyda hwy i maes. Nid ymffrostio yn ddiofal sydd yn gweddu i ninau, ynghylch na defnyddiau, na threfn, na gwrandawyr, na dim, ond bod yn rhywle tu a'r llwch yn gwaeddi am gael Duw gyda ni, Salm 119. 26. Cadwer ni fel hyn yn yr olwg ar galedrwydd yr oes-pwysfawr. ogrwydd y swydd-pwys bywyd y weinidogaeth-awn ymlaen dan grynu, ymostwng, ofni, a llefain am Dduw yn ein plaid; oblegid felly y llwyddwn, Ps. 68. 1. Yr oedd Saul yn wr pen uchel, ac yn hynod am ddyfod i fynu gyda yr henuriaid a'r bobl; ond Dafydd Wedi ychydig sylw fel hyn, ymddiddanwyd å brawd ieuange yn y weinidogaeth, am brofiad, egwyddorion, a'r cymelliadau arno at y gwaith. Nodwyd wrth ymddiddan a'r brawd, nad oes ond goruchwyliaethau grasol Yspryd Duw a ddaw a threfn ar ddyn ; ac mai yn yr un fan y mae bywyd i bechadur ar ddarfod am dano i'w gael o hyd, sef yn angau 'r groes. Ac mai y ffordd oreu i benderfynu ynghylch gwirionedd gras ydyw, trwy weithredu gras o hyd. Cafwyd boddlonrwydd yn y brawd: annogwyd ef i aros yn y llwch, a gorchfygu gyda Duw-dyma 'r ffordd i orchfygu. yn mhob man arall, 2 ar gloch. Trefnwyd y Cymdeithasfaoedd nesaf:-Llanrwst, Rhagfyr 21, 22, a 23. Cyfeisteddiad yr Ysgol Sabbothol yn unig am 3 yr 2lin. Dymunir ar bob Sir ofalu am ddyfod a chyfrifon yr ysgolion yn gryno i hwuw. Dymunir hefyd i'r casgliadan at y Gymdeithas Genhadawl ddyfod yn ddigoll, o bob Sir yn y Gogledd, i Lanrwst, fel y caffer cof restr yn ddioed o'r casgliadau. | 1. Cymwysder dyn i dderbyn addysg ysgrythyrol, am yr hon y mae mewn angen, wrth ystyried ei ddiben fel creadur, trueni ei sefyllfa fel pechadur, a'i barhad tragywyddol. 2. Pwysfawrogrwydd swydd Athraw. Gan hyny, 3. Yr angen am yr Yspryd Glan i gynorthwyo a llwyddo. 4. Pa bethau, yn yr olwg ar y wlad ac ar y gwaith, sy'n galw am adnewyddiad eiddigedd, parhad egni a llafur ffyddlon yn y gwaith, &c. Am 8 dranoeth, bu ymdriniaeth ar Freniniaeth Crist; ond gan fod ymddiddan i fod eto ar y pwnge, gwell ei fod yn un mater i'w gyhoeddi, yr hwn a anfonir i chwi eto. Y moddion Cyhoeddus oeddynt fel y canlyn: ar 2 Cor. 5. 17. oedd i ni ddywedyd "Diau fod 00 Cymdeithasfa Caerfyrddin, a gynnaliwyd yn Nhref Gaerfyrddin Gorphenaf 5, 6, a 7, 1831. Y moddion cyhoeddus oeddynt fel y canlyn. Dydd Mawrth, am 7, yn yr Addoldŷ, pregethodd John Thomas, Aberteifi, ar Gal. 1. 4; ac E. Richards, Tregaron, ar 1 Cor. 10, 31. Dydd Mercher, am 5, ar y Maes, pregethodd Cadwaladr Williams, Mon, ar Dan. 9.26; a D. Griffith, Llantwd, ar Col. 1. 20. Dydd Iau, am 6, ar y Maes, pregethodd Daniel Jones, Llanllechid, ar Ioan 3. 18; a Wm. Haverton, Llanfihangel, ar lob 16, 22. Am 10, pregethodd R. Jones, Bala, ar Preg. 12.1; a Mr. Durrant, Abertawe, yn saesoneg, ar Amos 4. 12; ac E. Richards, Tregaron, ar Rhuf. 5. 21. Am 2, pregethJohn Hughes, Llangollen, ar Ps. 97. 1,2; a T. Richards, Abergwaun, ar Dat. 1. 7. Am 6, pregethodd Thomas Phillips, Gelly, yn saesoneg, ar Col. 3. 4; a W. Morris, Cilgeran, ar Heb. 1. 7. Dydd Iau, yn yr oedfaeon am 10, 2, a 6, gwnaethpwyd casgliadau tuag at gael ymborth i'r Gwyddelod, y rhai ydynt mewn angen am fara beunyddGwnawd casgliol, a chafwyd £33. iad i'r un achos yn y dref yn ddiweddar o'r blaen, onide y mae'n sicr y buasai ein casgliadau yn llawer iawn rhagor. Y mae'n ddiamheuol mai hon oedd : Nos Fercher, Daniel Evans, Capel Drindod, ar Dat. 14. 5; a John Eliasy Gymanfa liosocaf a mwyaf cysurus a welwyd erioed o'r blaen yn Nghaerfyrddin yr oedd y Cenhadon yn cael nerth i lefaru-y cynulleidfaoedd yn gwrando yn astud iawn-a'r hîn yn neillduol o gysurus; ac mae genym le i ddyweud ar dystiolaeth gadarn, fod Duw Israel yn y canol, ac yn ben Nos Iau, Richard Jones, Bala, ar Act. 20. 21; a David Maylor, Abergwaen, ar Heb. 9. 12. Boreu Gwener am 6, Rees Philips, Llanymddyfri, ar Ioan 3. 12; a Robert Evans, Llanidloes, ar Mat. 9. 12. Am 10, R. Davies, Llansadwrn ar 1 Thes. 1. 9. 10; a Daniel Evans ar Heb. 2. 3. Am 2, W. Haverton, Llanfihangel, ar Rhuf. 8. 24; a John Elias ar Ps. 68. 1. Am 6, Evan Griffith, Myfod, ar Esay 66. 2; a Robert Roberts, Rhuabon, ar Daniel 9. 9. Boreu Sadwrn, am 7, John Peters, Trawsfynydd, ar 1 Tim. 4. 7; a John Roberts, Llangwm, ar Gal. 6. 14. Cafwyd hin gysurus, a hawdd dithio. G. M. Y trydydd dydd, am 6, pregethodd Richard Jones, Bala, ar Salm 86. 5; a Robert Roberts, Rhuabon, ar Daniel 9. 9. Am 10, pregethodd John Jones, Llanllyfni, ar Heb. 9. 12; a John Evans, Llwynfortun, ar Ioan 17. 3. Am 2. pregethodd John Prydderch, Sir Fon, ar 1 Tim. 1. 15; a Thomas Richards, Abergwaun, ar Act. 17, 31. Am 6, pregethodd Foulk Evans, Machynlleth ar Rhuf. 5. 1; a W. Haverton, Llanfihangel, ar Ps. 9. 10.-D. L. Agoriad Addoldy newydd.-Dydd Mawrth 5ed o Orphenaf, 1831, agorwyd Addoldy newydd yn mhentref Llanfihangel Aberceirion, yn agos i St. Clears, swydd Gaerfyrddin. Am 10-ar gloch, pregethodd David Griffith, Llantwd, ar Mat. 18. 20; a J. Evans, Llwynffortun, ar Es. 2. 3. Am 2, pregethodd D. Griffith ar Gal. 4. 5; W. Williams, Pendine, (saes'neg) ar Micah 2. 13; a J. Evans ar Rhuf. 5. 6. Am 6 ar gloch, pregethodd Thos. Harris, Hwlffordd, ar Eph. 2, 10. Cawsom lei feddwl fod yr Arglwydd yn rhoddi lle i ryw rai gwan eu meddwl i gael cysur trwy ei weision y dydd hwn. Ac y mae trigolion yr ardal yn haeddu canmoliaeth am eu haelioni yn cyfranu tuag at dalu am adeiladu y Babell hon. Da fyddai pe bai y brodyr sydd yn teithio i, neu ddychwelyd o swydd Benfro, trwy Gaerfyrddin, i gofio am y sefydliad newydd yma. Mae oddeutu naw milltir o Gaerfyrddin, rhwng Bank-y-felin a Llanddowror.-J. E. BARDDONIAETH. Emyn priodol i'w chanu ar weinyddiad Swper yr O ddyfnder dirgelwch! gwel f'enaid y fan Pa sant, nes pa seraph, pa angel o'r nen, A chwerwder ei gwpan, pan hoeliwyd ar groes? A Thad tragywyddoldeb mewn preseb yn dlawd, Wern. R. J. Moliannu Duw fo'n cais, Adseinier cân ein hanthem glir, Er düed oedd y t'w'llwch gynt, IEHOFAH mawr a ddaeth i'n plaid, HYMN II. Clywch sain yr udgorn mawr, Yn seinio Iubili; Dydd gorfoleddus gweddus gwiw, I lafur hon mewn hedd: Adseiniom hyd y nef, Heb dewi iddo Et.-J. PHILLIPS. Englynion a gyfansoddwyd ar ddydd Coroniad y Brenin William IV. Duw Iôr, Naf daear a nerth,-a Brenin Breninoedd sy 'n darmerth, I Brydain fawr gain fro gerth, Gwedi hyn e gaed o'u hoi Sef William ddinam ei ddydd, a elwir Gwr is haul y goren sydd, Hir fo hyd bywyd ein Por,-a'n hun- MALACCA. Dyma y man lle y mae y Parch. Josiah Hughes, o Liverpool, yn llafurio y cenhadwr a ordeiniwyd yn y dref pno Chwefror 18. 1830. Gwel Goleuad Cyfrol vii. tu dal 61. yr hwn y gwnaeth y Cymry anrhegion iddo, tu dal. 208. Yr hwn y derbyniwyd llythyr yn ddiweddar oddiwrtho, Gwel Try. sorfa am Mehefin, tu dal. 17). Malacca sydd ran o'r India ddwy. reiniol, sef y trwyn tir hwnw o'r India sy'n cyrhaedd bellaf i'r mor, tua'r dehau. Mae y gwddf cul o dir sy'n cydio Malacca a'r cyfandir, yr hwn a elwir y Kraw, yn 97 milltir o led. Mae Malacca yn 775 milltir o hyd, a 125 oled, yn amgylchynedig gan y mor ond yn unig y gwddf Kraw; ac felly y mae hi agos megis ynys yn y Mae trum o fynyddoedd uchel yn cyrhaeddyd ar hyd y wlad o'r naill ben i'r llall, o'r rhai mae ffrydau ac afonydd yn rhedeg bob tu er mawr gysur y trigolion. Mae rhan fawr iawn o'r wlad yn anialwch coeding. Mae Hiosgrwydd o bysgod yn yr afonydd, a ffrwythydd eu coed ydynt hel. aeth a rhagorol; ond nid oes yno ddi. gon o ŷd i gyflawni angen y trigolion, mor. Y trigolion, gan mwyaf ydynt genedl a elwir y Malayaid, a dywedir iddynt ddyfod yno o Sumatra, Heblaw y Malavaid y rhai a breswyliant gyffiniau y wlad, canol y tir a'r mynyddoedd a gyfanneddir gan genedl a fernir yn gynfanneddwyr cyntaf y wlad. Geilw y Malayaid hwynt y Samangiaid. Mae y genedl hon yn wyllt ac anwâr, yn cyfanneddu yn y mynyddoedd a'r coed wigoedd, yn crwydro yma a thraw i hela, &c. heb breswylfeydd cartrefol yn un man. Ond mae rhai o honynt ag sydd yn ymgymmysgu a'r lleill wedi cael eu dofi a'u gwareiddio. Y Malayaid, fel cenedl, ydynt bobl fileinig a dialgar iawn, dichellgar a bradwrus, hoff o oruchafiaeth ac yspail, ymroddgar i for ladrad, a nodedig o greulon at eu gelynion a dieithriaid. Maent, er hyny, mewn rhyw radd yn ddeallus a bywiog, ac y maent yn cynnyddu mewn gwybodaeth a moesoldeb, Heblaw hyny, cyfanneddir amryw barthau o'r wlad gan amryw bobl o'r gwledydd a'r ynysoedd amgylchiadol. Y grefydd gyffredin yn y wlad yw Mahometaniaeth, yr hon yw crefydd y Malayaid y rhai ydynt y genedl amlaf Y dref Malacca sy'n gorwedd yn agos i drwyn deheuol y wlad, o du y gorllewin, ar lan y mor. Bu y dref hon yn nwylaw gwyr Holland, ond yn awr Lloegr sydd yn ei llywodraethu hi. Poblogaeth gwlad a thref Malacca a gyfrifir yn agos i 30,000 o bobl, o'r rhai y mae dwy ran o'r tair yn byw yu nhref Malacca a'i chyffiniau, y rhai ydynty Malayaid, Chinëaid, Arabiaid, Clingiaid (Malabariaid) Portugiaid, Isellmyn, a Saeson. O'r rhai hyn y nifer fwyaf yw y Chinëaid, y rhai ydynt ychwaneg nag un rhan o dair o drigolion y dosparth, Nifer y Malayaid a gyfrifir yn 10,000. Y Genhadaeth. Dechreuwyd ar y gwaith Cenhadol eu 1 HYSBYSIADAU CREFYDDOL. Iubili Ysgolion Sabbothol Treffynnon. -Cadwyd y cyfarfod hwn ar y sabboth, Hydref 2. gan y tair plaid gre fyddol ynghyd; sef, yr Anymddibyn wyr, y Trefnyddion Calfinaidd, a'r Bedyddwyr. Dechreuwyd am 7 o'r gloch y boreu trwy gyfarfod gweddi yn Nghapel y Bedyddwyr. Gweddiodd un o'r ath rawon o bob un o'r tair plaid, y naill ar ol y llall, i ofyn am fendith yr Hollallung Dduw ar yr ysgolion Sab. bothol yn gyffredinol, Yr oedd y cyfarfod yn lliosog, a chafwyd cynnorthwy neillduol yn y gwaith. y ysgol, ac yn ysgrifenedig arnynt fel yn gael ei ddysgu i ddarllen ei Fibl." Ar ol Gosodwyd Pedrolfen fawr ar ben y mynydd, a gosedwyd yr holl Ysgolion o'i hamgylch; a'r bobl a'r plant ereill y tu allan i'r cylch. Yr oedd y gynnulleidfa yn fawr iawn. gweddio, areithiodd y pregethwyr canlynol, oddiar y Bedrolfen, y naill ar ol bothol; yn gymraeg J. Edwards y y llall, er annogaeth yr Ysgolion SabChapman, y Parch. Mr. Waterhouse, Berthen-yn saesoneg y Parch. Mr. Wesleyaid-y Parch. J. Saunders, Anymddibynwr-ac J. Parry, Caerlleon. Yr oedd un pregethwr yn pregethu hun. y nos ymhob Capel i'w gynnulleidfa ei -00 MARW-RESTR. Yn mis Medi diweddaf, bu farw y Parch. J. Williams, o Langeitho, (gynt o Lledrod). Yn y tŷ, cyn cychwyn y corph allan, llefarodd y Parch. Eben. Richards, Tregaron, ar 2 Bren. ii. 12. Fy Nhad, fy nhad, cerbyd Israel, a'i farchogion." 66 0 -00 Am 10, Cyfarfu yr Ysgolion yn Nghapel y Trefnyddion, a cherddasant oddiyno mewn trefn i Gapel yr Anymddibynwyr. Oherwydd fod y Capel hwn yn rhy fychan o lawer i'w cyn nwys, aethant yn eu hol i Gapel mawr y Trefnyddion, lle y cyfarchwyd yr Ysgolion gan y tri gweinidog, sef y Parch. W. Jones, Treffynon, y Parch. J. Foulks, a'r Parch. J. Jones, Ruthin. Am 2. Cyfarfu yr holl Ysgolion yn Nghapel y Bedyddwyr, a cherddasant oddiyno i Gapel y Trefryddion, lle cadwyd y Cyfarfod cyhoeddus, W. Williams ysw. Maes Glas, yn y Gadair. Wedi i'r Cadeirwr agoryd y HELYNTION YR AMSEROEDD. Cyfarfod, dechreuwyd trwy weddi; wedi hyny adroddodd bachgen bychan y Psalm cl. Ac ynghanol y Cyfarfod adroddodd bachgen o 4 i 5 oed ddwy bennod o'r Rhodd Mam, ar g'oedd yr holl gynnulleidfa, drwy gael ei holi gan ei dad ei hun. Rhoddodd y ddau blentyn hyn achlysur o fywhad a sirioldeb anghyffredinol i'r holl gynnull. eidfa, fychain a mawrion. Areithiodd gweinidog pob un o'r tair cynnulleid fa, a dau o'r athrawon perthynol i bob Capel, y naill ar ol y llall, ar yr achlysur. Yr oedd y Capel ehang hwn yn nodedig o lawn. Cafodd yr holl bobl achlysur i ddywedyd mai da oedd iddynt fod yno. Y SENEDD YMERODROL. darlleniad o'r Darlun cyfraith hwn yn Cyfraith y Diwygiad.—Ar y trydydd Nhŷ y Cyffredin bu dadleu 3 diwrnod, sef, Medi 19, 20, a 21. Parhasant i ddadleu ddydd mercher hyd foreu 236 -109 Mwy o blaid y Diwygiad o yr Aeth llu mawr o aelodau Tŷ y Cyff. hwn a'i cynnygiodd ef ar y cyntaf. redin gydag ef at y safle yn Nhy yr Arglwyddi. Am 6. Pregethodd y tri gweinidog a enwyd uchod, bob un yn ei Gapel ei hun, ar ddyledswyddau rhieni tuag at eu plaut. Yr oedd y Capeli oll yn Tŷ yr Arglwyddi.-Cynnygiodd llawnion ar unwaith. Ni welwyd Iarll Grey ddarllen y Darlun cyfraith erioed y fath Gyfarfod yn Nhreffynam y Diwygiad y tro cyntaf, yr hyn non. Disgwylir y bydd Ileshad mawr a ganiattawyd yn ddi wrthwynebiad, a chyffredinol yn ei ddilyn. ar ddydd iau, Medi 22, A phenderfynIubili Ysgolion Sabbothol Mynyddwyd ei ddarllen ef yr ail waith ar ddydd Buckley.-Cynnaliwyd Iubili yr Ysgol- llun Hyd. 3, a gobeithiai y byddai i'r ion ar Fynydd Buckley, Swydd Flint, Ysgrif gael myned o flaen yr eisteddar ddydd mawrth Hydref 4ydd. Nifer fod mor ddi-rwystr ag y byddo modd. yr Athrawon yn bresennol oedd 130, a nifer yr holl ysgolheigion 1400. Yr oedd gwr yn dwyn banner o flaen pob Tŷ y Cyffredin.-Dydd gwener, Medi 23, dygwyd Darlun Cyfraith y Diwygiad yu Scotland o flaen y ty, i'w |