waith rhyfeddol; "Pan edrych-ardderchog. Y mae gosodiad derchaf wyf ar y nefoedd gwaith dy fys- Crist i eistedd ar ddeheulaw Duw, edd; y floer a'r ser a ordeiniaist," yn arwyddo, y parch, y Psal. 8. 3. 2. Gweithrediad ei iad, yr anrhydedd, a'r agosrwydd allu; "Yna y swynwyr a ddy-mwyaf. wedasant wrth Pharaoh, bys Duw Wrth FRAICH yr Arglwydd y yw hyn," Exod. 8. 19. 3. Ei Ys-deallir, 1, Ei nerth a'i allu anpryd sanctaidd; os cydmarwn orchfygol; "Gan fawredd dy Mat. 12. 28, "Os ydwyf fi yn fraich y tawent fel carreg," Ex. bwrw allan gythraeliaid trwy 15. 16. Dywedir iddo waredu Yspryd Duw," à Luc 11.20, "Os Israel o'r Aipht â braich estynmyfi trwy fys Duw ydwyf yn edig, Deut, 26. 8. 2. Wrth fraich bwrw allan gythraeliaid," ac wrth yr Arglwydd yn Es. 53. 1, y megydmaru Ex. 31. 18, â 2 Cor. 3. ddylir, gallu ac awdurdod an3, lle y dywedir i'r Arglwydd feidrol yr Yspryd Glan, trwy yr roddi i Moses ddwy lech y dyst- efengyl, yr hon a elwir yn allu iolaeth wedi eu hysgrifenu â bys Duw, Rhuf. 1. 16; neu ynte yr Duw; hyny yw, medd Paul, "ag Arglwydd Iesu Grist, yr hwn a Yspryd y Duw byw." elwir yn allu Duw, 1 Cor. 1. 24. 3. Pan y dywedir i'r Arglwydd ddynoethi ei fraich, y deallir, ei fod yn egluro ei allu yn iachawdwriaeth pechaduriaid, Es. 52. 10. Wrth Law yr Arglwydd y deallir, 1. Gweithrediad ei allu dwyfol; "Llaw yr Arglwydd a wnaeth hyn," Iob 12. 9. 2. Ei gynorthwyon neillduol i'w bobl; "A llaw yr Arglwydd oedd gyd ag ef," Luc 1. 66. 3. Ei ddaioni a'i drugaredd ; " Bid i mi syrthio yn llaw yr Arglwydd; canys aml yw ei drugareddau ef," 2 Sam. 24. 14. 4. Haelioni rhagluniaethol Daw i'w greaduriaid; "Agori dy law a diwallir hwynt â daioni," Psal. 104. 28. 5. Gofal yr Arglwydd a'i gadwraeth diogel; "Ac nis gall neb eu dwyn hwyut allan o law fy Nhad i," Ioan 10. 29. 6. Ei ewyllys a'i fwriadau; "Pa bethau bynnag a ragluniodd dy law a'th gynghor di eu gwneuthur," Act. 4. 28. 7. Ei gosbedigaeth ar un; "Y mae llaw yr | Arglwydd arnat ti," Act. 13. 11. 8. Pan y dywedir fod ei law yn estynedig, y dangosir ei fod yn cyflawn fwriadu gweithredu mewn ffordd o farn nen drugaredd, Es. 5. 25. Exod. 14. 8. Pan y dywedir fod Duw yn derchafu Crist a'i ddeheulaw, Act. 4. 31. y deallir, ei dderchafu â rhagorol fawredd nerth ei gadernid ef, mewn dull dwyfol ac Wrth DRAED yr Arglwydd y deallir, 1. Fi fawredd a'i hollbresenoldeb ; "Y ddaear yw lleithig fy nhraed," Es. 66. 1. 2. Ei eglwys a elwir yn lle ei draed, Es. 60. 13. ac y mae ei saint yn ymlynu wrth ei draed, Deut. 33. 3. 3. Pan y dywedir ei fod yn gosod ei droed dehau ar y môr, a'i aswy ar y tir, Dat. 10. 2, y dangosir ei arglwyddiaeth ar bob peth, yn llywodraethu môr a thir, a'u holl breswylwŷr. CERYDD I'R TUCHANWYR. Barchedig Syr,-Nid wyf fi yn gallu deall fod yn un ystafell o'ch Trysorfa, nemawr o sothach yn cael eu cadw, megis ûs, soft, drain, mieri, ac ysgall, na dim llysiau gwenwynig, a nwyddau niweidiol; ond pethau addysgiad. ol, adeiladol, ysprydol, rhyfeddol, tragywyddol, hanesiol a buddiol. Er hyny y mae yn awr ac yn y man ryw gwyno a thuchan gan rai o'ch Gohebwyr yn erbyn meithder y Gohebiaethau sy'n ymddangos yn y Drysorfa. Dywed un o honynt fel hyn, "Y mae hanes y Cymdeithasfâu, er mor rhagorol, yn rhy faith o lawer!" Y mae yn rhaid i mi dystiolaethu nad wyf fi o'r un farn âg ef. Ni ddarllenais i erioed mewn llyfrau dynol ddim gwell; ac am hyny nis gallaf fi eu cyfrif hwynt yn rhy faith. A ddywed y newynog fod y ddysgl yn rhy fawr, pan fyddo hi yn llawn danteithion iach? Yn y cylla y mae 'r afiechyd, fel y mae lle i ofni. Ond os yw cylla yr oes hon yn blino ar feithder pethau da, fe allai y bydd cylla yr oes a ddel yn iachach: mae y pethau hyn i'w gadael i'n plant ar ein hol." Dymunaf ar y tuchanwyr hyn beidio digaloni dynion da, effro, a llafurus rhag anfon eu trysorau i lenwi y Cyhoeddiad misol buddiol hwn. Fe allai mai nid y rhai sydd yn ysgrifenn fwyaf sydd yn beio fwyaf. Dywedir fod y bobl yn cwyno eisiau fod y traethodau yn fyrach, ac eisiau ychwaneg o hanesion, a mwy o amrywiaeth. Peidiwn ni a dysgu y bobl i fod yn debyg i'r paganiaid, y dywedir am danynt, "nad oeddynt yn cymeryd hamdden i ddim arall, ond i ddywedyd, neu i glywed rhyw newydd," Act. xvii. 21. Yn wir y mae arnaf fi ofn fod yspryd darllen yn fychan iawn ymhlith fy nghyd-genedl y Cymry. Yn lle anfon cwynion y newyddianwyr hyn i'r Drysorfa, anwyl frodyr, annogwch yspryd darllen a dwysfyfyrdod yn eu plith. y Mae cwyno meithder pethau da, yn arwydd o'n hadfeiliad gyda chrefydd. Yn wir mae fy nghnawd yn dychrynu wrth weled tuchan parhaus hwn. Gwyliwn rhag bod yn debyg i Israel gynt; nid oedd dim yn y byd wrth eu bodd hwynt, "Yr awr hon,' meddynt, "y mae ein heneidiau ni yn gwywo, heb ddim ond y manna yn ein golwg," Num. xi. 5. 6. Felly nid oes na chyfieithiad, na Thraethod braidd wrth fodd y rhai hyn. Rhy faith, rhy faith, yw bron bob peth! A gwiliwch attoch os bydd i'w barhau yn ei ddiwedd ef! Attolwg ped ysgrifenai gwr mawr lythyr attoch trwy ryw un o'i wasanaeth-ddynion yn cynnwys hanes fod dwy filo bunnau i chwi i'w cael, a dweud pa bryd i'w cael, ac yn hysbysu yn faith iawn pa ffordd i'w cael, ac ymha le i'w cael, a thrwy ddwylaw pwy, a'r cyfan am ddim. Mae yn sicr genyf, pe bai y llythyr hwnw mor faith nas gallech ei ddarllen mewn diwrnod, na flinech yn ei ddarllen, ac na chwynech ei fod yn rhy faith. Pe rhoddai rhyw un i chwi faes o wenith, diau na chwynech ei fod yn rhy faith, neu yn rhy fawr. Pe byddai i gardotyn ddyf od at y drws, a gofyn am gardod, a phe rhoddid iddo dorth gyfan neu dafell o fara, ni chlywid byth mo'no yn cwyno fod y dorth yn rhy fawr na'r dafell yn rhy hir. Colli awydd am ddarllen a syched am wybodaeth yw yr achos o'r cwynfan hwn. Ó am adferiad o'r agwedd ddiawydd hon. DARLLENYDD. AR WEDDIO YN GYHOEDDUS. Mae gan lawer, os nid y rhan fwyaf, o'r rhai sy'n gweddio'n gyhoeddus ryw ddewis air neu ymadrodd, sy'n cael ei arferyd yn rhŷ fynych yn eu gweddiau, heb fod iddo nac ystyr na pherthynas â'r hyn a fyddont yn ei ddywedyd. Y mwyaf tramgwyddus o'r rhai'n yw crybwyll enw y Mawredd, ynghyd a dwy neu dair o'i briodoliaethau, megys gogoneddus, sanctaidd, cyfiawn, &c. a hyny mor fynych ac afreidiol, nes ydyw yn dangos diffyg parch i Dduw yn y neba'u harfero, ac yn berygl o genedlu diystyrwch bryd, lle byddo'r llais i'w glywed dros yr hëol a'r gymmydogaeth. Ar y llaw arall, nid yw y bai o lefaru yn rhŷ isel ddim mor fyn tuag atto yn y neb ́a'u gwrandawo. | Nid wyf yn dywedyd mai cymmeryd enw Duw yn ofer yw hyn, yn ol ystyr arferol yr ymadrodd; pa fodd bynag y mae yn ddrwg-ych; ond os na chlywir ni, ni arferiad a ddylid ei gochelyd. Fe fyddai waeth i ni dewi a sôn. Mae fyddai yn dda i'r rhai a arferont yn lleddfu yr ysbryd, ac yn blino'r ymadroddion afreidiol pe bai clyw, wrando yn hir ar lais rhŷ ganddynt gyfaill mor ffyddlon ag isel: ac os collir rhai geiriau neu a'u rhybuddiai o'r plegid, fel y ymadroddion, mae'r rhan arall yn gallent gydag ychydig ymochel- annealladwy ac annifyr. Os clyw iad ymgadw oddiwrthynt; ac nid y pellaf oddiwrth y llefarydd, fe oes braidd neb a ddaw i wybod glyw y lleill yn ddiam meu, (oddiam y cyfryw wallau y byddont yn gerth eu bod yn fyddarach). dueddol i'w harfer, heb i ryw un fynegi iddynt. Dylid sylwi hefyd ar dôn y llais. Mae gan rai dôn wrth weddio mor wahanol i dôn eu hymddyddan, fel braidd y gallai eu cyfeillion cynnefinaf eu hadnabod wrth eu Ilais.* Ac weith Mae hefyd lawer o bethau perthynol i'r llais a'r agwedd mewn gweddi y gallai dyn ym. ddiwygio oddiwrthynt gydag ychydig ymocheliad, a thrwy ym-iau y mae'r dôn yn cael ei newid gadw oddiwrth y cyfryw, gwneid unwaith neu ddwy yn ystod y cyfarfodydd gweddiau yn llawer weddi, fel oni bai bod ein llygaid mwy hyfryd nag y maent weith- yn ein hysbysu yn gywirach na'n iau. Y rhai hyn a grybwyllaf clustiau, gallem feddwl bod dau bob yn ddau, gan ddangos y neu dri wedi bod yn llefaru ar ol Hwybr cymmedrol rhwng y ddau eu gilydd. Mae'n resyn pan fyddgyfeiliornad. om yn hoffi yr hyn a fyddo'n cael ei lefaru, fod mor hawdd ein tramgwyddo gan afledneisrwydd y traddodwr; etto felly y mae yn fynych, ac odid nad felly y bydd tra byddo dynolryw yn y cyflwr llesg anmherffaith hwn. Ac y. mae yn fwy galarus na rhyfedd, clywed ami gristion syml yn gorfod cyfaddef weithiau, “Mae hwn a hwn yn ddyn da, ac y mae ei weddïau o ran en defnydd yn ysbrydol a synwyrol; ond y mae rhywbeth mor annymunol yn ei ddull, fel yr ydwyf bob amser yn anesmwyth wrth ei wrando." Mae arferyd llais rhŷ uchel yn fai, pan na byddo maintioli y llé, na rhifedi y gwrandaw-wŷr, yn gofyn hyny. Dyben llefaru ydyw clywed a phob llefaru uwch na hyny sydd yn niweidio y llef. arwr, ac yn syfrdanu y gwrandaw. ŵr. Nid ydwyf, yn gwadu na ddylid caniatâu i rai pobl lefaru yn uwch nag ereill, o herwydd cryfder eu cyfansoddiad, a gwresowgrwydd eu tymherau. Etto byddai dda i'r cyfryw ymattal hyd y gallont. Fe allid meddwl yn wir bod hyn yn arwydd o ddifrifwch mawr, a bod y galon mewn hwyl ragorol; etto nid yw yn fynych ddim ond tân dieithr. Fe allid meddwl bod hwn yn llefaru gydâ mwy o rymusder, etto fe ddichon bod cymmaint o bresennoldeb yr Arglwydd gydag un a lefaro mewn llais mwy cymmedrol; ac fe ddichon nad oes ond ychydig iawn o nerth yr Ys Ya wahanol i hyn, ac yn fwy tramgwyddus fyth, y mae gan rai ryw ddull o siarad â'r Arglwydd yn eu gweddi. Maent yn defnyddio eu llais arferol, mae'n wir; ond yn y dull mwyaf sathr *Mae Mr. Newton yn darlunio pethmeddwl ymron iddo fod drwy Gymru au mor debyg fel y maent, nes gellid yn ein dyddiau ni.—Crr. Ymofynwyd am ansawdd ac agwedd y rhan yma o'r gwaith ymhob Sir yn Ngwynedd. Cafwyd fod pob Sir wedi eu cyfanneddu, gan mwyaf, âg Ysgolion; bod eu nifer yn parhau i fod yn lliosog: eu llafur mewn dysgu darllen, a thrysori yr ysgrythyrau yn eu cof yn fawr; ac aml newydd da am ddyfodiad rhai i'r eglwysi yma ac accw, yr hyn a ddylai fod yn cymhell ein diolchgarwch gwresocaf i'r Arglwydd am ei ddaioni yn hyn, ac yn ein cymhell hefyd i'r llafur ffyddlonaf etto i barhau. Ac er hyn oll, cafwyd fod achos i alaru, i gwynfan, ac ymofidio, oblegid pethau o natur arall a nodwyd yno; sef, I. Esgeulusdra mawr o ddyfalwrando gweinidogaeth y gair gan ddeiliaid yr ysgolion. Cafwyd lle i farnu fod llawer o honynt etto heb eu dysgu i fod yn wrandawyr cysson yr efengyl. edig ag y medrant. Fe ellir newid ac amrywio y llais dynol mewn cynnifer o foddau, fel ag y mae yn hawdd ei gyfaddasu i holl wahanol deimladau ein meddwl, megys, llawenydd, tristwch, ofn, dymuniad, &c. Pe bai dyn yn dadleu am ei fywyd, neu dalu ei ddiolchgarwch i'w frenin am faddeuant, fe wnai synwyr cyffredin a moesgarwch ddysgu iddo ddull cyfaddas o ymddwyn; ac fe allai pwy bynag a'i clywai, heb ddeall ei iaith, wybod wrth swn ei eiriau mai nid gwneud cytundeb masnachol, nac adrodd chwedl y mae. Pa faint mwy pan fyddo yn llefaru wrth Frenin breninoedd, y dylai ystyr iaeth o'i ogoniant ef a'n diddymdrą ninnau, ynghyd a difrifwch ein neges ger ei fron, ddysgu i ni ymddwyn gydâ gwylder a pharch, a'n hattal rhag llefaru wrtho fel pe ba'i ein cydradd! Nid yw y rhyddid i ba un y galwyd ni drwy'r efengyl yn caniatâu y fath ffraethineb a hyfdra; yr hyn ni fyddai weddus ei arferyd tuag at gyd-abwydyn, wedi ei dderchafu uwchlaw i ni mewn bydol urddas. Byddai dda genyf pe ba'i i'r crybwylliadau hyn fod o fuddioldeb i'r rhai a ddymunent addoli Duw mewn Ysbryd a gwirionedd, ac a ewyllysient fod i beth bynag a dueddo i lwfreiddio ys-ion am y weinidogaeth, a'r gwein2. Dylid arfer pob ymddiddanbryd addoliad ynddynt hwy neu ereill, gael ei ochelyd. Peth anhawdd fyddai i ni ddywedyd wrth neb ein bod yn dymuno iddo newid rhyw beth yn ei ddull o weddïo. Ond ni fyddai yn achos o un tramgwydd rhesymol ofyn i gyfaill a fydd efe wedi darllen llythyr ar y mater hwn yn y llyfr a'r llyfr.. OMICRON. Wrth ystyried hyn, sylwyd, 1. Y dylai pob athraw fod yn wrandawr cysson ei hunan. Ni ddylid dyoddef neb yn athraw a fyddo yn ddifatter am wrando yr efengyl, canys ni all athraw esgeulus fagu diwydrwydd mewn ereill, yn y peth y byddo ef yn ddiog ei hunan. idogion, yn barchus, fel na ddar- gan yr athrawon am y weinidog- mannau gyfarfod pennodol at hyn gyda deiliaid ieuangaidd yr ysgolion, un noson o bob wythnos, ac y mae yn atteb dyben daionus iawn. Mae hyn yn magu awydd gwrando ynddynt, ac ymdrech i gofio wrth wrando. Ac yn wir y mae y rhai sydd yn llafurio fel hyn yn derbyn eu gwobr, yn y difyrwch a'r buddioldeb a fwynhant yn y cyfarfodydd ac nid yw eu llafur yn ofer. : 15dydd. Am 10 Daeth y llef arwyr ynghyd fel arferol. Yna sylwyd mai y weinidogaeth yw bywyd a phrydferthwch corph o grefyddwyr; a cholli y weinidogaeth fyddai colli ein harddwch a'n grym; gan hyny mae ym. geleddu y weinidogaeth yn angenrheidiol bob amser. Sylwyd ymhellach nad oes. genym sail i ddysgwyl llwyddo yn y gwaith, nac y gweithia Duw trwyddom heb anfoniad ganddo ef i'r gwaith. Mae gwybod yr anfoniad cyntaf, a phrofi anfoniad adnewyddol, yn beth y dylai meddyliau y gweinidog fod mewn gwasgfa ac ymdrech am dano yn barhaus. Mae y perygl yn fawr Feo obeithio y goreu ynghylch y peth yn y cychwyniad cyntaf, heb ystyriaeth ddwys a difrifol ynghylch hyny o hyd. 4. Fe allai fod tlodi yn lluddias llawer o blant i'r pregethau; y pen, neu y traed, neu y cefn, (neu fe allai bob un) yn llwm iawn; a bod cywilydd a gwylder yn gymmysg yn peri i aml un sefyll draw o'r pregethau. fyddai yn dda golygu rhyw drefn i symmud hyn, trwy geisio y dilledyn yma i un, ac arall i arall, (fel y gwnant yn wastadol mewn rhai manau) a thrwy hyny gyflawni cyfraith Crist, Rhuf. xiii. 10. a gwneuthur ewyllys Duw, Esay lviii. 6. 7. Iob xxxi. 19. a xxix. 12-16. Yr Un peth yn yr anfoniad ydyw, derbyn gweinidogaeth, Act. xx. 24. Mae hyn yn angenrheidiol yn barhaus yn y gwaith. oedd yn beth nodedig yn anfoniad y prophwyd Esaiah pen. vi. II. Mae genym lawer o des- laf, Profiad rhyfedd mewn pertynau galar heblaw hyny, ac sy thynas iddo ef ei hun, “Ġwr felly hefyd, gan bob dyn o gyd- halogedig o wefusau ydwyf fi, ac wybod dyner. Pan edrychom ar ymysg rhai felly yr wyf yn trigo: ysgafnder, caledwch, maswedd, Gwae fi,' &c. 2il. Mewn perac amryw lygredigaethau y gen-thynas i'w gymhwysiad i'r gwaith edl, mewn ffeiriau, marchnad- mawr. Golwg ar Dduw-maroedd, &c. rhaid addef fod gormod woryn oddiar yr allor at ei wefusoddeiliaid ein hysgolion ynddynt. | au. Ystwytho ei yspryd at y Mae hyn yn galw yn uchel arnom i ddeffroi, gwylio, llafurio, a gweddio; e parhau i lafurio gyda phob egni yn erbyn pob llygredigaeth, ac o blaid pob moesau a rhinweddau da: o ddiffyg parhad yn y llafur y mae llawer o bethau yn marw megis yn yr esgoreddfa. A chofiwn hyny ynghanol y ewbl, sef dysgwyl gan daer weddio o hyd am dywalltiad helaeth o'r Yspryd Glan, i ail gychwyn y gwaith yn ei holl ranau, a goddeithio yn orchfygol bob peth sydd ar ei ffordd. gwaith, nes ymroddi iddo, a gwaeddi am anfoniad adnewyddol atto. Peth mawr yw i ddyn gael y fath olwg ar Dduw a ddelo ag ef i lefain Sanct, Sanct, Sanct, Duw Hollalluog; a golwg arno ei hunan hefyd nes ei gael i waeddi, halogedig, gwae fi, &c. a'i ddarostwng yn y llwch ger bron Duw mewn hunan-ffieiddiad duwiol. Ac wedi cael yr anfoniad mae angen cymdeithas a phresennoldeb y Meistr mawr, a byw yn agos iawn atto, ymgynghori yn |