agos at neb balch; ond y mae yn ei ffieiddio, ac yn edrych arno o bell, (Salm cxxxviii. 6. Di. xvi. 5.) Y mae Duw yn sori wrth y rhai duwiolaf, pan ymgyfodo eu calon, ac yn cuddio ei wyneb oddiwrth ynt. Daeth digofaint ar Hezeciah oblegid i'w galon ddyrchafu, (2 Cron. xxxii. 25.) Y mae cenfigen, YR WYTHFED GORCHYMYN. Gof. Pa fodd y mae yr wythfed gorchymyn? Att. Na ladratta. cwynfan-Efe a'i cofa etto-ac a drugarha wrtho,” (Ier. xxxi. 18, 20.) O! grist'nogion, "na adewch ddistawrwydd iddo hyd oni osodo efe Ierusalem yn foliant ar y ddaear," (Esa. lxii. 7.) J. E. Y Fron, Awst 8, 1831. Ysgol Sabbothol Caergybi a'i changEgwyddoriad a adroddwyd gan neu ddigofaint at rai o'n cyd-henau, mewn cyfarfod cyhoeddus yn ddynion, brawd, neu gymmydog, yn peri i Dduw guddio ei wyneb. y dref hono. Nid oes cymdeithas â Duw i'w chael ond ar dir maddeuant; nid yw Duw yn maddeu i'r anfaddeugar, (Math. vi. 15.) felly ni all y digofus gael cymdeithas â Duw. Y mae yr hwn sydd yn casau ei frawd yn rhodio yn y tywyllwch, (1 Ioan ii. 11.) ac nid oes neb sydd yn rhodio felly yn cael cym. deithas â Duw, (1 Ioan i. 6.) Y mae llawer o bechodau ereill nad yw dynion yn sylwi nemawr arnynt, nac yn edrych yn waeth ar y dyn a fyddo byw ynddynt ; etto y maent yn annrhaethol gâs gan Dduw:-ac y mae efe yn cuddio ei wyneb oddiwrth ei bobl, pan y byddo y beiau hyn yn cael eu harbed ganddynt, gyhyd ag y y byddont heb edifarhau o'u plegyd. Tra y byddo yr eglwys yn ddi deimlad o bellhad ei Duw oddi wrthi, ac yn ddialar oblegid tristau ei Yspryd, a cholli ei gymdeithas, ac yn ddisyched am ei bre senoldeb a'i ymweliadau grasol, y mae perygl y pellhâ efe yn fwy, "hyd oni chydnabyddont eu bai, a cheisio ei wyneb." Och! a fydd i ni adael i Dduw bellhau oddi wrth ein hysprydoedd, a chilio o'n cymanfaoedd, heb alaru am dano, a llefain am iddo beidio a'n gadael, a thaer weddio am iddo neshau attom, ac ymweled drachefn a ni? O! bydded i'r eg. lwys gael ei deffro i daer weddio am iddo "fywhau ei waith," (Hab. iii. 2.) Clyw ocheneidiau ei bobl yn fuan-clyw "Ephraim yn G. I ba ddyben y rhoddodd Duw y fath orchymyn a hwn i ni? A. I ddangos ei ddaioni i ni, ac er ein cysur. G. Pa fodd yr ymddengys daioni Duw yngwyneb y gorchymyn hwn? A. 1. Trwy warafun i neb gymmeryd oddiarnom yr hyn a roddodd efe i ni, 1 Thes. iv. 6. 2. Trwy orchymyn i ereill beidio ein colledu, ond talu yr hyn fo ddyledus arnynt, Rhuf. xiii. 7.8. 3. Trwy addaw bendithio diwydrwydd mewn ffordd onest, Diar. x. 4. xii. 11. G. Pa fodd yr ymddengys gofal yr Arglwydd am ein cysur yngwyneb y gorchymyn hwn? wid A. Trwy ymorphwys ar addeiaeth y'n dysgir i fod yn foddlawn yr Arglwydd am ein cynnali'r hyn sy genym, 1 Pedr v. 7. G. Pa bechodau a waherddir yn yr wythfed gorchymyn ? A. 1. Pob lladrad ac anghyfiawnder, Lef. 19. 11. Deut. 25. 16. 2. Attal talu dyledion cyfreithlon, Lef. xix. 13. 3. Cydsynied â dynion anonest a lladronllyd, neu dderbyn y cyfryw a'u lladrad i'n tai, Diar. xxix. 24. 4. Gorthrymu cymmydog mewn masnach, Lef. xxv. 14. Ecs. xxii. 3 5. Gwange neu awyddfryd | modd dirgel, feddiannau a fwrir cybyddlyd y galon oddiar ba un ar lan y môr oddiwrth longy mae pob anonestrwydd yn ddrylliad, yn bechod? tarddu, Marc vii. 21. 22. 1 Tim. vi. 9. 10. G. Pa ddyledswyddau a erchir yn y gorchymyn hwn? A. Ein dyledswyddau tnag attom ein hunain a thuag at ein cymmydog. G. Pa ddyledswyddau a ofynir tuag attom ein hunain yngwyneb y'gorchymyn hwn? A. 1. Edrych yn ddyfal at yr hyn y rhoddodd yr Arglwydd ni yn oruchwylwyr arnynt, Luc xvi. 10-12. A. Ydyw yn ddiammeu yn radd greulonaf o ysbeilio, Obad. xii. 13 G. Pa fodd y profwch fod lladratta ar y fath amgylchiad yn greulondeb? A. Oherwydd dyben y lladrattawr, Ioan x. 10. y rhan gyntaf. G. Ar ba achlysuron y gellir yn gyfreithlon fyned at longddrylliad? A. Er achub bywyd, a diogelu eiddo, yn unig. G. A ydyw y rhai sy'n derbyn 2. Dilyn yn ddyfal ein galw-neu yn prynu eiddo a ddygir igaethau, Eph. iv. 28. Diar. oddiwrth long-ddrylliad yn droxxviii. 19. seddwyr yngwyneb y gorchymyn hwn? 3. Bod yn ofalus na byddo gwastraff nac afraid mewn dim sydd genym, Diar. xxiii. 26. a xxvii. 28. 4. Gweddio am ras i'n dysgu ni i ymwadu âg annuwioldeb, Tit. ii. 11. 12. G. Pa ddyledswydd au a ofynir tuag at ein cymmydog? A. 1. Adferu colled ein cymmydog, hyd y mae ynom, Deut. xxii. 1-3. 2. Ceisio llwyddiant ein cymmydog, hyd y mae ynom, Phil. ii. 4. 3. Iawni pob cam a wnaethom i ereill, Lef. vi. 2-4. 4. Dilyn ein galwedigaeth yn ddiwyd, modd y caffom fodd i gynnorthwyo yr anghenus, Eph. iv. 28. 5. Ymddwyn tuag at ereill fel y dymunem i ereill ymddwyn tuag atom ninnau, Mat. vii. 12. G. Ymha amgylchiad yr ym. ddengys tuedd anonest a thrachwantus yn fwyaf creulon? A. Yn nydd colled ein cymmydog, trwy dân, neu long-ddrylliad, neu unrhyw amgylchiad cyffelyb. G. A ydyw cymmeryd, mewn A. Ydynt, Ps. 1. 18. Hab. ii. 9. G. Onid ydyw llwyddiant mewn cyfoeth y mae dynion yn addaw iddynt eu hunain yn y llwybr anghyfreithlawn hwn, yn demtasiwn gref i ruthro i'r bai? A. Ydyw yn ddiammeu, ond pa beth a ddywed yr ysgrythyr ? Diar. i. 10. a xiii. 15. a xviii. 9. | G. Beth yw ein dyledswyddau tuag at bersonau ac eiddo a gaffer ar lan y môr, neu leoedd o'r fath ? A. 1. Ymddwyn yn dirion at y dynion, yn ol siampl Barbariaid Melita, Act. xxviii. 2-10. 2. Cyflwyno yr eiddo yn ofalus i'n gyfiawn berchenog, Lef. vi. 4. G. A ydyw sefyllfa dlawd ac isel unrhyw deulu yn rheswm digonol i gyfiawnhau cymmeryd neu brynu am bris isel eiddo a gaffer yn y modd hwn? A. Nac ydyw, ond mae ymestyn yn drachwantus, yn groes i orchymyn Duw, yn tynu melldith i'r teuluoedd, Diar. iii. 33. Zech. v. 3. 4.. G. Beth a ddywed yr ysgrythyr am y tuedd anonest trachwantus hwn? A. 1. Bod yr hwn a fyddo yn dra-chwantus i elw yn terfysgu ei dŷ, Diar. xv. 27. 2. Ei fod hefyd yn byrhau ei ddyddiau, Ier. xvii. 11. 3. Gwaherddir i bobl Dduw ymgymdeithasu â'r cyfryw, 1 Cor. v. 11. 4. Maent yn syrthio i brofedigaeth a magl, 1 Tim. vi. 9. 10. 5. Ni chant etifeddu teyrnas Dduw, 1 Cor. vi. 9. 10. G. Pa siamplau sydd yn yr ysgrythyr o anfoddlonrwydd Duw ar droseddwyr y gorchymyn hwn? A. 1. Achan am ei drachwant i'r llafn aur a labyddiwyd â meini, Ios. vii, 25. 2. Am drachwant i winllan Naboth daeth dinystr dychrynllyd ar Ahab, a'i wraig, a'u teulu, 1 Bren. xxi. 19. 3. A Iudas am fradychu Crist o drachwant am y deg ar hugain arian, a fu farw dan farn ofnadwy, Act. i. 18. G. Pa fodd ymhellach yr ymddengys drygioni yr yspryd trachwantus hwn? A. Mae yn groes i gariad yr hyn yw swm yr holl ddeddf, Gal. v. 14. G. Pa fodd y profwch fod yr hwn sydd yn euog o anonestrwydd yn gweithredu yn y gwrthwyneb i gyfraith cariad ? A. 1. Nid ydynt yn caru Duw nac yn ymddiried yn ei ffyddlondeb, Heb. xiii. 5. 6. 2. Nid ydynt yn caru eu cymmydogion, ond fel gwyr Sichem yn barod bob amser i'w hyspeilio, Barn. ix. 25. G. A ydyw y pechod hwn yn anfaddeuol? A. Nac ydyw, canys galwad yr efengyl yw, Gadawed y drygionus ei ffordd, &c. Esa, Iv. 7. G. A oes esiamplau yn yr ysgrythyrau i'r Arglwydd achub troseddwyr o'r gorchymyn hwn? A. Oes; yn 1. Zacheus y pen Publican, Luc xix. 18. 2. Y lleidr ar y groes, Luc xxiii. 40-43. 3. Rhai yn eglwys Corinth a fu yn euog o'r pechod hwn, ond er hyny a olchwyd, 1 Cor. vi. 11. 4. Onesimus, gwas Philemon a argyhoeddwyd wrth wrando ar Paul, ac a achubwyd, Phil. 10. 17. 18. R. JONES. Caergybi. Annogaeth a chalonogiad i Rieni, o un o bregethau y Parch. W. Jay. Gwr ieuange, sydd yn awr yn y weinidogaeth, oedd unig fab ei fam. Yr oedd hi yn fwy dibynol arno ef nag oedd efe arni hi, am fod ganddo feddiannau fel etifedd. Penderfynai efe fyned i le llygredig. Hi a wrthwynebodd hyny, ond yn ofer: hi ymbiliodd arno gyda dagrau a chofleidiadau, ond efe a ddywedodd, Mi af fi; ac ni allai hi wneuthur yn rhagor. Efe a aeth, a hithau yn dywedyd, fel yr oedd efe yn myned o'i gwydd, mi af fi o'r neilldu i wylo. Efe a aeth, a chydwybod a aeth gydag ef; a phan oedd efe yn y lle yn dysgwyl am ddechreuad y difyrwch, fe ddywedodd ynddo ei hun, Mae fy anwyl fam, fe allai, y munud hwn o'r neilldu yn wylo, ac yn gweddio drosof fi. Ei geiriau, "A ewch chwi," oedd yn swnio yn ei glustiau-ac ei ateb yntau, "Mi a af:" yn y fan efe ddywedodd, mi a af oddiyma: ac efe a gyfododd yn ddioed, ac a aeth ymaith, ac ni ddychwelodd i'r lle byth mwy. J. R. J. Bangor. HANESIAETH CENHADOL, &c. YR INDIA DDWYREINIOL. SURAT. Talfyriad o lythyr oddiwrth y Parch. Llyfr Hymnau yn Goojurataeg. Mae Mr. Salmon a minnau wedi argraffu a chyhoeddi Llyfr Hymnau newydd i'r trigolion, yn cynnwys 110 o Hymnau ar brif byngciau y grefydd gristionogol. Ymweliad a'r Ascetticiaid, Anwyl Frodyr,-Blwyddyn i heddyw O fewn y flwyddyn ddiweddaf hefyd y tiriais i a'm gwraig yn yr India yr mi a fum yn ymweled a'r Asceticiaid. ail waith, Dros hyny o amser cawsom Pobl ddiog, anwybodus iawn yw y rhai iechyd lled dda; ond nid cystal er pan hyn; ni fedrant ddarllen. Maent yn ydym yn Kaira. Mae'r lle hwn dros hynod o goelgrefyddol, ac eilunaddol30 militir oddiwrth y môr, ac felly, nid gar; a'r rhan fwyaf yn anfoesgar: a yw mor iach a Surat, lle y mae afon phan ddigier hwynt, y maent yn nodfawr yn rhedeg, a gwynt oddiar y môredig o ymddialgar.. Maent hefyd yn yn gyson ddwy waith bob pedair awr ar hugain. Yr ydym yma er y 30 dydd o Dachwedd. Yr ydym yn byw gyda Mr. Mills, Cyllidwr a Heddynad y dref hon a'i chyffiniau. Yr ydym yn bwriadu dychwelyd i Surat o ddeutu dechreu Mawrth. Ei lafur yn Kaira. PINANG, hunangyfiawn, a hunanol i'r gradd uwchaf. Lliaws o bobl segurllyd a dioglyd a ymgasglant ynghyd at eu gilydd i segura ac i adrodd newyddion i'w gilydd, ac i adgoffau beiau eu cymmydogion, ac i yfettach, mygu ffwgws, a ffraeo â'u gilydd. Dyma ffrwyth eilunaddoliaeth. Mae yn rhaid "i'r Yr wyf yn myned allan bob dydd Cenhadon a ddel at y gwaith o addymysg y bobl, ac yn cael aml gyfleus-ysgu y fath yma o bobl, ymwadu à dra i daenu yr ysgrythyrau a mân hwy eu hunain yn fawr iawn, cyn y Draethodau crefyddol, ac i bregethu yr gallant fod yn ffyddlawn tuag attynt: efengyl. Bwrir fod yn nhref Kairaie, rhaid eu bod wedi eu llenwi a char12,000 o drigolion, yn benaf Hindoo- iad ac a thosturi tuag attynt. aid. Yn un o'r prif heolydd, mae Mr. Mills wedi adeiladu Ysgoldy, yn yr hwn y mae ysgol yn cynnwys dros ddeg a thriugain o blant brodorol. Yr wyf fi yn pregethu yno dair gwaith bob wythnos. Weithiau, y mae y Darllenydd brodorol yn cyflawni y gwasanaeth yn fy lle. Yn nhŷ Mr. Mills, yr wyf yn cynnal addoliad bob nos am wyth o'r gloch, pryd y mae y cristionogion brodorol yn ymgynnull, ac ereill hefyd. Yr wyf hefyd yn cynnal addoliad yma bob sabboth y boreu am 10 o'r gloch, ac yn y prydnawn am 5 o'r gloch, pryd y mae cynnulleidfa go fawr yn ymgyfarfod yn nghyd. Parottoad at Draethodau Crefyddol. Mewn perthynas i'm llafur yn Surat y flwyddyn ddiweddaf, gallwn enwi fy mod, wedi fy fod i'r India, yn bwriadu pregethu cylch o bregethau ar y 5, y 6, a'r 7 bennod o Matthew. Felly, cyflawnais fy mwriad. Argreffir y pregethau hyn yn iaith yr India mewn dull o Draethodau i'w taenn ymhlith y trigolion, gan obeithio y byddant o fawr leshad iddynt. Ynghorph y flwyddyn myfi a gyfieithais amryw Draethodau o iaith Mahrattaeg i'r Gonjurataeg. Neu, Prince of Wales's Island. Dechreuwyd y Genhadaeth yn Pinang trwy gyfarwyddyd ac annogaeth y Dr. Milne yn y flwyddyn 1819. Yr oedd Dr. Milne wedi bod yno yn y fl. 1816 yn taenu yr Ysgrythyrau a Thraethodau ymysg y trefedigion Chineaidd. Yn y fl. 1819, yr oedd nifer y trigolion ynghylch 30.000, ond yn awr y maent yn 40,000 yn gynnwysedig yn benaf o Chineaid a Malayaid. Yn y flwyddyn 1824 adeiladwyd Capel yma, yn benaf trwy gasgliadau ymhlith y trigolion, ac ynddo y mae pregethu Saesoneg, Chinaeg, a Mal aeg Cynnygiwyd lawer gwaith am gael cynnulleidfa o Chineaid ynghyd, ond methwyd hyd yn hyn. Er yrhoil lafur a fu gan y Cenhadon yn yr ynys hon, ni allwyd cael allan nemawr ddim o argoelion amlwg o weithrediadau gras cadwedigol ar neb yno. Er hyn i gyd, nid oes achos llwfrhau yn y gwaith da o barhau i arfer moddion yn y lle pellenig hwn. Mae yno lawer o ieuengetid wedi dysgu egwyddorion y grefydd gristionogol, ac y mae lle i obeithio cyn hir y gwelir athrawon Chineaidd yn cael eu hanfon allan i ddysgu eu cyd-genedl yn mhethau datguddiedig Duw yn ei sanctaidd air. Mae y rhagfarn ag oedd fel bollt ansymmudol, yn awr yn dechreu llacio, a'r drws yn debyg o gael ei agor yn eang i hysbysu dirgelwch yr efengyl, ymhlith y trigolion paganaidd hyn, cyn hir. Fy Nghyfaill Hybarchus a Hoff-Yr wyf etto yn anfon i chwi ddyfyniad cyfieithiedig o lythyr a dderbyniwyd yn ddiweddar oddiwrth ein brawd y Parch. Josiah Hughes y Cenadwr. Gwn fod llawer o'i gyfeillion yn hiraethus am glywed ei fod wedi cyrhaedd pen ei daith, gobeithiwyf gan hyny y gwnewch le i hwn yn y rhifyn nesaf. Yr eiddoch, &c. MINIMUS. Liverpool. Singapore, Ionawr 10, 1831. nos yn ol, danfonais i chwi lythyr yn Anwyl Rieni.-Ynghylch tair wythhysbysu fy nyfodiad diogel i Malacca, ac hefyd am yr amgylchiadau a'm tueddasant i ddyfod yma. Bwriad nychweliad y tair byddin rhwysgfawr hyn o eiddo Satan, yn dybynu ar offerynoldeb dynol yn unig, byddai rhaid i'r Cenadwr roddi i fynu yr ymgais mewn anobaith, a'i galon a lesmeiriai wrth ddilyn ei orehwyl, ae ni allai ond galaru oblegyd llygredigaeth ei gydddynion. Ond llawenhawn wrth gofio nad trwy lu, ac nad trwy nerth y mae y llwyddiant, ond trwy Ysbryd Duw! y mae calonau plant dynion yn ei law ef; y mae ganddo lywodraeth benarglwyddiaethol ar bob dygwyddiadau, a gwasanaethant oll er cyflawniad ei fwriadau Ef; ïe, er holl ddyfeisiau satan a'i genadau i'w rhwystro. Y mae argoelion hyfrydol wedi ymddangos yn Malacca, wedi fy nyfodiad yno. Galw odd amryw o'r Malayaid o bentref cyfagos, o honynt eu hunain, ar y brawd Mr. Tomlin, gan daer erfyn am Destamentau, a chafodd bob achos i awodd yn ei fynwes, gan ddywedyd, gredu eu bod yn gywir. Un o honynt, wrth dderbyn Testament, a'i tar"Cymeraf ofal mawr o hono." _Ďywedai un arall "Rhaid bod gras Duw wyf aros yma ddeufis yn mhellach, ac wedi ei roddi yn eich calonau pan y yna trwy fendith yr Arglwydd, dys- lwyf na ddylwn fod yn rhy hyderus rhoddech y cyfryw lyfrau i ni." Teimgwyliwyf ddechreu ar fy llafur yn Malacca ymhlith y Malayaid a'r Por- ychwaith, yn fy nysgwyliadau, rhag i'r tuguese Hindooaidd, nifer pa rai yn amgylchiad hwn fel llawer ereill o naMalacca, a ystyrir ynghylch 3000, a'r tur mwy gobeithiol (mewn ymddangcwbl o honynt yn gaethion yn nghad-osiad o leiaf) fod yn debyg i'r boreu wynau ofergoelion pabaidd. Gellir gwmwl a'r niwl boreuol y rhai a wasgolygu y cylch llafur Cenadol yn Ma- garir yn dra buan. Ond diau yw, ei lacca fel un o'r rhai mwyaf pwysfawr bod yn ddyledswydd arnom werthfawryn yr holl fyd. Yr ydym yma i ymos-ogi pob ymddangosiad o'r fath, a'i ysod ar amddiffynfeydd cedyrn eilun- tyried yn sail calondid yn nghyflawniad addoliaeth, amddiffynedig gan rym ein llafur cenadol. Aconi ellir golygu dichellion Chineaidd; yma mae yn yr amgylchiad hwn fel atebiad i weddirhaid i ni ddynoethi hudoliaeth y gau au taerion fy nghyfeillion crefyddol yn brophwyd, trwy ddichell a chreulon- Liverpool a Chymru, y rhai sydd wedi der yr hwn yr attelir cyfran mor fawr dangos cymaint o awydd am fy llwyddo'r hil ddynol rhag chwilio i mewn i iant fel Cenadwr dros Grist. Byddwch wirionedd Cristionogrwydd; ac yma cygystal a hysbysu iddynt, pa mor hefyd y mae yn rhaid i ni ymosod ar ddiolchgar y teimlwyf am eu caredigdeyrnas y Bwystfil, yr hwn am gyrwydd, a'm bod yn taer ddeisyfu par maint o oesoedd, sydd wedi honi awad o'u gweddiau yn fy achos. durdod annherfynol ar gydwybodau dynion. Pe byddai y llwyddiant yn • Drwg genyf ddyweyd na ddaeth y llythyr at ba un y cyfeirir uchod i law etto, er fod un a ysgrifwyd yn mawrth wedi ei dderbyn; nis gwyddom gan hyny pa amser y cyrhaeddodd ef Ma lacca. Oddiwrth lythyr a ysgrifenodd ef at ei gyfaill y Parch. J. Elias, deallwn mai ei brif ddyben yn myned i Singapore, ydoedd addysgu yr iaith Malayaidd, o dan y cenadwr Mr. Thomson, yr hwn a gyfrifir yn benaf ysgolaig yn yr iaith hono. HYSBYSIADAU CREFYDDÓL. |