osion personol, a'u llafur yn y Y penderfyniadau yn y Gymdeithasfa oeddynt, yn laf, y Cyf 1. Dechreuwyd trwy weddi, gan y brawd John Jones, Tref Madoc. 2. Ymofynwyd am y Brodyr oedd i'w neillduo, gan J. Roberts, Llangwm. 3. Dygwyd hwynt ymlaen gan un o'r Henuriaid, a benodwyd gan y cyfeisteddiad. 4. Dywedwyd am natur Eglwys a'i Gweinidogion, gan Michael Roberts. 5. Darllenwyd y rhanau o'r gair sanctaidd, gan Evan Rees, Llanrhystyd, a gweddiodd ar yr achlysur. Y Gymdeithasfa Chwarterol nesaf i fod yn Pwllheli, Medi 14, 15, a 16.-Cyfeisteddwyr yr Ysgolion am 3 ar gloch y 14; y siroedd am 8 y 15ed, &c. Cymdeithasau ereill-Machynlleth, Awst 4 a 5.-Tywyn Meirionydd, Medi 8 a 9.-Dolgellau, Hydref 5 a 6. Bwriedir i'r Cyfarfod am 2 y 5ed o Hydref yn Dolgellau fod i Athrawon ac Athrawesau yr Ysgolion Sabbothol, fel yn Llanrwst. (Coffaer am docynau.) Cyfarfodydd y Deheudir fel y nodwyd o'r blaen. 2. Y Misoedd i anfon un i Liverpool:-Gorphenaf, Trefaldwyn; Awst, Môn; Medi, Flint; Hydref, Meirionydd; Tachwedd, Arfon; Rhagfyr, Dinbych. 3. Dydd i'w gadw yn goffadwriaeth o ddaioni yr Arglwydd, yn sefydliad a llwyddiant yr Ysgol6. Gofynwyd yr holiadau gan ion Sabbothol; sef Hydref 14eg. Richard Lloyd, Beaumaris. Fod yr olwg sydd arnynt, a'r da7. Gofynwyd arwydd o Gym-ioni a wnaethpwyd ynddynt, yn eradwyaeth y Corph o'r Brodyr, galw am ein diolchgarwch gwlesgan y Parch Simon Lloyd, Bala, ocaf; a bod genym, ar lawer gǝlyr hyn a roddwyd yn hollol, trwy ygiad, achosion i arfer y dymungodiad dwylaw. iadan taeraf am lwyddiant i barhau fwy fwy. Trefnwyd i Gymru oll gadw y Dydd hwn, ond fod rhyddid i'n Trefydd Seisnig gyduno ar Saeson yn ei dydd hwy, sef y 14eg o Medi. 8. Rhoddwyd y cyngor (charge) gan John Elias. 9. Dibenwyd trwy weddi, gan Evan Evans, Aber-y-ffrwd. Yr oedd difrifwch a sirioldeb ynghyd i'w weled yn amlwg, a sail i fod yn hyderus, ynghylch boddlonrwydd y Pen Bugail mawr i yr hyn a wnaethpwyd. 2 ar gloch, cyfarfu y Brodyr ynghyd drachefn, a threfnwyd pethau amgylchiadol y Corph. Am 8 ar gloch yr 17eg, cyfarfu y Llefarwyr a'r Blaenoriaid yn nghyd drachefn. Y mater fu dan sylw ydoedd, parhad yr un yn Llanidloes; sef, am lywodraeth Duw ar y Byd-y rhai a anfonir i chwi etto. 4. Cadarnhad i'r hyn a argaphwyd yn hanes Cymdeithasfa Llanidloes,-Yn rhy fyr y mis hwnw mewn perthynasi Elections, ac achosion Gwladol.-" Nad ydym, fel Corph o Grefyddwyr yn dewis ymyraeth mewn un modd â phethau Gwladol; ond annog pob dystawrwydd, a llonyddwch. A phryd y byddo amgylchiadau yn galw ar rhai y perthyn iddynt roddi plaid-air yn newisiad Seneddwyr, ar fod iddynt ei roi yn ol gwir ryddid eu cydwybodau; ac ymgadw yn hollol rhag derbyn un math o wobrau ; rhoi ei lleisiau mewn agwedd deilwng i grist'nogion, gan wylio ar ei holl ymddygiadau; sef eu bod yn addas i . efengyl Crist, a sancteiddrwydd yr Enw mawr sydd arnynt-fel dilynwyr Mab Duw. 5. Achos y Tlodion yn yr Iwerddon-eu bod yn y parthau hyny, sef Mayo, &c. yn dioddef gwasgfaeon a newyn llawer wedi trengu o eisiau lluniaeth, a miloedd lawer yn debyg o farw yn fuan eto oni ddiwellir hwy trwy olud tosturi ei cydgreaduriaid yn Nghymru a Lloegr. Nad terfysgwyr yr Iwerddon ydynt, ond eu bod yn marw o eisiau, heb godi dim terfysgoedd, ac nid yw y farn sydd arnynt hwy ond un a haeddasom ni y Cymry-yr hyn a ddylai gyffroi ein tosturi ninau tu ag atynt. Anogwyd pob man a allai, wneyd casgliad yn ddioed iddynt; a chasglwyd yn y Bala, ddydd Iau, £40 iddynt. A bod drws agored i bwy bynag a ewyllysio, anfon rhodd iddynt yn ei I enw ei hun, Am 5, prydnawn Mercher, pregethodd Wm. Prydderch, Caio, ar Dat. 14. 13, a Michael Roberts ar Esa. 14. 32. Am 6 dydd Iau, pregethodd W. Williams, Talgarth, ar Gal. 6, 14. ac Evan Evans, Aber, ar Mat. 5. 3. Am 10, pregethodd John Hughes, Wrexham, ar 1 Sam. 2. 13. a John Elias ar Esa. 4. 4 a 5. Am 2, pregethodd Wm. Morris, Llanelli, ar Heb. 3. 13, a Henry Rees ar 1 Ioan 5. 15. Am 6, pregethodd John Jones, sir Gaerfyrddin, ar Deut. 33. 26. a Daniel Jones, Carneddi, ar Iago 4. 14. Dydd Gwener, am 6, pregethodd Job Thomas, Trefeca, ar 1 Pedr 4. 18. a John Hughes, Bont, ar Mat. 16. 18. Pob Cariad, undeb, rhwyddineb, a chymorth-lluaws o wrandawyr-tywydd yn fanteisiol, a gawsom y flwyddyn hon hefyd; ac arwyddion diamau o ffafr Duw. J. FOULKS. Cymdeithasfa Bangor, Sir Gaer ynarfon, Mehefin 1 a 2. Yn y cyfarfodydd neillduol, ymddiddanwyd â brodyr y lle, am helyntoedd, a'u profiadau ys 6. Parhad y Cyfarfod Gwedd-ei iau nos Lun-Onid yw y Pla yn prydol. Rwssia-rhyfel yn Poland-new- Nos Fercher, pregethodd John yn yn yr Iwerddon-terfysg hyd Davies, Nantglyn, ar Salm 136. yn oed yn Nghymru-sychder yr 23. a Rd. Jones, Wern, ar Rhuf. amser a aeth heibio-gwlaw tir-3. 25. ion y dyddiau diweddaf byndaioni i ni yn wyneb yr annheilyngdod mwyaf, yn galw arnom fel gwlad, i barhau mewn gweddi, gan wylied ynddi mewn diolchgar wch, Col. 4. 2. 1 Tim. 2. 1. 2. 7. Derbyniwyd 3 Brawd Ieuainc o Sir Feirionydd, i undeb y gymdeithasfa, yn llawn foddhâol. Y moddion cyhoeddus oeddynt fel y canlyn: Nos Fawrth, pregethodd Evan Griffith, Meifod, ar Esa, 662. a John Jones, Tre Madoc, ar Heb. 10. 19-22. Iau, am 6, pregethodd John Foulks ar Rhuf. 13. 11. Am 10, ar y Maes, pregethodd T. Jones, Llanwnog, ar Diar. 3. 17. a Rd. Jones, Wern, ar Rhuf. 3. 25. Am 2, pregethodd W. Williams, Bryn Du, ar Iude 14 a 15. a Rt. Roberts, Tan-y-clawdd, ar Ioan 4. 24. J. F. **44 Mr. Cyhoeddwr,-Hiliogaeth pwy ydyw y dynion da y rhoddir hanes am danynt, sef hanes eu bywyd a'u marwolaeth, gan ryw rai yn y dyddiau hyn! Mae yr Mr. Cyhoeddwr,-Mae yn llawen iawn genyf fi a llawer o'm brodyr weled cynnifer o bregethwyr ieuaingc yn codi, pan y mae a'r gwaith wedi huno yn yr Iesu. Er hyny nid ydym heb ofni fod yspryd y weinidogaeth wedi colli ymdrech gan lawer o bobl ieuainge am bregeth hardd i ryngu bodd dynion cnawdol, nag am Adda cyntaf wedi cwympo i gyf lwr pechadurus a thruenus, chwi a wyddoch. Ac ar ol ei gwymp dywedir iddo genhedlu mab ar ei lun a'i ddelw ei hun. Nis gwn illiaws o'r rhai a fu yn enwog gyd yn iawn delw pwy sydd ar y rhai y ceir eu hanes yn y dyddiau hyn. Os impiwyd hwy yn yr ail ddyn, yr Arglwydd o'r nef, y maei raddau o'n plith; a bod mwy o efe yn ysbryd yn bywhan. Pa fodd ynte na bai mwy o ddweud eglur am eu bywhad ganddo; canys os hiliogaeth yr Adda cyn-ryngu bodd Duw a'r saint, ac achtaf ydynt, yna yr oeddynt, ar y ub pechaduriaid. Mae amrywiol goren, wrth naturiaeth, yn blant bethau yn peri i mi a fy mrodyr i digofaint megis ereill, Ac os cre- ofni hyn; a chan nas goddefant wyd hwynt yn Nghrist Iesu ii ddywedyd wrthynt yn bersonweithredoedd da, ni bu hyny heb ol, heb chwerwi a digio yn fawr, ddangos iddynt lwgr eu natur, dymunwn gael lle yn y Drysorfa a'u trueni fel deiliaid y cyfammod i adrodd rhai o'r pethau sydd yn cyntaf. Os hyfforddiwyd rhai o ein poeni yn fawr mewn amryw honynt ymhen eu ffordd pan oedd- o'n brodyr ieuangc, i'r dyben o ynt yn blant, ac i'r Arglwydd ddysgwyl am ddiwygiad. mawr yn ei drugaredd a'i ras fendithio hyny iddynt, paham na byddai i'r bobl sydd yn rhoi eu hanes roddi y clod i ffynnon fawr pob gras a bendith, yn hytrach nag fel pe baent yn priodoli pob rhinwedd i'r rhai y rhoddent eu hanes? Mae yn sicr fod yr Hollalluog yn perffeithio moliant o enau plant, ac ni a gawn hanes am amryw o'r cyfryw, pa fodd y goleuwyd hwy i weled eu trueni wrth natur, ac hefyd i weled tegwch Iesu Grist, eu hangen am dano yn Iachawdwr: a pha fodd y nerthwyd en meddyliau tyner i ymddiried ynddo, i fyw iddo, ac i hiraethu am fyned atto. 1. Eu hymddyddanion ysgafn am y gwaith mawr o bregethu. 2. Eu hagwedd ysgafn a gwag yn y tai, ac ar eu taith, cyn ac ar ol llefaru. Meddylid yn y Pulpit fod gwasgfa arnynt am achub y bobl; ond wedi dyfod oddiyno, y maent yn hollol wahanol. 3. Ar eu amharch ar rai sydd hynach na hwynt yn y gwaith. 4. Yn eu difatterwch am wrando ereill, a'u diofalwch am waith yr Arglwydd yn ei holl ranau. 5. Yn eu anmharodrwydd i dderbyn cynghor gan eu brodyr. 6. Yn eu harferiad o boeni eu brodyr a meithder wrth bregethu. 7. Yn eu parodrwydd i roi eu Dywedodd un eneth wrth y galwedigaeth heibio heb i'r eglwys diweddar Mr. Whitfield, fod arni alw arnynt i hyny. Maent yn gadhi eisiau mawr gael iddi fyned i'r ael eu galwedigaethau yn rhy fuan nefoedd. Pa beth a wnei di yn y o lawer, a dyfod i bwyso ar yr egnefoedd medd efe. Gweled Iesu lwysi, ac yn tlodi hunain dros eu Grist, a bod gydag ef ; eb hithau, hoes. Er fod gan y Trefnyddion Wel, medd efe, Beth pe bai Iesu drefn rheolaidd i bawb i roddi eu Grist heb fod yn y nefoedd wedi cyhoeddiadau fel y bo yr eglwysi i ti fyned yno Wele, eb hi, Os yn galw; etto mae rhai o'r rhai na fydd Iesu Grist yno, mi a ben-ieuengaf yn torri dros ben pob derfynaf nad y nefoedd fydd hi. trefn, a thrwy hyny yn poeni yr G. SOLOMON. eglwysi yn fawr. HENURIAD. eu At Athrawon yr Ysgol Sabbothol. | tlawd, yr hwn a glwyfwyd yn Anwyl Gyd-weithwyr, Os gwelwch fod yn dda ystyried y Gofynion canlynol, a rhoddi atteb cydwybodol ger bron Duw iddynt, cyfrifaf finnau yn fraint gael eu gofyn i chwi. 1. A oes swyddogion ymhob Ysgol yn eich plith, sef Arolygwr, Ysgrifenydd, a Chofiadur? 2. A oes ymdrech yn eich plith i fagu parch yn holl ddeiliaid Ysgol sabbothol i weinidogaeth yr efengyl, ac a ydych chwi yn ei defnyddio fel prif foddion dwyfol i achub dynion? yr 3. A ydych chwi yn ymdrechu yn egniol yn erbyn llygredigaethau yr oes? 4. A ydych chwi yn ymdrechu i ddysgu egwyddorion crefydd i'r holl ysgol, ac yn eu dwyn ymlaen mewn gwybodaeth o'r Ysgrythyrau sanctaidd ? farwol yn mrwydr Waterlŵ. Un o'i gydfilwyr a'i cariodd ymaith, ac a'i dododd i orwedd dan gysgod coeden. Cyn iddo ei adael, y milwr trengedig a ddymunodd arno agor ei goden (knapsack) a thynnu allan ei Feibl llogell, a darllen ychydig gyfran o hono iddo cyn ei farw. Pan ofynwyd iddo, pa beth a ddarllenid, dymunodd arno ddarllen Ioan 14. 27. "Yr wyf yn gadael i chwi dangnefedd; fy nhangnefedd yr ydwyf yn ei roddi i chwi: nid fel y mae y byd yn rhoddi yr wyf fi yn rhoddi i chwi. Na thralloder eich calon ac nac ofned." "Yn awr," meddai efe, " yr wyf yn marw yn ddedwydd. Yr wyf yn meddiannu tangnefedd Duw yr hwn sydd uwchlaw pob deall." Ychydig ar ol hyn, yr oedd un o'r Officers yn myned heibio iddo, ac wrth ei weled fel wedi ei lwyr dreulio, gofynodd iddo pa fodd yr oedd. Attebodd, 5. A ydych chwi yn craffu yn fanwl, a oes dim gwaith cadwedigol yr Yspryd Glan ar eneidiau neb o'r rhai sydd dan eich gofal?" Yr wyf yn marw yn ddedwydd, Ac a ydych yn rhoddi ymgeledd priodol i'r cyfryw? 6. A oes ymdrech ynoch i gadw yr Ysgol mewn agwedd addoliad i Dduw ? 7. A oes gofal arnoch, wrth dderbyn athrawon i'w swyddau ? A ydych yn eu holi mewn cyfarfod athrawon am eu cred, ac am eu profiad? Ac a ydych yn ym. ofyn am fod eu hymarweddiad yn addas i'r gwaith; ynghyd a gofyn cyd-synied yr holl athrawon am gael gosod y cyfryw yn eu swydd? 8. A oes cyfarfodydd Athrawon yn cael eu cynnal yn gysson, a'u treulio yn benaf gyda phethau ysprydol y gwaith? CYFAILL I'R YSGOL SABBOTHOL. IFANESYNAU ADDYSGIADOL. Effeithiau cysurol gwirionedd- au y oherwydd yr wyf yn mwynhau tangnefedd Duw yr hwn sydd uwchlaw pob deall;" ac yna efe a drengodd. Yr Officer a'i gadawodd, ac a aeth i'r frwydr, lle yn fuan y cafodd yntau glwyf marwol. Pan yr oedd wedi ei amgylchu gan ei gydswyddogion, efe a lefodd, yn llawn ing a braw, "O! myfi a roddwn ddeng mil o fydoedd, pe baent gennyf, am feddiannu y tangnefedd hwnw oedd yn lloni calon milwr trengedig a welais yn gorwedd o dan goeden; oblegyd efe a dystiodd ei fod yn mwynhau tangnefedd Duw yr hwn sydd uwchlaw pob deall! Ni wn i ddim am y tangnefedd hwn! Yr wyf yn marw yn druenus! o herwydd fy mod yn marw mewn anobaith "O mor dda yw gair yn ei amser." Mr. Thomas Watts oedd wein a amlygwyd yn mhrofiad milwr | idog yr Efengyl yn Birmingham, tlawd achwyn; ond efe a gadw odd y garreg, gan addaw iddo ei hun y byddai iddo gael cyfleusdra i'w thaflu yn ol. Ryw amser wedi hyn, clywodd fod y gweinidog wedi ei ddiswyddo, ei ddifreinio, a'i wneud yn agored i anmharch y werinos. Wrth glywed hyn, y gwr tlawd a redodd Yi gyrchu ei garreg; ond, ar ol munud o ystyriaeth, efe a'i taflodd hi i fydew. "Yr wyf yn gweled yn awr,'' meddai efe," ddylwn geisio ymddial pan fyddo fy ngelyn yn alluog, oblegyd byddai yn annoeth; na phan y mae wedi ei amgylchu mewn adfyd, oblegyd byddai hyny yn anwych a chreulon. yn swydd Norfolk. Yn yr erledigaeth yn amser Siarl II, efe a ddygwyd o Birmingham i Norwich, mewn math o oruchafiaeth greulon; ei draed oeddynt wedi eu rhwymo o dan dor y ceffyl. Fel yr oedd yn cael ei ddwyn i'r castell, edrychodd gwraig arno mewn gwawd, "Pa le y mae eich Duw yn awr, Watts ?" gwr duwiol a attebodd yn ddiattreg, "Edrychwch i Micah 7. 10. a chwi a gewch hyd iddo." Y geiriau ydynt, "A'm gelynes a gaiff weled, a chywilydd a'i gorchuddia hi, yr hon a ddywedodd wrthyf, Mae yr Arglwydd dy Dduw fy llygaid a'i gwelant hi; bellach y bydd hi yn sathrfa megis tom yr heolydd." drodd at y geiriau, ac a darawyd y fath oddiwrthynt, fel y daeth yn gyfeilles dirion iddo drwy ystod ei faith garchariad. Pan fyddo ffyrdd gwr yn rhyngu bodd yr Arglwydd, efe a bair i'w elynion fod mewn heddwch ag ef. Ymostyngiad i ewyllys Duw. Hi a Gwr bonheddig, yn ymweled a nawddle y mudain a'r byddariaid yn Llundain, er mwyn gweled effeithiau daionus yr addysgiadau a gyfrennir yno, a ddewisodd un bachgennyn bychan o blith y lleill; ac yn mhlith gofyniadau ereill, efe a ysgrifennodd y gofyniad canlynol, "Pa beth yw y rheswm eich bod chwi yn fud a byddar, tra yr ydwyf fi yn medru siarad a chlywed ?" Y bachgenyn a gymmerodd ddarn o galchbridd, (chalk) ac o dan y gofyniad, a ysgrifenodd, "I, O Ië, Dad; canys felly y rhyngodd bodd i ti." Attebiad rhagorol! teilwng o'i ysgrifenu mewn llythyrenau dur. Anmhriodoldeb Ymddial. Prif weinidog Brenin dwyreiniol a daflodd garreg at ddyn tlawd, yr hwn a ofynodd am elusen ganddo. Ni feddiai y na Dadleuwr o yspryd iawn. Dywedir am un o'r Diwygwyr, ar ol iddo ymddwyn mewn dadl gyhoeddus er mawr anrhydedd it achos ei Feistr, i gyfaill iddo ddymuno gweled y nodau, pa rai y sylwyd arno yn eu hysgrifenu, gan dybied iddo ddodi i lawr resymmau ei wrthwynebwyr, a sylwedd ei attebiad ei hun. Ond mawr ei syndod wrth weled nad oedd y cofnodau ddim ond yr erfyniadau saethweddiol hyn; "Mwy o oleuni, Arglwydd-mwy o oleuni, mwy o oleuni!" Nid rhyfedd fod anadliadau fel hyn yn llwyddo. Od oes ar neb eisiau doethineb, gofyned gan Dduw -a hi a roddir iddo ef. Gwell achwyniaeth na gweniaeth. Yr enwog Dr. Frank o Halle, yn Saxony, a dderbyniodd ddau lythyr unwaith pan yr oedd yn eistedd wrth giniaw. Y llythyr adgasaf yn ei erbyn, a mewn cyntaf ydoedd lawn o'r cableddau iaith hollol anweddaidd; ond ar ol ei ddarllen, y Dr, yn lle bod yn llidiog o'i herwydd, a ymddangosai yn annghyffredin o siriol; ac yn ddioed a weddiodd dros ei wrthwynebydd truan tywyll, ar i'r Arglwydd lewyrchu i'w |