66 DEFNYDD PREGETH. Canys efe a gofiai mai cnawd oeddynt, a gwynt yn myned ac heb ddychwelyd." Psalm lxxvii. 39. Llefarydd y geiriau yw Asaph y Gweledydd. Achos eu llafariad oedd, mawr arbediad y genedl er eu holl wrthryfelgarwch yn erbyn Duw. I. Cydmariaeth cyntaf yw "cnawd." 1. Mae dyn o ddefnydd gwael. O'r pridd y gwnaed dyn, "pridd wyt ti." &c. Gen. iii. 19. Cnawd ac esgyrn ydyw, nid haiarn a phres. Cnawd a falurir hefyd yn fuan ydyw. Iob iv. 19. Ni ddylai neb ymffrostio gan ein bod yn rhai mor wael. 2. Ni ddeil ei daraw yn drwm. Ni ddeil hyny gan ddyn, pa faint llai gan Dduw. Mae profedigaethau yn ei wanhau. Mae cystuddiau yn ei wanhau. 3. Cnawd llygredig yw. Nid yw heddyw fel y creodd Duw ef. Yn llygredig yn ei natur, a'i gyfansoddiad, Psal. li. 5. Yn llygredig fwy fwy hyd ei fedd. Mae cyflawni chwantau cnawdol yn ei lygru yn fwy, Esa. i. 4. "Had y rhai drygionus, a meibion yn llygru." II. Yr ail gydmariaeth yw gwynt. 1. Yn myned heibio yn gyflym, felly dyn. Mae ei amser yn fyr. Yntau yn teithio taith amser yn gyflym iawn. Mae cystuddiau a rhyfeloedd yn ei gyflymu. A'u traed a redant i ddrygioni, Diar. i. 16. Hynod fel yr effeithiodd pechod ar y dyn, ncs peri iddo redeg tu a'i ddinystr. 2. Yn darfod yn fuan, felly dyn. Nid yw'r hwyaf ei oes yn aros yn hir, Psal. xc. 10. Rhai yn ymddangos yn unig, wedi hyny yn diflanu. Mae rhwysg, cyfoeth, a llawenydd llawer yn darfod, felly, tystiodd Dafydd hyny, 'Gwelais yr annuwiol yn gadarn,' Ps. xxxvii. 35. 36. 3. Yn myned, ac heb ddychwelyd, felly dyn. Mae lle yn bod pan â dyn yno, na ddychwel byth yn ol. Dywed Iob pan ddel ychydig flynyddoedd, &c. pen. xvi, 32. Mae pawb yn myned i'r byd arall yn ddiwahan, ac heb ddychwelyd byth. Dywed Iob hefyd, myned ohonof lle ni ddychwelwyf, pen. x. 21. cyn III. Tosturi yr Arglwydd. "Efe a gofiai." 1. Er mwyn amlygu ei drugareddau. Duw trugarog yw yr Arglwydd, Ecs. xxxiv. 6. Mae yn gweinyddu trugaredd yn yr amser rheitiaf. Os bydd i Dduw gofio dyn, pair hyny iddo fod yn ddedwydd. Pechod o angharedigrwydd mawr yw i ni ei anghofio ef. 2. Er mwyn eu harbed hwythau. Duw yw yr hwn a all arbed pechaduriaid. Gwnaeth hyny i'r genedl yn yr anialwen: gwna hyny i lawer yn ein dyddiau Fy nghyfaill gwiwlan a hybarch,yr hyn a ganlyn sydd fath o draethawd wedi ei ddyannerchu attoch,gan wyboù fod genych lawer o'r hyn a ddarlunir; a mhod innau mewn mawr isiwed* o'r mâd hyfrydol hwn. Mewn brys cymmerwch eich ysgrifell mewn llaw, ac annerchwch fi, trwy gyfrwng y Drysorfa, â rhai o'r llysieuog beraroglau tyfadwy eich gardd. R. W. D. RHINWEDD. ac hefyd i bob gweithred or chestawl a breiniawl, a phob pryd glan, a phob tymher hyfrydlon: merchaid rhinwedd ydyw y morwynion hyn oll. Daioni i'r duwiol ydyw gwaith rhinwedd i gyd; pob gwelltyn, pryfyn, bwystfil, aderyn, a phob anifel yn y môr, ar y ddaear, ac yn yr awyr, yn eu swydd ac yn eu lle, i wasanaethu y saint. Ymhellach, dyrchafwn ein drychfeddyliau uwchlaw y ddaear lysieuog, a'r holl luawl serenog. Rhinwedd a welwn yn y cynghor Cangen ydyw rhinwedd a dy-boreuol, yn dodi ei llaw wrth y fodd oddiar bren y bywyd, yr drefn fawr, i'r meichiau odiaethhwn sydd yn dwyn deuddeg rhyw ol gael ei roddi dan oruchwylffrwyth. Mae hon o ran ei natur iaeth ddrainiog ymlaen ei loes yn hyfryd, yn hoywfron, daionus, farwol, wedi hyny ei roddi yn ana phereiddlon; urdd a rhwysg nedd erwin y bedd; ond rhinwedd ydyw i'r holl ddaear, a golud a ddaeth a buddugoliaeth i'r Iesu mwyaf uchafion y nef. Rhoddes da; caerau y bedd yn cael ei hysgy pen Llywydd mawr holl eigionau y ddaear, a holl uchel- wyd a'r maen yn treiglo draw, er eigionau y ddaear, a holl uchel- bod y milwyr arfog o'i amgylch, fâau y nef, ynghyd a phob peth angau ac allwedd y bedd yn ei o fychan hyd fawr, i feddiant law, yn talgryf gadw y porth. y gras ufuddwawr yma. Mae Ond rhinwedd mewn modd gwarrhinwedd gwreiddiol a rhinwedd edol, heb un trais, a ddihatrodd y ta.udiol; breiniawl iawn ydyw y bedd, a'r Iesu bendigaid, a ddaeth gwreiddiol, a hyfrydawl dros ben allan. Dyma gyfiawnder gwiwydyw y rhaniad turddedig o honi, ner yn ymlenwi o orfoledd am hyn, megis oroiant a nwyf benaf holl deulu yr hyfrydle nefawl. ac yn enwog ddadlidio wrth edifMae eiriol ddyn.O'i hen gariad y rhoddhon mal edafedd o aur ac arian, es Duw y rhodd lwys hon i ni. wedi ymranu drwy yr holl fyd, ac a'm ddodi ei maeth i bawb a'i cymmero. Y dwyfawl wirionedd sydd yn dangos fod rhinwedd mawr yn Nuw Ion, sef ei waith yn creu; bodau sylweddawl o ddefnyddiau elfenawl, a breintiau heb rif, oll a ddaethant allan o fynwes rhinwedd ei hun. Mad o'r gair bydded ydyw yr holl bethau a fu; ac o wiw-gu rhinwedd y cafodd yr haul ei oleu a'i wrês, pa rai a belydrant yn adeiniog mewn gloywder i bob lle. Mam pob synwyr a dawn, o eiddo dyn ac angel, ydyw rhinwedd ; * Eisiau. † Gorfoledd. Trwy Rhinwedd ydyw yr uchaf ei Harddwych. Gelynion a JE O'r rhinwedd yma yr edrychodd | drysori mwy o'r gair dwyfol yn Iôn ar Abel a'i offrwm-Enoc yn eu côf. cael ei symud heb brofi marwolaeth-cadw Noah a'i deulu yn Y Fron. hyny y cyflwynaf it y rheolau canlynol: fyw yn amser y farnedigaeth fawr Cynghorion i Bregethwr leuangc, arweiniad holl deulu detholedig Gan Mr. Leland o Virginia. Abraham-grymuso Moses eu Os ydwyt wedi ymrwymo yn blaenor-agoryd y mor-had Iago yn myned rhagddynt ar dir sych ngwaith yr Arglwydd, y mae arnat eisiau llawer o addysgiadau -enwogi Iosuah-diysgogi Yi'th hyfforddi ar dy daith; gan fyddin fawr, a phawb yn darianus yn gorchfygu pawb o'u blaen hefyd malurio a brifo yPhilistiaid -taflu tegwch Dagon i'r llawrperi llwydd gwiwfod i'r gwirionedd yr un gair y llw mewn rhwysgwych yn goresgyn cadeiriau y Monachlogydd- a Mebyn Mair ar gael ei ddyrchafu ymhob man-holl allu y dreigiau, a grym yr ellyllon i gyd yn cael eu crymu a'u cornelu i anwn am byth. At Gyhoeddwr y Drysorfa. Syr-Dymunwyd arnaf anfon i chwi yr hanes canlynol, am fachgenyn bychan rhwng chwech a saith mlwydd oed, sydd yn Ysgol Sabbathol y Talwrn yn swydd Mon; ei enw yw Owen Owens. Y mae efe wedi dysgu allan lawer o benodau o'r Bibl: bydd ganddo benod wedi ei dysgu, bron erbyn pob sabbath; a bydd yn arfer ymofyn a'i rieni am ystyr geiriau yn y penodau a fyddo ef yn eu dysgu. Un sabbath efe a adroddodd yr holl Salm 119, yr hon a elwir yn gyffredin y Salm fawr, heb fethu ond ychydig eiriau trwy yr holl Salm! cafwyd y dystiolaeth hon gan Henuriaid yr Eglwys yn y Talwrn. Tybiasant y byddai yn llawenydd gan lawer o athrawon yr Ysgol sabbathol weled yr hanesiaeth byr hwn, ac y gallai fod yn achlysur i gyfodi eiddigedd mewn plant bychain, ac ereill, am ymestyn ymlaen i fwy o wybodaeth o'r ysgrythyr lân, ac am 1. Ymwrthod a phob pechod, ac a'th hunan, ac ymorphwys yn unig ar y digonolrwydd sydd yn addewid Crist, Mat. 28. 20. Y mae hyn oll yn angenrheidiol i wir grefydd, fel nad oes le i ti byth golli dy olwg arnynt. 2. Y mae cristion a phregethwr yn ddau beth gwahanol: fe ddichon dyn fod yn gristion da, ac yn bregethwr drwg; ond ni all dyn byth fod yn bregethwr da ac yn gristion drwg: gan hyny, rhaid i bregethwr wilio arno ei hun, ac ar ei athrawiaeth. 3. Y mae cymmundeb gwastadol â Duw yn fywyd pregethwr, gymmaint ag yw arian yn ewinion rhyfel. 4. Ofer i bregethwr ddisgwyl crefydd oddi cartref, heb iddo fyw bywyd sanctaidd yn ei deulu; neu ddisgwyl presennoldeb Duw wrth bregethu yn gyhoeddus, heb iddo ei daer geisio yn y dirgel. 5. Darllain, gwrando, myfyrio, gwylio, a gweddio, ydynt foddion angenrheidiol i gadw'r pregethwr yn ngoleuni bywyd, a chariad Duw: disgwyl y mwynhad o honynt, heb y cyfryw ofal, fyddai mor ofer a disgwyl cnwd heb lafurio am dano. 6. Na ddynwared ymddygiad, llais, neu foesau un dyn, (dim pellach nag y byddont yn tueddu i rinwedd) oblegid fe roddes y Duw doeth gynheddfau i bob dyn i'w arferyd ei hunan, ac nid i ddynwared ereill. Y mae'r hwn sydd yn ymorchestu i bregethu, gweddio, canu, neu ymddwyn fel un arall, ymhob dim, yn debyg i'r dynion a gynhygodd fwrw allan gythreuliaid yn enw'r Iesu, yr hwn oedd Paul yn ei bregethu. 7. Gochel hunan-ddyrchafiad, ar ol hwyl dda, wrth bregethu; neu wedi cael dy arddel yn fawr i ynnill eneidiau at Dduw, rhag dy fyned yn falch ac anwyliadwrus. Na fydd ychwaith yn rhy athrist pan byddo'r bendithion hyny yn cael eu hattal, rhag it lwfrhau yngwaith yr Arglwydd. 8. Na ymfalchia pan fyddo rhifedi lawer o bobl yn dy wrando; ac na lwfrha pan na hyddo ond ychydig ychydig a llawer oedd rhan dy feistr o'th flaen. 9. Gachel ymfalchio pan y'th ganmolir, na myned yn ddigllon pan y'th ddirmygir: dy ffordd yw myned ymlaen yn gymmwys, trwy glod ac anghlod, heb wrando ar glebr gwrageddos, canmoliaeth na gwawd neb pobl, tra fyddech yn ffordd dy ddyledswydd. 10. Na chymmer un ffurf neu drefn o bregethu, os na fyddi yn cael dy dueddu felly ar y pryd; ac na wrthod hyny, os cei dy ogwyddo felly, er lles cyffredinol. y 14. Fel y mae gwaith y weinidogaeth yn galw am ymaferiad gwastadol y meddwl; felly mae'n aml yn galw am ddiwydrwydd y corph. Nid oes dim yn fwy ffiaidd, ynolwg Duw a dynion da, na phregethwr segur, dioglyd. 15. Na fydd yn rhy bendant yn dy haeriadau, nac yn cymmeryd arnat dy fod yn anffaeledig yn dy resymau. Oddieithr i ti (fel yr apostolion) eu cadarnhau trwy wyrthiau. 16. Bydd yn wastad yn agored i argyhoeddiad, ac yn ewyllysgari adael pob cyfeiliornad i gofleidio'r gwirionedd, pa le bynnag y cffech di ef. 17. Gwna dy hun yn hyddysg yn yr holl Ysgrythyr; darllain hwynt yn ddiragfarn: yn neillduol yr Efengylwyr, ac Epistolau Paul at Timotheus. 18. Yspryd y testun, yn wastad, a wna'r araith fwyaf bywiog: llais cynghanaidd, codi a gostwng y lleferydd, fel y byddo achos, ac ymddygiad hardd ac addfwyn ydynt addurnol; ond yr areithydd goreu yw yr hwn sydd ganddo fwyaf o dân cariad at eneidiau ei wrandawyr. 19. Wrth bregethu dylit yn wastadol ystyried amgylchiadau, 11. Bydd ddiwyd i roi eynghor-lle, ac amser; a chymmeryd tesion dirgelaidd a theuluaidd: v tunau perthynol i'r gwrandawyr: mae hyn wedi bod yn fwy budd-ond ni ddylit fod mor sefydlog jol weithiau, na'r pregethiad mwy- ar un testun, na ellych gymmeryd af llafurus. un arall, os byddi yn cael dy dueddu yn fawr i hyny. yn 12. Gochel bregethu i foddio dy wrandawyr yn unig: y mae hyn wedi bod niweidiol lawer gwaith i dduwioldeb; ond ni ddylit, o'r ochr arall, lwyr ddiystyru tymmer neu elfen y bobl, rhag ti golli dy ddefnyddioldeb yn eu plith. i 20. Nac ymyraeth byth ag achosion teuluaidd, ac na ddarostwng i ragfarn sefydlog cymydfwriadau wrth odidog waith Duw. ogaethau; ond trefna dy holl Pan fyddech mewn cyfeillach gyffredin, gwell i ti ymddiddan am hanesion eglwysig, egwyddor13. Na feddwl fod dy alwedig- ion llywodraeth, ac arwyddion yr aeth mor uchel, fel na ddylit, ar amserai (yr hyn a ddylai pob un achos, ymdrafferthu a neges- pregethwr ei wybod) na goddef enau'r bywyd hwn. Paul, panr gyfeillach fyned ymlaen yn gafodd odfa, a wnai bebyll. ddifudd a phechadurus. Ystyria Pell yw oddiwrthyf ddymuno bod heb Gofiaint yn y Drysorfa, ond dymunwn yn fawr, er mwyn ei llwyddiant a lles cyffredinol, eu bod yn gymesur. Croesaw calon i ambell Ann Parry ymddangos; ond ymddangosed yn nhrwsiad ei rhinweddau hardd dros ychydig, ac yn wylaidd brys ied i roddi lle i ereill. Hyd y gellais gael hyspysiad, mae anfoddlonrwydd cyffredinol i Gyfieithiadau hirion "i'w parhau" yn y Drysorfa. Clywais rai yn haeru na ddylai yr un cyfieithiad gael lle ynddi. Ond am y rhai'n yn sicr, Dymunol fyddai i'ch Gohebwyr fod yn fyr am bob peth lleawl, oni bydd yn dra nodedig. Hyd yn nod yr Ysgol Sabbothol, fel yn perthyn i le neillduol, a all gymeryd gormod o le. Ymddengys i mi a llawer o'm Rhy galed maent yn gwasgu cyfeillion, fod y "Cofiaint" sydd Y pwnge ar yr ochr dde. yn llenwi cymaint o honi, yn rhy Ymdreched eich Gohebwyr i feithion o lawer iawn, am berson-gludo aur a mwnau gwerthfawr au heb bethau hynod yn eu han- o bob cloddfa ; ond na feddylient es. Er fod ac y bydd coffadwr-am ddod a mynyddoedd cyfain, o iaeth y cyfiawn yn fendigedig; ddarn i ddarn, i'r Drysorfa. Casac er nad oes nemawr o'ch dar-glent y mel o faesydd pob cenedl; llenwyr yn fwy anwyl a pharchus ond nac amcanent lusgo gwŷdd a o goffadwriaeth y diweddar John choedydd yma yn eu crynswth. Davies o Liverpool na mi; ac er fod fy mharch yn fawr i Minimus, am y cariad a'i cymellodd i ysgrifenu y Cofiant, a'r dull rhagorol y cyflawnodd y gwaith; etto nis gallaf lai na barnu ei fod yn cymeryd gormod o lawer o le Ofnwyf nad yw y rhai y dysyn y Drysorfa. Pe ysgrifenid gwylir wrthynt yn benaf, trwy y cymaint am bob un a'i radd, am- gwledydd, yn bwrw eu rhoddion lwg yw na chynwysai y Drysorfa i'r Drysorfa; ond ei gadael i rai mo haner yr hyn a ysgrifenid. Ynnad oes ganddynt nemawr o arian mhellach, er y gall y cyfryw Gof. ac aur i'w bwrw iddi. Os felly iaint fod yn gymeradwy iawn y mae, erfyniwn arnoch yru ymgan berthynasau a chyfeillion y liwiad caredig at Gyfarfod Misol marw, y mae yn gofyn athrylith pob Sir. Misoedd enbyd (critianghyffredin i'w gwneuthur yn cal) ar y Drysorfa yw y rhai hyn. flasus i'ch darllenwyr yn gyffred- Deffroed yr holl rai y perthyn iddynt, i'w chynnal a'i phrydferthu yn ei blwyddyn o brawf. inol. Os bydd y gwrthrych o garitor hynod; neu wedi byw mewn Er fod y sylwadau uchod yn amser y byddo yn dda iawn gen-lled gwynfanus, fe allai; etto gallym gael pob hyspysiaeth yn ei af ddywedyd fod y derbynwyr, gylch, megis Lewis Evan; godd yn yr ardaloedd hyn, yn proffesu efwn "i'w barhau" weithiau: cael blas a budd mawr yn y Dryonide gocheled eich Gohebwyr sorfa: ac y mae eu nifer o hyd roddi achos am "Pw barhau." yn amlhau. Ar fod ei defnydd. |