Si vero folem ad rapidum, lunasqne fequentis Ordine, refpicies; numquam te craftina fallet Hora, neque infidiis noctis capiere serenæ. Luna, revertentes quum primum conligit ignis, Si nigrum obfcuro conprenderit aëra cornu, Maxumus agricolis pelagoque parabitur imber: At, fi virgineum fuffuderit ore ruborem,
Ventus erit; vento femper rubet aurea Phœbe.
Sin ortu in quarto, namque is certissimus auctor,
Pura, neque. obtufis per cœlum cornibus ibit;
Totus et ille dies, et, qui nafcentur ab illo
Exactum ad menfem, pluviâ ventisque carebunt:
Votaque fervati folvent in litore nautæ
Glauco, et Panopeæ, et Inoo Melicerta.
Sol quoque, et exoriens, et quum fe condit in undas,
Signa dabit: folem certiffima figna fequuntur,
Et quæ mane refert, et quæ furgentibus aftris,
Ille ubi nafcentem maculis variaverit orbem,
Conditus in nubem, medioque refugerit ortu,
Suspecti tibi fint imbres; namque urguet ab alto
Arboribusque fatisque Notus pecorique finifter.
Aut ubi fub lucem denfa inter nubila fefe
Diverfi rumpent radii, aut ubi pallida furget
Tithoni croceum linquens Aurora cubile;
Heu! male tum mites defendet pampinus uvas:
Tam multa in tectis crepitans falit horrida grando.
Hoc etiam, emenso quum jam decedet Olympo,
Profuerit meminiffe magis; nam fæpe videmus
Ipfius in voltu varios errare colores:
Cæruleus pluviam denuntiat, igneus Euros:
Sin maculæ incipient rutilo inmiscerier igni,
Omnia tunc pariter vento nimbisque videbis
Fervere: non illâ quisquam me nocte per altum
Ire, neque a terrâ moneat convellere funem.
At fi, quum referetque diem condetque relatum,
Lucidus orbis erit, fruftra terrebere nimbis,
Et claro filvas cernes aquilone moveri.
Denique, quid Vefper ferus vehat, unde ferenas
Ventus agat nubes, quid cogitet humidus Auster,
Sol tibi figna dabit: Solem quis dicere falfum
Audeat? Ille etiam cæcos inftare tumultus
Sæpe monet, fraudemque et operta tumefcere bella.
Ille etiam exftincto miseratus Cæfare Romam;
Quum caput obfcurâ nitidum ferrugine tinxit,
Inpiaque æternam timuerunt fæcula noctem.
Tempore quamquam illo tellus quoque, et æquora
ponti,
Obfcenique canes, inportunæque volucres,
Signa dabant. Quoties Cyclopum effervere in agros
Vidimus, undantem ruptis fornacibus, Ætnam,
Flammarumque globos liquefactaque volvere faxa!
Armorum fonitum toto Germania cœlo
Audiit; infolitis tremuerunt montibus Alpes.
Vox quoque per lucos volgo exaudita filentis
Ingens; et fimulacra, modis pallentia miris,
Vifa fub obfcurum noctis; pecudesque loquutæ, Infandum! fiftunt amnes, terræque dehifcunt; Et mæstum inlacrimat templis ebur, æraque su
Proluit, infano contorquens vertice, filvas
Fluviorum rex Eridanus, camposque per omnis
Cum ftabulis armenta tulit. Nec tempore eodem
Triftibus aut extis fibræ adparere minaces,
Aut puteis manare cruor ceffavit; et altæ
Per noctem refonare, lupis ululantibus, urbes.
Non alias cœlo ceciderunt plura fereno
Fulgura; nec diri toties arfere cometæ.
Ergo inter fefe paribus concurrere telis
Romanas acies iterum videre Philippi:
Nec fuit indignum fuperis, bis fanguine noftro
Emathiam et latos Hæmi pinguefcere campos.
Scilicet! Et tempus veniet, quum finibus illis
Agricola, incurvo terram molitus aratro,
Exefa inveniet scabrâ robigine pila,
Aut gravibus raftris galeas pulfabit inanis,
Grandiaque effoffis mirabitur offa fepulcris.
Di patrii Indigetes, et Romule, Vestaque mater,
Quæ Tufcum Tiberim et Romana Palatia fervas,
Hunc faltem everso juvenem fuccurrere fæclo
Ne prohibete! Satis jam pridem fanguine noftro
Laomedonteæ luimus perjuria Troja.
Jam pridem nobis cœli te regia, Cæfar,
Invidet, atque hominum queritur curare triumphos:
Quippe ubi fas verfum atque nefas; tot bella per
Tam multæ fcelerum facies; non ullus aratro
Dignus honos; squalent abductis arva colonis,
Et curvæ rigidum falces conflantur in ensem:
Hinc movet Euphrates, illinc Germania, bellum;
Vicinæ, ruptis inter fe legibus, urbes
Arma fremunt; fævit toto Mars inpius orbe:
Ut, quum carceribus fefe effudere quadrigæ,
Addunt in fpatia, et, fruftra retinacula tendens,
Fertur equis auriga, neque audit currus habenas.
HACTENUS arvorum cultus, et fidera cœli;
Nunc te, Bacche, canam, nec non silvestria tecum
Virgulta, et prolem tarde crefcentis oliva.
Huc, pater o Lenæe! tuis hic omnia plena
Muneribus: tibi pampineo gravidus auctumno
Floret ager, fpumat plenis vindemia labris:
Huc, pater o Lenæe! veni; nudataque mufto
Tingue novo mecum dereptis crura cothurnis.
Principio, arboribus varia eft natura creandis:
Namque aliæ, nullis hominum cogentibus, ipfæ
Sponte fuâ veniunt, camposque et flumina late
Curva tenent: ut molle filer, lentæque genestæ,
Populus, et glaucâ canentia fronde falicta.
Pars autem pofito furgunt de femine: ut altæ
|