Billeder på siden
PDF
ePub

fontium ipsorum utiliter: sed ita, si illitum Sole inarescat. Nec vero omnes, quæ sint calidæ, medicatas esse credendum, sicut in Segesta 6f Siciliæ, Larissa, Troade, Magnesia, Melo, Lipara. Nec decolor species æris argentive (ut multi existimavere) medicaminum argumentum est: quando nihil eorum in Patavinis fontibus, ne odoris quidem differentia aliqua deprehenditur.

XXXIII. Medendi modus idem et in marinis erit, quæ calefiunt ad nervorum dolores,1h ferruminandasi fracturas, ossaque contusa: item corpora siccanda,2 qua de causa et frigido mari utuntur. Præterea est alius usus multiplex, principalis vero navigandi phthisi affectis, ut diximus, aut sanguinem exscreantibus: 3 sicut proxime Annæum ' Gal

...

k

corporum · quo quidam plurimo potu gloriantur Gronov. et al. vett.-6 Egesta Gronov. et al. ante Harduin.

CAP. XXXIII. 1 Margo edd. Dalec. et Gronov. e Diosc.-2 Ita ex codd. Harduinus et recentt. ferruminant et fracturas ... corpora siccant Gronov. et al. vett.-3 Ita Vet. Dalec. et Editio princeps. sanguinem egerentibus Gro

NOTE

1 In Segesta] Ita Mss. recte, cum Parm. edit. Hermolaus perperam correxit Egesta.

• Patavinis fontibus] Quorum aqua, cum vis ei medica insit, nihil a vulgari, vel odore vel colore, differt. De his fontibus egimus 11. 106.

[ocr errors]

8 Ad nervorum dolores] Sic Q. Serenus cap. 55. pag. 159. Si vero occultus nervos dolor urit inertes, Convenit et pelagi calidis perfundier undis.' Dioscor. v. 19. de aqua marina : Θερμὸν δὲ καταντλούμενον .... άρμόζον τοῖς περὶ νεῦρα πάθεσι, κ. τ. λ. Ad podagram vel sic commendat Marcellus Empiricus cap. 36. pag. 247.

1 Ferruminandas] Ad fracturarum fascias idcirco marinam aquam Hippocrates adhibet, #pds væodeoμldas, de liquidorum usu, cap. 3. pag. 445. tom. VI. operum Galeni.

Ut diximus] Lib. xxiv. cap. 19.

....

et xxvIII. 14. Celsus Corn. 111. 22.
'Quod si mali plus est, et vera phthi-
sis est,.
opus est, si vires patiun-
tur, longa navigatione, cœli muta-
tione, sic ut densius quam id est ex
quo discedit æger petatur. Ideo-
que aptissime Alexandriam ex Italia
itur,' &c.

k Aut sanguinem] Plinius junior, Epist. v. 19. Dum Zosimus,' inquit, 'libertus meus intente instanterque pronuntiat, sanguinem rejecit, atque ob hoc in Egyptum missus a me, post longam peregrinatio. nem confirmatus rediit nuper.'

Annæum] Junium Annæum Gallionem, Senecæ Philosophi fratrem, cujus mentio apud Tacitum Annal. XV. pag. 265. Quo anno Consulatum gesserit, extraordinarium utique, nam in Consulum fastis non censetur, obscurum est.

lionem fecisse post consulatum meminimus. Neque enim Ægyptus propter se petitur, sed propter longinquitatem navigandi. Quin et vomitiones ipsæ instabili volutationem commotæ plurimis morbis capitis, oculorum, pectoris, medentur: omnibusque, propter quæ helleborum bibitur. Aquam vero maris per se efficaciorem discutiendis tumoribus putant medici, si illa decoquatur 4° hordeacea farina ad parotidas. Emplastris P etiam, maxime albis, et malagmatis miscent. Prodest et infusa crebro ictu. Bibitur quoque,' quamvis non sine injuria stomachi, ad purganda corpora, bilemque atram, aut sanguinem concretum reddendum alterutra parte. Quidam et in quartanis dedere eam bibendam, et in tenesmis " articularibusque morbis asservatam, et in hoc vetustate virus deponentem. Aliqui decoctam,7 omnes ex alto haustam, nullaque dulcium mixtura

W

V

6

nov. al. vett. Harduin. 1. 2. 3. et recentt.-4 A. v. m. per sese decoquitur Chiffl. Mox, et ad parotidas Vet. Dalec.-5 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. Quidam quartanis Gronov. et vulgg.6 Ita codd. Regg. Brot. 1. 2. Editio princeps, al. vett. et Gronov. articulariisque morbis ex codd. Harduinus et recentt.--7 Aliqui præcoctam margo edd.

NOTE

[blocks in formation]

Bibitur quoque] Diosc. fere totidem verbis, loc. cit.

• Non sine injuria stomachi] Quem corrodit. Dioscor.

Alterutra parte] Superne, vel inferne vomitu, aut per alvum.

" Et in tenesmis] Marcellus Empir. cap. 29. pag. 203. Plinius Valer. 11. 24. cui titulus, 'Ad tenesmum :' ' Aqua marina,' inquit,' ex alto hauritur, servaturque, ut vetustate vires accipiat: postea bibitur cum vino et aceto, vomitu præcedente.'

▾ Articularibusque] Celsus IV. 24. 'de articulorum doloribus in manibus, pedibusque. Aquam marinam, vel muriam duram fervefacere oportet: deinde in pelvem conjicere: et cum jam homo pati potest, pedes demittere,' &c.

Plinius.

W

Aliqui decoctam] Celsus 11. 12. 12 I

8

с

[ocr errors]

b

corruptam, in quo usu præcedere vomitum volunt. Tunc quoque acetum aut vinum aqua miscent. Qui puram › dedere, raphanos supermandi ex mulso aceto jubent, ut ad vomitiones 92 revocent. Clysteribus quoque marinam infundunt tepefactam. Testium quidem tumori fovendo non aliud præferunt. Item pernionum vitio ante ulcera. Simili modod pruritibus, psoris, et lichenum curationi. Lendes quoque et tetra capitis animalia hac curantur: 10 et liventia' reducit eadem ad colorem. In quibus curationibus post marinam aceto calido fovere plurimum prodest. Quin et ad ictus venenatos salutaris intelligitur, ut phalangiorum

Dalec. et Gronov. e Diosc.-8 Vet. Dalec. aquæ; Chiffl. ex aqua. Mox, Qui parum Gronov. et al. ante Harduin. Qui puram Chiffl.-9 Vet. Dalec. ut vo

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

h

et scorpionum: et ptyade aspide respersis." Calida autem in his assumitur.12 Suffitur i eadem cum aceto capitis doloribus. Tormina quoque et choleram calida " infusa clysteribus sedat. Difficilius perfrigescunt marina calefacti. Mammas sororiantes,14* præcordia, maciemque corporis1 piscinæ maris corrigunt. Aurium gravitatem," capitis dolores, cum aceto ferventium vapor. Rubiginem ferro marinæ celerrime exterunt. Pecorum quoque scabiem sanant, lanasque emolliunt.

XXXIV. Nec ignoro hæc mediterraneis supervacua' videri posse. Verum et hoc cura providit, inventa ratione qua sibi quisque aquam maris faceret. Illud in ea ratione mirum, si plus quam sextarius salis in quatuor aquæ sextarios mergatur, vinci aquam, salemque non liquari. Cetero sextarius salis, cum quatuor aquæ sextariis, salsissimi maris vim et naturam implet. Moderatissia Calefacte vapor excipitur.

2

mitiones.-10 Vet. Dalec. hac necat.-11 Chiffl. respersus. Margo edd. Dalec. et Gronov. respersis si quis in calidam descendat, e Diosc.-12 Ibid. ex eodem, aditur.-13 Ibid. ex eodem, tepefacta; Chiffl. calefacta.-14 Vet. Dalec. rigentes.

CAP. XXXIV. 1 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. supervacanea Gronov. et vulgg.-2 Ita ex codd. Harduinus et recentt. sextarius s. cum q. a. sextariis Gronov. et al. vett. sextarium salis in

NOTE

perfrictionesque inferunt: maxime vero scorpionum, phalangiorum, aspidumque.

h Ptyade aspide] Пrvàs, hoc est, spututrix species quædam aspidis est, cujus et Ægineta meminit: ab inspuendo corporibus veneno nomen traxit.

Suffitur] Dioscor. loc. cit. de aqua marina: "Tяaтμisóμevov de ep. μὸν ὑδρωπικούς, κεφαλαλγίας, καὶ δυσηκοΐας παρηγορεί.

rum, cum primum tumescunt, ut fraterculare puerorum. Plautus in Frivolaria: 'Tum papillæ plurimum Sororiabant: illud volui dicere, fraterculabant." Dioscor. v. 19. μaoтWY σrapyvtwv, mammas nimio lacte turgentes.

1 Maciemque corporis] Hoc verborum ambitu phthisin intelligit, sive tabem, et malum corporis habitum. Diosc. loc. cit. Καὶ ταῖς χρονίαις καχε ξίαις τοῦ σώματος . . . ὠφέλιμον τὸ δ' αὐ

j Tormina] Diosc. loc. cit. ut jam Toû λovтpóv. diximus.

* Mammas sororiantes] Festus : Sororiare mammæ dicuntur puella

m Aurium gravitatem] Diosc. sпpra citatus.

mum autem putant, supra dictam aquæ mensuram octonis cyathis salis temperari, quoniam ita et nervos excalefaciat,' et corpus non exasperet.

2

I

XXXV. Inveteratur: et quod vocant thalassomeli, æquis portionibus maris, mellis, imbris ex alto: et ad hunc usum advehunt, fictilique vase et picato condunt. Prodest ad purgationes maxime sine stomachi vexatione, et sapore grato et odore.

I

XXXVI. Hydromeli° quoque ex imbre puro cum melle temperabatur quondam, quod daretur appetentibus vini ' ægris, veluti innocentiore potu, damnatum jam multis annis, iisdem vitiis, quibus vinum, nec iisdem utilitatibus.

XXXVII. Quia' sæpe navigantes defectu aquæ dulcis laborant, hæc quoque subsidia demonstrabimus. Expansa circa navim vellera madescunt accepto halitu maris, quibus humor dulcis exprimitur. Item demissæ reticulis in mare2 concava e cera pilæ, vel vasa inania obturata, dulcem intra se colligunt humorem. Nam in terra marina aqua argilla percolata dulcescit. Luxata + corpora et hominum et quadrupedum, natando in cujus libeat generis aqua, facillime in artus redeunt. Est et in metu peregrinantium, ut tentent valetudinem aquæ ignota: hoc cavent e balineis egressi statim frigidam suspectam hauriendo.

q. a. sextariis Chiffl.-3 Ita ex codd. Harduinus et recentt. calefaciat Gronov. et vulgg. CAP. XXXV. 1 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. Inveteratur, quod vocatur Gronov. et al. vett.-2 Chiffl. vaso. CAP. XXXVI. 1 Ita ex codd. Harduinus et recentt. vinum Gronov. et vulgg.

CAP. XXXVII. 1 Et quia Vet. Dalec.-2 Gronov. et al. ante Harduin. et in mari.-3 Vet. Dalec. argilla marina aqua percolata.-4 Jacta Chiffl. Mox, pro corpora, Vet. Dalec. membra.-5 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. cujuslibet Gronov. et vulgg.-6 Cod. Dalec. a balineis.

NOTE

n Inveteratur] Hæc totidem fere verbis Plinius Valer. II. 23. et Dioscor. v. 20. Θαλασσόμελι δοκεῖ καθαί ρειν ἀνδρικῶς, κ. τ. λ.

Hydromeli] Vide quæ de eo dicta sunt XIV. 20. et XXII. 51.

Plisdem vitiis] Plinius XXII. 51.

de hydromelite, seu aqua mulsa : 'Longa vetustate transit in vinum, ...stomacho inutilissimum, nervisque contrarium.' Damnat et in ægrotan. tium potu hydromeli Diosc. v. 17.

a Item demissæ] Vide quæ de Arado et Ormuzia diximus 11. 106.

« ForrigeFortsæt »