Billeder på siden
PDF
ePub

hoc cinere cum melle utuntur ad claritatem, et dolores, ac lippitudines, et ictus.

[ocr errors]
[ocr errors]

Lacertas quoque pluribus modis ad oculorum remedia assumunt. Alii viridem includunt novo fictili: ac lapillos. qui vocantur cinædia,3°* quæ et inguinum tumoribus alligari solent, novem signis signantes," et singulos detrahunt per dies. Nono emittunt lacertam lapillos servant ad oculorum dolores. Alii terram substernunt lacertæ viridi excæcatæ, et una in vitreo vase annulos 32 includunt e ferro solido vel auro: cum recepisse visum lacertam apparuit 33 per vitrum, emissa ea, annulis contra lippitudinem utuntur. Alii capitis cinere pro stibi 34 ad scabritias. Quidam viridem longo collo in sabulosis nascentem comburunt, et incipientem epiphoram inungunt: item glaucomata. Mus

30 Chiffl. zenichia. Mox, quæ deest in cod. Dalec.—31 Ita ex codd. Harduinus et recentt. novem singulos signis Gronov. et al. vett.-32 Vet. Dalec. annellos.-33 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. apparuerit Gronov. et al. vett.-34 Ita ex codd. Harduinus et recentt. ita quoque Chiffl. cum stibio Vet. Dalec. pro stibio Gronov. et vulgg.

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

e

telæ etiam oculis punctu erutis, aiunt visum reverti, eadem que quæ in lacertis et annulis 35 faciunt. Serpentis oculum dextrum adalligatum contra epiphoras prodesse, si serpens viva dimittatur. Lacrymantibus sine fine oculis, cinis stellionis capitis cum stibi eximie medetur. Aranei muscarii tela, et præcipue spelunca ipsa imposita per frontem ad duo tempora, in splenio aliquo, ita ut 36 a puero impube et capiatur et imponatur, nec is triduo se ostendat ci cui medeatur,37 neve alteruter nudis pedibus terram attingat his diebus, mirabiliter epiphoris mederi dicuntur. Albugines quoque dicitur tollere inunctione araneus candidus, longissimis ac tenuissimis pedibus, contritus in oleo vetere. Sed is etiam, cujus crassissimum textum est, in contignationibus fere, adalligatus panno, epiphoras sanare traditur. Scarabæi viridis " natura contuentium visum exacuit. Itaque gemmarum sculptores contuitu eorum 38 i acquies

cunt.

g

XXXIX. Aures purgat fel pecudis cum melle: canini lactis instillatio sedat dolorem. k Gravitatem adeps

-35 Vet. Dalec. cum annulis.—36 Ita ex codd. Harduinus et recentt. stibio ... tela... per frontem (super frontem Vet. Dalec.) ad duo tempora, ita ut Gronov. et vulgg. tempora in splenio aliquo, itu ut Chiffl.—37 Chiffl. qui medebitur.-38 Vet. Dalec. ejus.

NOTE

[merged small][ocr errors][merged small]

pir. c. 8. p. 61. 'Scarabæns coloris smaragdini tantum beneficii oculis præstare dicitur, ut visionem ei acutissimam reddat, qui eum contemplatus fuerit assidue.'

1 Contuitu eorum] Sic Mss. omnes. A singulari numero transit ad numerum multitudinis. Ut supra hoc c. 'Laudant et gallinæ fel, sed præcipue adipem... Has scilicet ejus rei gratia saginant.'

J Aures purgat] Totidem verbis Plinius Valer. 1. 9. et Marcellus Empiricus c. 9. p. 75.

* Canini lactis] Auctores proxime laudati, totidem syllabis: instilla.

h Scarabæi viridis] Marcellus Em- tio,' &c.

cum absinthio et oleo vetere: item adepsTM anserinus. Quidam adjiciunt succum cepæ et allii," pari modo. Utuntur et per se ovis formicarum. Namque et huic animali est medicina: constatque ursos P ægros hoc cibo sanari. Anserum, omniumque avium3 adeps præparatur, exemtisque venis omnibus patina novo fictili operta in Sole, subdita aqua ferventi liquatur: saccatusque lineis saccis, et in fictili novo repositus loco frigido: minus putrescit addito melle. Murium cinis cum melle instillatus, aut cum rosaceo decoctus, aurium dolores sedat. Si aliquod animal' intraverit, præcipuum remedium est murium fel aceto dilutum. Si aqua intraverit, adeps anserinus cum cepa succo. Gliris detracta pelle, intestinisque exemtis, disco

q

CAP. XXXIX. 1 Chiffl. instillatus.-2 Vet. Dalec. inest.-3 Ita codd. Harduini, Vet. Dalec. et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. rum quoque et omnium avium Gronov. et al. vett. Mox, cum præparatur ex

NOTE

1 Gravitatem] Plinius Valer. loc. cit. Marcellus Empir. cap. 9. pag. 76. et Sextus Platon. cap. 9. de cane, tit. 7. Ad eos qui minus audiunt.'

m Item adeps] Sextus Platon. 11. 11. de ansere tit. 2. Marcellus Empir. loc. cit. Q. Serenus cap. 13. p. 132.

Et allii] Diximus xx. 23.

• Utuntur et per se] Hoc est, sine alio medicamento, nulla re iis admix. ta, sed solis adhibitis. Marcellus Empir, cap. 9. p. 82. Ova formicarum contrita, et auribus instillata, quamvis obtunsos auditus adaperire creduntur.' Et Plinius Valer. 1. 12. 'Ad surdos, et qui graviter audiunt :' 'Ova formicarum contrita surditatem aurium quam vetustissimam sanabunt.'

anse

dum, pag. 86. et Plinius Valer. ad verbum, 1. 9.

Si aliquod animal] Q. Serenus cap. 13. p. 132. Si vero incautas animal penetraverit aures, Proderit admixto pavidi fel muris aceto. At si lympha nocens pervaserit, anseris aptus Immittetur adeps, ceparum non sine succo, Qui gravis est oculis, sensum tamen oribus auget.' Sic etiam Plinius Valer. ad verbum, loc. cit.

• Si aqua] Sextus Platon. loc. cit. Plinius Valer. et Q. Serenus locis citatis. E Græcis Galenus kaтà TÓπους, ΙΙΙ. 1. p. 391.

1 Gliris detracta] Marcellus Empir. cap. 9. p. 83. Plinius Valer. 1. 9. 'Gliri detrahitur pellis, et intestina ejusdem decoquuntur in vase novo cum mellis heminis tribus, usque ad tertias, atque ita servantur ; cum opus est, strigili medicamentum tepefactum infunditur.' Præivit utrisque Scribonius Largus Compos. Med. c. A Murium cinis] Auctor Kirani- 5. ad aurium dolorem, num. 39.

[ocr errors]

P Constatque ursos] Lib. VIII. cap. 41. Ursi, cum mandragoræ mala gustavere, formicas lambunt.' Vide Sextum Empiricum, Pyrrh. Hypot. 1. 14. pag. 12.

[ocr errors]

quitur melle in vase novo. Medici malunt e nardo decoqui usque ad tertias, atque ita asservari: deinde, cum opus sit, strigili" tepefacta infundere. Constat deplorata aurium vitia eo remedio sanari: aut si terreni vermes cum adipe anseris decocti infundantur. Item ex arboribus ▾ rubri oleo triti exulceratis et ruptis auribus præclare medentur. Lacerti inveterati in os pendentium addito sale, contusas, et ab ictu læsas aures sanant: efficacissime

emptis venis... novo fictili patina operto Vet. Dalec.-4 Ita ex codd. Harduinus et recentt. intestinis exemptis d. melle in v. novo, sed medici Gronov. et vulgg. intestinisque codd. Dalec. et Chiffl. cum melle Vet. Dalec. sed deest in codd. Dalec. et Chiffl. novo, Medici Franz.-5 Vet. Dalec. tepefactum.— 6 Ita ex codd. Harduinus et recentt. aut si vermes terræ cum adipe Chiffl. vermes adipe Gronov. et vulgg.-7 Ita codd. Harduini et Vet. Dalec. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. contusi Gronov. et al. vett. Mox, ictu mi

NOTE

Strigili] Scribonius Largus loc. cit. Succus tepens per strigilem in foramen auris dolentis infusus.' Hieronym. Mercur. Practicæ 1. 40. 'Strigil est instrumentum una parte conchatum, qua humor in aurem immittitur.' Depictam strigilem vide apud Laur. Pignorium de Servis, pag. 46. descriptam apud Apuleium in Floridis: Honestam strigileculam' appellat, recta fastigatione clausulæ, Alexa tubulatione lignlæ, ut et ipsa in manu capulo motaretur, et sudor ex ea rivulo laberetur.' Nempe in balneis strigili ferrea corporis sordes sudoremque detergebant. Per tubu

lationem quippe ligulæ dilabebatur sudor. Ligulam autem vocat partem superiorem incurvam, quod sit non absimilis ligulæ, oblonga, fornicata. Et hac strigilis parte Medici utebantur. Scribonius Largus Compos. 39. 'Ad auriculæ tumorem .... prodest herbæ urceolaris succus tepens per strigilem in foramen auris dolentis infusus.' Plinius xxv. 103. 'Omnis antem succus strigili calefactus infunditur.'

....

▾ Aut si terreni] Dioscor. II. 72. Γῆς ἔντερα ἑψηθέντα σὺν χηνεί στέατι, διαθέσεις ὤτων ἐγχυματιζόμενα Oeparebel. Vermes terreni decocti cum anserino adipe, et instillati, affectis auribus medentur. Q. Serenus cap. 13. p. 132. de anrium vitiis: 'Si vero obtusa sensus remoretur in aure, Lambricos terræ, sevumque ex ansere rauco Excoque: sic veterem poteris depellere morbum.' Marcellus Empir. cap. 9. p. 75. Terreni vermes, cum anseris adipe vel cum oleo de cocti, sine dubio medentur auribus purulentis.' Et pag. 79. Terreni vermes cum adipe anseris decocti infunduntur auribus ad jam deplorata vitia.' Sic etiam Plinius Valer. 1. 9.

" Item ex arboribus] Q. Serenns loc. cit. Annosa rubros si legeris arbore vermes, Ex oleo tere: sic te pidos infunde dolenti.' Marcellus Empir. cap. 9. p. 80. 'Vermes ex qualibet arbore, rubri coloris, contriti cum oleo, et infusi, dolores aurium sedant.'

* Contusas] Sic Reg. 2. non, ut

[ocr errors]

autem ferrugineas maculas habentes, lineis etiam per caudam distincti. Millepeda, ab aliis centipeda, aut multipeda dicta, animal est e vermibus terræ, pilosum, multis pedibus arcuatim repens, tactuque contrahens se oniscon Græci vocant," alii tylon: efficacem narrant2 ad aurium 9 dolores, in cortice Punici mali decoctum, et porri succo. Addunt et rosaceum, et in alteram aurem infundunt. Illam autem, quæ non arcuatur, 10 sepa Græci vocant, alii sco

• His etiam nominibus oniscon Græci vocant, quanquam diversi sit generis. Quæ sine flexu tractuque decurrit.

seras aures Chiffl.-8 Chiffl. arguatum. —9 Ita codd. Harduini, Vet. Dalec. et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. efficaciter sanat aurium Gronov.

NOTE

editi, contusi. Mox vero in Reg. 1. et Chiffl. ab ictu miseras aures.

Oniscon Graci] Oniscon etiam, inquit, sic Græci vocant, woλómoda scilicet, sive multipedam. Differunt tamen. Aliud enim millepeda pilosa est, quæ sinuatim repit; aliud oniscos, sive tylos, quem Cælins Aurel. 1. 4. porcellionem vocat, multipedam alii, et cutionem. Illa eruca est hirsuta, quæ olera vitesque rodit: une chenille. Iste, qui et rúλos et cutio, a callosa et compactili cute, appellatur, une cloporte, in locis fere humidis nliginosisque, et sub vasis aquariis repertus. Ob gentilitatem, ut Plinii verbis utar, affinitatemque nominum, utriusque simul natura tractatur : quod ipsi familiare esse jam sæpius observavimus, ac sibi solenne esse præ se ipse fert. Quod vero in ea Indicis parte, quam referemus inferius in Notis et Emend. num. 32. ex utroque ge bere conflari unum videtur, vel eo mihi nomine supposititium sapere, non genuinum Plinii fœtum ea vide

tur.

Efficacem narrant] De onisco seu porcellione affirmare id vere licet.

Marcellus Empir. cap. 9. p. 75. ' Bestiolæ multipedes, quæ contractæ in globulos complicantur, in oleo excoctæ, infusæque auribus, statim prosunt.' Et pag. 76. Cutiones bestiolæ sunt multipedes, cute dura et solida, quæ tactæ complicant se in orbem pilulæ rotundissimæ similem: Polypodas Græci appellant. Hæ complures coctæ cum oleo molli in vase ferreo remedio sunt auribus laborantibus, si inde curentur.' Scribonius Largus c. 5. Ad aurium dolorem: Compos. 39. Item bestiola multorum pedum, quæ tactæ conduplicant se in orbem pilulæ rotundissimæ similem, (κατοικιδίους ὄνους, aut woλúwodas Græci hoc genus animalium vocant,) oleo domestico complures infervefactæ vase ferreo, bene faciunt.' E Græcis vero Dioscor. 11. 37. Καὶ πρὸς ἀταλγίαν δὲ λεῖοι σὺν ῥοδί να θερμανθέντες ἐν κελύφῳ βόας, καὶ ἐνε σταγέντες, ἁρμόζουσιν. Trita et in core tice mali Punici addito rosaceo calfucto ad aurium dolores efficaciter instillan

tur.

Sepa Græci] Σhy nomen est vagnm, venenatis plurimis attributum,

« ForrigeFortsæt »