Billeder på siden
PDF
ePub

solum serpentium, sed etiam ferarum, latronumque, et regum ira.

с

b

XXV. Carnibus gallinaceorum, ita ut tepebunt' avulsæ, appositis, venena serpentium domantur: item cerebro in vino poto. Parthi gallinæ malunt cerebrum plagis imponere. Jus quoque ex his potum præclare medetur, et in multis aliis usibus mirabile. Pantheræ leonesque non attingunt perunctos eo, præcipue si et allium fuerit incoctum. Alvum solvit validius e vetere gallinaceo. Prodest' et contra longinquas febres, et torpentibus membris, tremulisque, et articulariis morbis: in capitis doloribus: epi

e

2

CAP. XXV. 1 Ita codd. Regg. Brot. et Editio princeps; ita quoque cod. Dalec. ita ut tepebant ex codd. Harduinus et recentt. ita ut tepeant Gronov. et vulgg. Mox, pro avulsæ, Vet. Dalec. divulsæ.-2 Ita codd. Harduini et

NOTE

dæmonia, et maxime feræ: habebit autem et gratiam ad omnes homines, et in divitiis vivet: est autem et victoriosum ad omnem rem.' Quæ plenissima vanitatis arbitror: afferenda tamen, ne ultro conficta a Plinio videantur.

a Carnibus] Diosc. in Theriac. cap. 19. et 27. et prioris operis 11. 52. Celsus v. 27. Adversus omnes morsus serpentium:''Vivum gallinaceum pullum per medium dividere, et protinus calidum super vulnus impo. nere, sic ut pars interior corpori jungatur. Plinius Valer. 11. 57. ‘Carnibus gallinaceorum discerptorum, ita ut tepeant, extrahitur num.' Nigidius de Animal. citante Gellio, VII. 9. Serpens si momordit, gallina diligitur et apponitur.' Est autem hic diligere,' dividere, discindere, dissecare. Vide Festum et Nonium.

[ocr errors]

vene

b Item cerebro] Petrichus in 'Opiaxois, sive in libro de serpentium venenis ac remediis, laudatus a Scholiaste Nicandri in Theriac. p. 27. hoc ipsum statuit, ὅτι ὠφελεῖ ὁ ἐγκέφαλος

τῆς ὄρνιθος εἰς τοὺς ὀφιοδήκτους. Est autem Petrichus in albo Auctorum quos Plinius sequitur ac laudat. Sic etiam Diosc. locis cit.

© Parthi gallinæ] Plinius Valer. 111. 57.

Et in multis aliis] Podagræ depellendæ jus illud adhibet Q. Serenus c. 47. p. 155. Gallinæ jura vetustæ.'

e Alvum solvit validius] Diosc. 11. 53. et Galenus de Fac. Simp. Med. 111. 15. p. 70. Kal yáp Toi kai ó Tŵv πρεσβυτέρων ἀλεκτρυόνων ζωμὸς ὑπάγει τὴν γαστέρα, καίτοι τῆς σαρκὸς σταλτι kĥs ovσŋs. Iterumque de theriaca ad Pison. c. 4. p. 935.

Prodest] Q. Serenus, 'Subitaneo dolori, febri,' &c. Febribus at longis galli des jura vetusti.'

Tremulisque] Q. Serenus loc. cit. 'Subveniunt etiam tremulis medicantia membris,' galli jura scilicet.

h Et articulariis] Diosc. 11. 53. Αρμόζει δὲ πυρετοῖς χρονίοις, ἄσθμασιν, ἀρθριτικοῖς, ἐμπνευματουμένοις στομά χοις.

i

phoris, inflationibus,3 fastidiis, incipiente tenesmo, jocineri, renibus, vesica: contra cruditates, suspiria. Itaque etiam faciendi ejus extant præcepta. Efficacius enim cocti cum olere marino, aut cybio, aut cappari, aut apio, aut herba Mercuriali, aut polypodio, aut anetho: utilissime + autem in congiis tribus aquæ ad tres heminas cum supradictis herbis, et refrigeratum sub dio dari tempestivis 5 antecedente vomitione. Non præteribo miraculum, quanquam ad medicinam non pertinens: si auro liquescenti gallinarum membra misceantur, consumunt id in se. Ita hoc venenum auri est. At gallinaceis ipsis circulo e ramentis 7 addito in collum,& non canunt.

1

XXVI. Auxiliatur contra serpentes et columbarum caro recens concerpta,' et hirundinum: bubonis pedes usti cum plumbagine 2 2m herba. Nec omittam in hac quoque alite exemplum magicæ vanitatis. Quippe præter reliqua portentosa mendacia, cor ejus 3" impositum mammæ mulieris

• Brassica marina.

n

Recte valentibus.

Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. et cap. Gronov. et al.-3 Cod. Dalec. inflammationibus. Mox, et suspiria Vet. Dalec. cruditatis suspiria Chiffl.-4 Vet. Dalec. utilissimum.-5 Idem Vet. tempestivius.-6 Cod. Dalec. illud in se.-7 'Ita Editio princeps; idemque suadet cod. Reg. 2. At in codd. Regg. 1. 5. e sarmentis. Ramenta auri sæpe memorat Plinius.' Brotier. At g. ipsis c. e sarmentis Gronov. Harduin. et recentt. At gallinacei ipsi c. e sarmentis Vet. Dalec.-8 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. addito collo Gronov. et al. vett.

CAP. XXVI. 1 Ita ex codd. Harduinus et recentt. concerptas al. vett. concepta Gronov. et vulgg.-2 Chiffl. bulbagine.-3 Cod. Dalec. vanitate me

[blocks in formation]
[ocr errors]

dormientis sinistræ, tradunt efficere, ut omnia secreta pronuntiet. Præterea in pugnam ferentes idem, fortes fieri. Ejusdem ovo ad capillum 4 remedia demonstrat. Quis autem, quæso, ovum bubonis unquam videre potuit, cum ipsam 5 avem vidisse prodigium sit? quis utique experiri, et præcipue in capillo? Sanguine quidem pulli bubonis etiam crispari capillum promittunt.

Cujus generis prope videri possint, quæ tradunt et de vespertilione: si ter circumlatus domui vivus, per fenestram inverso capite infigatur, amuletum esse: privatimque ovilibus circumraptum 7 toties, et pedibus suspensum in supero limine.8° Sanguinem quoque ejus cum carduo contra serpentium ictus inter præcipua laudant.

[ocr errors]

XXVII. Phalangium est Italiæ ignotum, et plurium generum. Unum simile formica, sed multo majus, rufo capite, reliqua parte corporis nigra, albis intercursantibus guttis. Acerbior2 hujus, quam vespa ictus. Vivit maxime circa furnos et molas. In remedio est, si quis ejusdem

• Ad capillorum defluvium.

dicinam. Quippe p. r. portentosam. Cor bubonis.-4 Ita codd. Harduini, Dalec. et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. fortiores fieri. E. o. ad capillos Gronov. et vulgg.-5 Vet. Dalec. cum etiam ipsam.-6 Chiffl. adfiguratur. 7 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. circumlutam Gronov. et vulgg.-8 Ita codd. Harduini, cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. in superlimine Chiffl. sursum in superliminari Gronov. et vulgg.

CAP. XXVII. 1 'Ita bene Editio princeps. In codd. Regg. 1. 2. albis guttis. In cod. Reg. 5. albis respersus guttis. Unde recentiores Editiones, albis incursantibus respersum.' Brotier. nigrum, albis respersum cod. Dalec.

NOTE

• In supero limine] Vide Notas et Emend. num. 23.

P Phalangium est Italia ignotum] Non igitur illud Apuli cœli animal est, Tarantolam vocant, cujus exitiali morsu inductum soporem musicis instrumentis discutiunt: etsi visum ita Dalecampio, ceterisque. Phalangiorum genera, quæ Nicander enumerat, picta e Museo Cæsareo Lambecius

protulit in Bibl. Cæsar. lib. vi. In Indice hujus libri, Araneorum et phalangiorum genera xI.'

9 Unum simile formica] Et inde Mupμhov dictum a Nicandro in Theriac. p. 52. ubi totidem verbis describitur, quot et a Plinio. Aliis μupμnkoedès, ut refert ejusdem Scholiastes, p. 34. et μúpung 'НpakλewTiκός,

generis alterum percusso ostendat. Et ad hoc servantur mortui. Inveniuntur et cortices eorum, qui triti et poti medentur; et mustele catuli, ut diximus supra. Æque phalangion Græci vocant inter genera araneorum, sed distinguunt lupi nomine. Tertium genus est eodem phalangii nomine araneus lanuginosus, grandissimo capite. Quo dissecto inveniri dicuntur intus vermiculi duo, adalligatique mulieribus cervina pelle ante Solis ortum, præstare ne concipiant, ut Cæcilius in commentariis reliquit. Vis ea annua est: quam solam ex omni atocio' dixisse fas sit, quoniam aliquarum " fœcunditas plena liberis tali venia indiget. Vocatur et rhagion' acino nigro similis,+ ore minimo sub alvo," pedibus brevissimis, tanquam imperfectis. Dolor a morsu* ejus qualis a scorpione. Urina similis araneis textis.' Idem erat asterion, nisi distingueretur

a

u

62

a Vis ea sistendi conceptum anno duntaxat durat. Urina hominis demorsi plena filorum araneosorum.

intercursantibus Vet. Dalec.-2 Asperior cod. Dalec.-3 Ita ex codd. Harduinus et recentt. servantur, quum mortui inveniuntur. Et cortices eorum contriti edd. vett. et Gronov.-4 Vet. Dalec. simile. Mox Chiffl. subalho, pro

[ocr errors]

• Ut diximus supra] Cap. 16.

NOTE

Eque phalangion] Alterum hoc phalangii genus, lupi nomine discretum a ceteris. Egimus de eo xi. 28.

Ex omni atocio] 'ATÓKLOV dicitur medicamen omne quod sterilitatem inducit, et vim concipiendi adimit. Vox Dioscoridi familiaris inprimis.

" Quoniam aliquarum] Abunde declarat se rem ipsam minus probare, cui nonnisi certo casu veniam largiatur. Sed neque tum danda venia est. Nullo non tempore, ut Tertulliani verbis utar, in Apolog. c. 8. p. 9. 'Festinatio est homicidii, prohibere nasci: nec refert natam quis eripiat animam, an nascentem disturbet: homo est et qui est futurus. Etiam

fructus omnis in semine est.' Hippocrates in Jurejurando, nemini mulieri daturum se πεσσὸν φθόριον, ιος est, abortivum, spondet.

▾ Vocatur et rhagion] Quartum genus phalangiorum. 'Paylov Græcis est parvus acinus: pàt, sive pàĘ, acinus: inde nomen. Scholiastes Nicandri, p. 33. in Theriac. Ρὼς καλεῖται, διὰ τὸ pwy orapuλñs éoikéval.

Sub alvo] Vide Notas et Emend. num. 24.

* Dolor a morsu] Describitur is, cujusmodi sit, a Nicandro, loc. cit.

y Urina] Scholiastes Nicandri, in Theriac. p. 34. causam subdit, dià rè ἀκουσίως ἀποσπερματίζειν, καὶ γονοῤῥύς ειν τὸν δηχθέντα.

z Idem erat asterion] Quintum pha

d

8

virgulis albis. Hujus morsus genua labefactat. Pejor utroque est cœruleus, lanugine nigra, caliginem concitans, et vomitus araneosos.cb Etiamnum deterior, a crabrone penna tantum differens. Hic et ad maciem perducit. Myrmecion formica similis capite, alvo nigra, guttis albis distinguentibus, vesparum dolore torquet. Tetragnathii 9 duo genera habent: pejor medium caput distinguente linea alba, et transversa altera. Hic oris tumorem facit. At cinereus posteriore parte candicans, lentior. Minime autem noxius eodem colore, qui telas muscis in pa

In vomitu fila araneis similia.

d Dolore simili ei quem vespæ inferunt.

sub alvo.-5 Vet. Dalec. araneorum.—6 Herm. Barb. astorgion.-7 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. morsu genua labefactat al. vett. morsu genua labefactantur Gronov. et al. vett.-8 Chiffl. alvum nigra.-9 Tetraguanthii Chiffl. Mox, al. ap. Dalec. pejori med, cap, distingui

NOTE

langii genus, de quo idem Nicander, in Theriac. p. 52. 'Aσтépiov dé pw ἄλλο πιφάσκει τοῦ δ ̓ ἐπὶ νώτῳ Λιγνωτὰ στίλβουσι, διαυγέες ἐν χροὶ ῥάβδοι Βρύξαυτος δ' άΐδηλος ἐπέδραμεν ἀνέρι φρίκη, Ἐν δὲ κάρος κεφαλῇ· γούνων δέ γ' ὑπέKλaσe deoμá. Quæ Gorræns sic transtulit: At vero Asterion, dorsi fulgore coruscum, Virgatis splendet maculis, alboque relucet. Mox rigor a morsu pertentat membra, caputque Dente soporatur, collapsaque genua fatiscunt.

Pejor utroque] Sextum genus, quod iisdem notis a Nicandro adumbratur, loc. cit. Κυάνεον δέ τοι ἄλλο πεδήορον ἀμφὶς ἀΐσσει Λαχνῆεν· δεινὸν δὲ φέρει καὶ ἐπὶ χροΐ νύγμα, "Οντινα γνιώσει κραδίη δέ οἱ ἐν βάρος ἴσχει· Νὺξ δὲ περὶ κροτάφοις· ἔμετον δ ̓ ἐξήρυγε δειρῆς Λοιγὸν ἀραχνήεντα· νέμει δέ οἱ ἐγγὺς ὅλεOpov. Hoc est, Gorræo interprete: Caeruleus graditur pedibus sublimior alter, Villoque hirsutus: dant tristia funera morsus, Si quenquam oppressit: luctantur corda dolore: Tempora cali

gant: et, qualis aranea, lentus Ore redit
vomitus, propereque in fata vocantur.
b Et vomitus araneosos] Schol. Ni-
candri in Theriac. p. 34. Ὅτι ὁ ἔμε
τος ἔχει ὄψιν ἀραχνῶν, ἢ ὅτι λεπτός
ἐστιν ὅμοιος τῇ ἀραχνῃ· ἔστι δὲ γλίσ
χρος κατὰ τὴν ἁφὴν, καὶ χυμώδης, ὅστις
διὰ τὸ γλίσχρον κολλῷ ἐν τῷ φάρυγγι.

e Etiamnum deterior] Septimum istud genus est, quod opnкeîov Nicander appellat, loc. cit. Nam σ¶îка Græci crabronem appellavere, ut diximus in Notis et Emend. ad librum undecimum, num. 35.

d Myrmecion] Genus octavum phalangiorum, formicæ simile capite solo: non, uti primum genus, toto cor. pore.

• Tetragnathii] Vel τετράγναθοι, ο quadruplici maxilla. Totidem de his verba facit Aëtius Serm. xii. 17. p. 251.

↑ Minime autem noxius] Undecimum id ac postremum phalangiorum ge. nus. Is est qui ἀγρώστης & Nicandro

« ForrigeFortsæt »