с

ta e vino.16 Scabiem corporum" ac pruritum oleo et cedria mixtis tollunt. Ulcera quoque humida in capite, cyclamino admixta. Ad puris et sanguinis exscreationes ovum crudum cum porri sectivi succo, parique mensura mellis Græci, calfactum hauritur. Dantur et tussientibus cocta, et trita cum melle, et cruda cum passo oleique parimodo. Infunduntur et virilitatis vitiis singula, cum ternis passi cyathis, amylique semuncia a balineis. Adversus ictus serpentium cocta tritaque adjecto nasturtio illinuntur. Cibo quot modis juvent notum est, cum transmeent faucium tumorem, calfactuque obiter foveant. Nullus est alius cibus, qui in ægritudine alat," neque oneret, simulque vim potus ac cibi habeat. Maceratorum in aceto molliri diximus putamen. Talibus cum farina in panem 18 subactis cœliaci recreantur. Quidam ita resoluta in patinis torreri utilius putant. Quo genere non alvos tantum, sed et

• Pudendorum.

bo.' Dalec.-16 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. ex vino Gronov. et vulgg.-17 Vet. Dalec. magis alat. Mox, cod.

NOTE

ova, legi, ut in Chiffl. cod. At Regins uterque, tola.

Scabiem corporum] Vide Notas et Emend. num. 16.

• Ad puris et sanguinis] Plinius Valer. 1. 64. Si ex alto præcipitati sunt,.... cruenta exscreantibus, quinque ovorum mediola cruda in vini hemina propinantur: si et purulenta sint quæ exspuuntur, eodem tempore ovum crudum cum pari mensura succi porri sectivi sorbetur. Itemque Græci mellis calefactum hauritur.'

P Dantur] Ad verbum Plinius Va ler. 1. 58. Q. Serenus cap. 18. de tussi medenda: Ovum molle teres domitum ferventibus undis,' &c. Celsus IV. 4. dat tussientibus Ovum sorbile sulfure adjecto, potui primum aquam calidam, deinde invicem aliis diebus hanc, aliis vinum.'

• Talibus] Q. Serenus c. 27. Cœliacos autem recreabis pane salubri, Quem madido farre efficies, ac mollibus ovis: Quorum testa fero prius emollescat aceto.' Sic et Marcellus Empir. cap. 27. p. 195. Et Plinius Valer. II. 33. Ova pridie,' inquit, ' in aceto macerantur: ex his et farina et aqua panis cœliacis fit.'

t Quidam ita] Q. Serenus cap. 30. de solutione ventris compescenda pag. 145. Sin autem longo decurrent intima fluxu, Torridus ex vino cortex potabitur ovi.' Marcellus Empir. similiter ad verbum, cap. 27. p. 193. et Plinius Valer. 11. 33.

ex iis

menses fœminarum sistunt: aut si major sit impetus, cruda cum farina ex aqua hauriuntur. Et per 19 se lutea decocta in aceto, donec indurescant: iterumque cum trito pipere torrentur 20 ad cohibendas alvos. Fit et dysentericis remedium singulare, ovo effuso in fictili novo," ejusdemque ovi mensura, ut paria sint omnia, melle, mox aceto, item oleo, confusis crebroque permixtis. Quo fuerint ea excellentiora, hoc præsentius remedium erit. Alii eadem mensura pro oleo et aceto resinam adjiciunt rubentem,22 vinumque et alio modo temperant, olei tantum mensura pari, pineique corticis duabus sexagesimis denariorum, una ejus 23 quod rhum diximus,*4* mellis obolis quinque simul decoctis, ita ut cibus alius post quatuor horas sumatur. Torminibus quoque multi medentur, ova bina cum allii spicis quatuor una terendo, vinique hemina calefaciendo, atque ita potui dando. Et ne quid desit ovorum gratiæ, candidum ex his admixtum calci vivæ glutinat vitri fragmenta. Vis vero tanta est, ut lignum perfusum ovo non ardeat, ac ne vestis quidem contacta aduratur. De gallinarum autem ovis tantum locuti sumus, cum et reliquarum alitum restent magnæ utilitates, sicut suis locis dicemus.

XII. Præterea est ovorum genus in magna Galliarum fama, omissum Græcis.' Angues innumeri æstate convoluti salivis faucium corporumque spumis artifici com

Dalec. simulque vini usum ac cibi, &c.-18 Gronov. pane.-19 Ita Chiffl. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. ex aqua hauriuntur, et per Gronov. et vulgg. Mox, decoctum Chiffl.-20 Idem codex, torreantur.-21 Vet. Dalec. fictile novum.— 22 Vet. Dalec. rhu adjiciunt rubens.-23 Vet. Dalec. uva ejus.-24 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. quod rhus diximus Gronov. et vulgg.-25 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum Vet. Dalec. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. cum aliis spicis q. una atterendo Gronov. et al. vett. Mox, potando Chiffl. pro, potui dando.

NOTE

Et per se lutea] Totidem verbis pir. cap. 27. p. 191. Marcellus Empir. loc. cit.

* Quod rhum diximus] Lib. xxiv. c. 54.

y Cum allii spicis quatuor] Vide No. tas et Emend. num. 17.

a Angues innumeri] Scimus hodie

plexu glomerantur, anguinum appellatur. Druidæ sibilis id dicunt in sublime jactari, sagoque oportere intercipi, ne tellurem attingat. Profugere raptorem equo: serpentes enim insequi, donec arceantur amnis alicujus interventu. Experimentum ejus esse, si contra aquasd fluitet vel auro vinctum. Atque, ut est magorum solertia occultandis fraudibus sagax, certa Luna capiendum censent, tanquam congruere operationem eam serpentium, humani sit arbitrii." Vidi equidem id ovum mali orbiculati modici magnitudine, crusta cartilaginis, velut acetabulis brachiorum polypi crebris, insigne Druidis. Ad victorias litium ac regum aditus mire laudatur: tantæ vanitatis, ut habentem id in lite in sinu equitem Romanum, e Vocontiis, a Divo + Claudio principe interemtum non ob aliud sciam. Hic tamen complexus anguium et efferatorum concordia causa videtur esse, quare exteræ gentes caduceum in pacis argumentis circumdata effigie anguium fecerint. Neque enim cristatos esse in caduceo mos est.

a Anguinum id ovum appellatur.

Tanquam contingere hanc serpentium salivationem, ovique partum, certo tempore, humuni sit arbitrii.

• Putamine cartilagineo, habens veluti cavitates crebras, quales sunt in brachiis polyporum.

CAP. XII. 1 Vet. Dalec. a Græcis.-2 Alii ap. Dalec. glomerari generant id quod anguinum appellatur; Chiffl. ovinum appellatum. Vid. Nic. Heins. Adverss. 11. 6. p. 246.-3 Vet. Dalec, eum.-4 Romanum evocatum, a divo, &c. cod. Dalec. R. evocantem, &c. Chiffl.-5 Chiffl. et frugifera eorum concordia. Mox, in causa Dalec.

NOTÆ

que serpentes generis diversi, ac prope innumeras, in locum unum convolare, ab Idibus Junii, ad Idus Augustas, in Delphinatus Sabaudiæque confinio, ad montem la Rochette, spumaque locum opplere, quæ horrorem incutiat spectantibus. Vide Nic. Chorier Hist. Delph. lib. 11. p. 91.

b Druida sibilis] Serpentium ore ac sibilo.

Sagoque] Sagum, Nonio teste, vestimentum est militare. Plura vide apud Voss. in Etymol.

d Contra aquas] Si non labenti amni cedat, sed adverso fluitet, etiam auro vinctum: sinceri hæc ovi probatio est.

e Caduceum] Caduceus fecialium insigne, qui ad contrahendum fœdus mittebantur. Virga fuit, cujus in summa parte angues spiris circumplexi, tanquam adversa sibila efflantes.

Neque enim cristatos] Si cristati forent, bellum indicare viderentur, non pacem.

g

XIII. De anserum ovis, magnæ utilitatis, ipsoque ansere dicturi hoc in volumine, debemus honorem et Commagenorum clarissimæ rei. Fit ex adipe anserum: alioqui celeberrimi usus est: ad hoc in Commagene Syriæ parte cum cinnamo, casia, pipere albo, herba quæ Commagene1 vocatur, obrutis nive vasis, odore jucundo, utilissimum ad perfrictiones, convulsiones, cæcos aut subitos dolores, omniaque quæ acopis curantur: unguentumque pariter, ac medicamentum est. Fit et in Syria alio modo, adipe avium curato, ut diximus,' additis erysisceptro, xylobalsamo, phoenice elate, item calamo, singulorum pondere, qui sit adipis, cum vino bis aut ter suffervefactum. Fit autem hyeme, quoniam æstate non glaciat: nisi accepta cera. Multa præterea remedia sunt ex ansere, (quod miror,) æque quam in capris.4* Namque anser corvusque ab æstate in autumnum morbo conflictari dicuntur.

m

XIV. (IV.) De anserum honore, quem meruere Gallorum in Capitolium ascensu deprehenso, diximus. Eadem de causa" supplicia annua canes pendunt inter ædem Juventatis et Summani, vivi in furca sambucea arbore fixi.

2

CAP. XIII. 1 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. ac subitos edd. vett. et Gronov.-2 Ita codd. Harduini et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. subfervefactis Gronov. et al. vett.-3 Vet. Dalec. glaciatur.-4 Ita Hardnin. 1. et Bipont. quam in corvis Harduin. 2. 3. Miller. et Franz. quam capris Gronov. et al. vett. quam pancharis margo edd. Dalec. et Gronov. 1 Juventutis Gronov. et al. ante Harduin.-2 Vet. Dalec. ar

CAP. XIV.

r

t

Sed plura de hoc animali dici cogunt priscorum mores. Catulos lactentes P adeo puros existimabant ad cibum, ut etiam placandis numinibus hostiarum vice uterentur his. Genitæ Manæ3 catulo res divina fit, et in cœnis Deum. etiamnum ponitur catulina. Aditialibus quidem epulis celebrem fuisse, Planti fabulæ" indicio sunt. Sanguine canino contra toxica nihil præstantius putant.4 Vomitiones quoque hoc animal monstrasse homini videtur. Et alios usus ex eo mire laudatos referemus suis locis.

xv. Nunc ad statutum ordinem pergemus. Adversus serpentium ictus efficacia habentur, fimum pecudis recens in vino decoctum illitumque: mures dissecti et impositi,

b

mo.-3 Genito mane Gronov. et al. ante Harduin.-4 Ita codd. Harduini, Dalec. et Chiffl. cum edd. Harduin. 1. 2. 3. et recentt. putatur Gronov. et al. vett.

NOTE

pariter wept walŵv, tex. 41. p. 186. ac libro denique περὶ τῶν ἐντὸς παθῶν, tex. 26. p. 229. κρέα σκύλακος ἑφθά.

cernitur, cum epigraphe ea, IVVENTAs Hujus ædis mentio apnd Lio viam situs prope Capitolium ipsum. P. Victor, in descriptione Urbis Romæ, regione vIII. Edicula JuvenPorta Carmentalis...Templum Carmentæ. Capitolium, ubi omnium Deorum simulacra,' &c. De Deo Summano, sive Deo summo manium, batur, quæ menstruis fœminarum diximus 11. 53.

tæ.

P Catulos lactentes] Festus: 'Catnlinam carnem esitavisse, hoc est, comedisse, Romanos Plautus in Saturione refert.' Græcos quoque id fe. cisse scimus ex Ananio poëta, cujus verba recitat Athenæus, lib. vii. p. 282. Apud alias gentes et hunc morem fuisse docet Galenus de Alim. Fac. III. 2. Est sane nunc quoque apud Canadenses. Quin et in ægrotantium cibo, perinde atque aviculæ, ab Hippocrate catulina caro commendatur, de Morbis 11. 40. p. 66. Έπειτα σκύλακα ἢ ὀρνίθιον κάθεφθον ποιήσας τοῦ ζωμοῦ ῥοφεέτω, καὶ τῶν κρεῶν φαγέτω ὀλίγα. Deinde catulum aut aviculam coquat, et jus sorbeat, et de carnibus paulum edat. Et libro

4 Hostiarum vice] Vide quæ diximus supra in Notis et Emend. ad lib. XVIII. num. 37. Et Pausaniam vide lib. I. p. 187. et 188.

Genita Mana] Sic Dea appella

præerat huic catulus immolabatur. Vide Notas et Emend. num. 18.

s Et in cœnis Deum] In cœnis quæ in Deorum honorem fiunt, præcipue Larium. De his accipiendus Horat. 11. Sat. 6. 65. etsi interpretes alio detorquent : "O noctes cœnæque Deum, quibus ipse, meique, Ante Larem proprium vescor, vernasque procaces Pasco libatis dapibus.'

Aditialibus] De hac voce egimus

x. 23.

" Plauti fabula] Forte in Saturione, de qua. Festus proxime appellatus. ▾ Sanguine canino] Plinius Valer. III. 53. ad verbum.

a Adversus serpentium] Ad verbum Plinius Valer. III. 57.

b Mures dissecti] Plinius Valer. loc.