etiam unum vel duo, beneficium seu beneficia, ecclesiasticum vel ecclesiastica, etiamsi ipsum unum vel ipsorum duorum aliquod cum curâ, aut prioratus, præpositura, seu decanatus, vel archipresbyteratus ruralis; ac pro singulis quinquaginta in theologiâ vel medicinâ magistris, seu in altero jurium doctoribus vel licentiatis, aut de nobili genere procreatis, seu dicti Regis veris familiaribus, primo nominandis, dignitas vel personatus, aut quodlibet eorum, in cathedrali etiam, metropolitanâ, vel collegiatâ; ac pro reliquis personis eisdem, in collegiatis canonicatus et præbenda, seu canonicalis portio, aut in cathedrali et metropolitanâ hujusmodi, administratio vel officium fuerit...; dummodo dignitas, in metropolitanâ vel cathedrali, post pontificalem major, seu in collegiatâ ecclesiâ, principalis, aut prioratus vel præpositura conventualis, seu officium hujusmodi claustrale non existat; cujuscumque taxæ seu annui valoris;... infra limites provinciarum ac civitatum et dioceseon Arelaten. Aquen. Ebredunen. Bisuntin. Treveren. Tullen. Meten. et Virdunen. consistentia... ; et etiam illis ex personis prædictis quas ad canonicatus... per Regem nominari contigerit, de dictis canonicatibus cum plenitudine juris canonici, auctoritate præfatâ, providendi;... et nihilominus beneficium seu beneficia hujusmodi, quod vel quæ reservabis... eisdem personis, post acceptationem hujusmodi, dictâ auctoritate conferendi; et de illo vel illis etiam providendi..... Datum Romæ, apud sanctum Petrum, 'anno incarnationis dominicæ 1447, XVIII kal. Julii, pontificatûs nostri anno primo. L. DE CASTILLIONE.

(Archiv. dép. des Bouches-du-Rhône. Cour des comptes. B. 668.)

II

LETTRE DU ROI RENÉ.

(9 mars 1418.)

Renatus Dei gratia Jherusalem et Siciliæ rex, Andegaviæ, Barri et Lothoringiæ dux, comitatuumque Provinciæ et Forcalquerii ac Pedemontis Comes, venerabili viro Johanni Hueti, Præposito ecclesiæ sancti Nicolai de Darneyo, Bisuntinæ dioc., judici, executori et commissario unico in hac parte per sanctissimum dominum nostrum Nicolaum papam quintum, suasque litteras apostolicas datas Romæ apud sanctum Petrum, anno incarn. dom. 1447 præsentialiter decurrente, XVIII kal. Julii, pontificatus sui anno primo, specialiter deputato, salutem in Domino. Cum idem sanctissimus dominus noster Papa, nostri contemplatione et favore, per suas designatas litteras vobis directas, auctoritate sua apostolica, inter cætera, discretioni vestræ plenam liberamque concesserit facultatem, in decretis provinciis, reservandi donationi vestræ pro centum personis sæcularibus et regularibus ordinum quorumcumque, ad hoc idoneis, per nos vobis nominandis, etc..... Hinc est quod nos ven. virum Raymundum Martini, in decretis baccallarium, archidiaconum Forojuliensis et canonicum Aquensis ecclesiarum, filium legitimum et naturalem magnifici et egregii legum doctoris Johannis Martini, domini de Podio Luperio, cancellarii et collateralis consiliarii nostri in hac nostra patria Provinciæ, dilectum nostrum, qui et ipse nobilis existit, et consiliariorum nostrorum numero aggregatus, tanquam sufficientem et idoneum, ad duo quælibet beneficia ecclesiastica, curata vel non curata, ant unum cum cura et aliud sine cura, vacantia ad præsens vel primo vacatura, simul vel successive, etiamsi sint di

gnitas, personatus, administratio, vel officium, canonicatus et præbendæ, ad collationes, provisiones, præsentationes, electiones, seu quasvis alias dispositiones Reverendorum in Christo patrum episcoporum, capitulorum, et singularum personarum quarumcumque ecclesiarum Massilien. et Regien., in ditione nostra constitutarum, et in eisdem cathedralibus ecclesiis.... obtinenda, tenenda, regenda et gubernanda per eumdem Raymundum, quoad vixerit.... tanquam de speciali et reservato numero viginti unum, vobis tenore præsentium, nominandum duximus primo loco in ambabus ecclesiis, et expresse, de certaque scientia nostra, ultronea voluntate et deliberato proposito, nominamus; vos requirentes omni ea qua possumus, valemus et debemus, instantia, quatenus hujusmodi canonicatus et præbendas, dignitates, personatus, officia.... vestræ donationi pro ea vice prima reservare, sibique de illis, temporibus opportunis, providere providerique facere cum effectu;... cæteraque universa et singula ad hæc necessaria et opportuna facere, agere, gerereque et exercere.... velitis et curetis diligenter, nihil de contigentibus circa ea penitus omittendo. Datum in civitate nostra Aquensi, die nona mensis martii, anno incarnationis domini 1447. RENE. Per Regem in suo consilio. TOURNEVILLE.

(Archiv. dép. des Bouches-du-Rhône. B. 668.)

III

DÉCRET EXÉCUTOIRE DE JEAN HUET.

(1er Avril 1448.)

Reverendis in xpo. patribus et dominis dominis Dei et apostolice sedis gracia episcopis, venerabilibusque et circumspectis viris

dominis prepositis et capitulis, singulisque canonicis et personis Massilien. et Regien. ecclesiarum, eciam dignitates, personatus, administraciones et officia, in illis vel earum alia obtinentibus, ac omnibus aliis et singulis quorum interest vel intererit, et quos infrascriptum tangit negocium, seu tangere poterit quomodolibet in futurum, communiter vel diuisim, quibuscumque nominibus censeantur, et quacumque prefulgeant dignitate, Johannes Hueti, sancte sedis apostolice prothonotarius, ac ecclesie sancti Nicolai de Darneyo, Bisuntin. dioc., Prepositus, judex et executor vnicus ad infrascripta per sanctam sedem apostolicam specialiter deputatus, salutem in domino, et nostris huiusmodi, ymo verius apostolicis firmiter obedire mandatis. Litteras sanctissimi in xpo. patris et dni. nostri domini Nicolai, diuina providencia pape quinti, cum cordula canapis, eius vera bulla plumbea more Romane curie bullatas, sanas et integras, ac omni vicio et suspicione carentes, vt prima facie apparebat, potestatem nostram continentes, nobis presentatas, nos cum ea qua decuit reuerencia et deuocione recepisse noueritis, huiusmodi sub tenore : Nicolaus, episcopus, etc... Litteras insuper prefati serenissimi et illustrissimi principis et domini domini Jhrlm. et Sicilie Regis patentes, in pargameno descriptas, suoque impendenti sigillo cera rubea sigillatas, ac eius manu propria signatas, omni vicio et suspicione carentes, vt prima facie apparebat.... nos cum ea qua decuit reuerencia et honore recepisse noueritis, sub hiis verbis: Renatus, Dei gracia Jhrlm. et Sicilie Rex, etc.... Post quarum quidem apostolicarum et regiarum litterarum preinsertarum presentacionem et receptionem, fuimus per dictum dnm. Raymundum Manganelle, procuratorem legitimum ac procuratorio nomine dicti dni. Raymundi Martini, tanquam vnius de viginti nominandis et preferendis, ex numero quinquaginta primo nominandorum et preferendorum,... in dictis ambabus Massilien. et Regen. ecclesiis primo

loco per dictum dnm. Regem, in suis premissis litteris, nominati, debita cum instancia requisiti, vt ad ipsarum litterarum et contentorum in eis debitam execucionem.... procedere curaremus. Nos itaque Johannes Hueti, prepositus, Judex et executor vnicus apostolicus.... de canonicatu seu canonicatibus Massilien. et Regen. ecclesiarum predictarum, cum plenitudine juris canonici, auctoritate apostolica supradicta nobis commissa, et qua fungimur in hac parte, litterarum preinsertarum vigore, eidem dno. Raymundo Martini, tenore presencium, providemus. Quapropter nos Johannes, Prepositus, Judex,... vos dnos. Episcopos, Prepositos et Capitula, singularesque personas Massilien. et Regen. ecclesiarum.... requirimus et monemus, primo, secundo, tercio, et perhemptorie.... quatenus infra sex dierum spacium post presentacionem seu notificacionem apostolicarum, seu transumpti earumdem, et regiarum litterarum antedictarum, et presentis nostri processus.... eumdem dnm. Raymundum Martini nominatum, vel procuratorem suum, eius nomine et pro eo, in prefatis Massilien. et Regen. ecclesiis, in canonicum recipiatis et in fratrem, stallo sibi in choris et loco in capitulis ecclesiarum ipsarum assignatis... Datum et actum Aquis, in domo nostre residencie, die lune prima mensis Aprilis, anno a nativitate Domini 1448, indictione vndecima,...presentibus ibidem reuerendo patre dno. Girardo de Ludibus, abbate monasterii Gorziensis, ordinis sancti Benedicti, Meten. dioc., magro. Hugone Verierii, magistro in artibus, rectore parochialis ecclesie de Vico, dicte Meten. dioc., dnis. Jacobo de Villechartres, canonico Aquen., et Petro Raynaudi, baccallario in decretis, de ciuitate Aquen., testibus ad premissa vocatis et rogatis. Et me Jacobo Martini, notario publico, etc.

(Archiv. dép. des Bouches-du-Rhône. B. 668. Original, avec

sceau pendant de cire rouge.)