Foedera, terque fragor stagnis auditus Avernis.

6

Illa, Quis et me,' inquit, miseram, et te perdidit, Orpheu?
Quis tantus furor ? en iterum crudelia retro
Fata vocant, conditque natantia lumina somnus.
Jamque vale: feror ingenti circumdata nocte,
Invalidasque tibi tendens, heu non tua, palmas!
Dixit, et ex oculis subito, ceu fumus in auras
Commixtus tenues, fugit diversa; neque illum,
Prensantem nequidquam umbras, et multa volentem
Dicere, præterea vidit; nec portitor Orci
Amplius objectam passus transire paludem.
Quid faceret ? quo se, rapta bis conjuge, ferret ?
Quo fletu manes, qua numina voce moveret?
Illa quidem Stygia nabat jam frigida cymba.
Septem illum totos perhibent ex ordine menses
Rupe sub aëria deserti ad Strymonis undam
Flevisse, et gelidis hæc evolvisse sub antris,
Mulcentem tigres, et agentem carmine quercus :

Qualis populea mærens Philomela sub umbra
Amissos queritur fetus, quos durus arator

Observans nido implumes detraxit : at illa
Flet noctem, ramoque sedens miserabile carmen
Integrat, et mæstis late loca questibus implet.
Nulla Venus, non ulli animum flexere hymenæi ;
Solus hyperboreas glacies Tanaïmque nivalem,
Arvaque Rhipæis nunquam viduata pruinis
Lustrabat, raptam Eurydicen atque irrita Ditis
Dona querens: spretæ Ciconum quo munere matres,
Inter sacra deum nocturnique orgia Bacchi,
Discerptum latos juvenem sparsere per agros.
Tum quoque, marmorea caput a cervice revulsum
Gurgite quum medio portans Eagrius Hebrus
Volveret,Eurydicen' vox ipsa et frigida lingua,
'Ah miseram Eurydicen!' anima fugiente vocabat ;
'Eurydicen' toto referebant flumine ripæ.”

66

Hæc Proteus: et se jactu dedit æquor in altum ; Quaque dedit, spumantem undam sub vertice torsit. At non Cyrene; namque ultro affata timentem: Nate, licet tristes animo deponere curas. Hæc omnis morbi causa; hinc miserabile Nymphæ, Cum quibus illa choros lucis agitabat in altis, Exitium misere apibus. Tu munera supplex Tende, petens pacem, et faciles venerare Ñapæas : Namque dabunt veniam votis, irasque remittent. Sed, modus orandi qui sit, prius ordine dicam. Quatuor eximios præstanti corpore tauros, Qui tibi nunc viridis depascunt summa Lycæi, Delige, et intacta totidem cervice juvencas. Quatuor his aras alta ad delubra dearum Constitue, et sacrum jugulis demitte cruorem ; Corporaque ipsa boum frondoso desere luco. Post, ubi nona suos aurora ostenderit ortus. Inferias Orphei Lethæa papavera mittes; Placatam Eurydicen vitula venerabere cæsa, Et nigram mactabis ovem, lucumque revises."

Haud mora: continuo matris præcepta facessit. Ad delubra venit; monstratas excitat aras; Quatuor eximios præstanti corpore tauros Ducit, et intacta totidem cervice juvencas. Post, ubi nona suos aurora induxerat ortus, Inferias Orphei mittit, lucumque revisit. Hic vero subitum ac dictu mirabile monstrum Aspiciunt, liquefacta boum per viscera toto Stridere apes utero, et ruptis effervere costis ; Immensasque trahi nubes; jamque arbore summa Confluere, et lentis uvam demittere ramis.

H

Hæc super arvorum cultu pecorumque canebam, Et super arboribus, Cæsar dum magnus ad altum Fulminat Euphraten bello, victorque volentes Per populos dat jura, viamque affectat Olympo. Illo Virgilium me tempore dulcis alebat Parthenope, studiis florentem ignobilis oti: Carmina qui lusi pastorum, audaxque juventa, Tityre, te patulæ cecini sub tegmine fagi.

P. VIRGILII MARONIS

ENEIDOS

LIBER PRIMUS.